Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
191
moddiy ta’min etgan. Ozmi-ko‘pmi qiymatga ega va mulk huquqi joriy etilgan barcha 
narsa M. bo‘lishi mumkin. Eng kam M.mikdori 10 dirham (30 g kumush), eng ko‘pi 
cheklanmagan. M. quda tomonlarning o‘zaro kelishuvi bilan belgilanadi. M. mikdori va 
uni to‘lash shartlari alohida nikoh bitimi (sig‘a)da aytiladi. M. nikoh shartnomasi tuzilgan 
zahoti berilishi (mahr mu’ajjad) yoki bo‘lib-bo‘lib, yoxud ajralish paytida (mahr mu’ajjal) 
berilishi mumkin. M.ning katta qismini kuyov albatta to‘y kuni qimmatbaho buyumlar, 
bezaklar, kiyimlar va b. (sadoq) ko‘rinishida olib kelishi shart bo‘lgan, bu ham nikoh 
shartnomasida alohida qayd etib o‘tilishi lozim. M. kelinning vasiysi yoki ishonchli 
odamiga (vakil ota), odatda otasi yoki qarindoshlarining kattasiga berilishi mumkin, zero 
bordi-yu ajralish sodir bo‘lsa kelin o‘sha xonadonga qaytib borishi mumkin bo‘lsin. Biroq 
M. bevosita kelinni o‘ziga ham berilishi mumkin, u holda M. kelinning shaxsiy mulki 
hisoblanib, kelin uni to‘la huquqdi egasi bo‘lgan. M.ni o‘z vaqtida to‘lamaslik xotinga to u 
to‘liq to‘lanmaguncha shartli ajralish (fash) huquqini bergan. Bordi-yu, er vafot etib 
qolsa, to‘lanmagan M. uning mulkidan tegashli M. ajratilib xotinga beriladi. Xotin bundan 
tashqari erining merosidan ham ulush olish huquqiga ega. Bordi-yu, ayolning ixtiyori 
bilan nikoh bekor qilinsa (xul) va ikki tomon bir-birini qarg‘ab, la’natlab ajralishsa (li’an) 
va M. to‘lanmagan bo‘lsa, xotin kishi M.dan mahrum etiladi. U yoki bu shaklda M. to‘lash 
odati hozirgacha islom mamlakatlarida saqlanib qolgan. Ba’zi mamlakatlarda M. 
mikdorini biroz cheklash yo‘lida hukumat tomonidan qonuniy chora-tadbirlar 
ko‘rilmoqda. M. faqat islomga xos, shuning uchun uni qalin bilan aynan deb bilish 
xatodir. Qalin, garchi tashqi tomondan M.ga o‘xshasa-da, u islomni qabul qilgan ko‘p 
xalqlarning qadimdan qolgan urf-odati hisoblanadi. 
 
 
MAHRAM (arab. - qarindosh) - shariatga xos tushuncha; ayol kishi yuzi ochiq holda 
ko‘rishishi mumkin bo‘lgan erkak yaqin qarindoshlar. Shariatga ko‘ra, ayolning otasi, 
o‘g‘illari, aka-uka, amaki, buva, tog‘a, qaynatasi M., undan yiroq turgan erkak 
qarindoshlar va yot erkaklar nomahram hisoblanadi. Ayol kishining M. doirasiga kirgan 
erkaklar bilan nikoh qilinishi taqiqlangan. Ayolga uylanishi mumkin bo‘lgan erkaklar 
nomahram hisoblanadi. 
Ayol har bir oilaning or nomusi, himoyaga muhtoj inson. Shu boisdan payg‘ambarimiz 
(as) ayollar safarga M.siz chiqmasinlar, deganlar.