Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
HURLAR (arab. hur al-ayn-shahdo ko‘z) - islom an’anasi va Qur’onga ko‘ra, taqvodorlar 
bilan birgalikda jannatda yashaydigan qizlar. Qur’on (2: 23; 3:13; 4:60)da ular jismoniy 
va ma’naviy kamchiliklardan xoli bo‘lgan, odam ham, jin ham tegmagan (55:56, 74), 
bir-biriga teng, bokira, go‘zal qizlar deb tasvirlanadi. Qur’on sharhlovchilarining fikricha, 
H. jannatga tushgan taqvodorlarga ularning qilgan savob ishlari evaziga xotin qilib 
beriladi. 
 
 
HURUFIYLAR - 14-15-alarda Eronda vujudga kelgan g‘ulot shia firqalaridan birining 
tarafdorlari. Firqaga Fazlulloh Astrobodiy (taxm. 1340 y.da tug‘ilgan) asos solgan. 1386-
87 ylarda u o‘z ta’limotini targ‘ib qilib chiqqan. U arab harflari sirli mazmunga ega degan 
ta’limotni ilgari surgani uchun al-Hurufiy (lug‘aviy ma’nosi "harfchi") taxallusini olgan, 
firqaning nomi shundan kelib chiqqan. Tarixiy ma’lumotlar bo‘yicha, uni Amir Temur 
Shirvonga badarg‘a qilgan, shu sababli H. Temur va uning xonadonidan bo‘lgan 
hukmronlarga nafrat bilan qaragan. Temurning Eron va Ozarbayjon yerlarida hukmron 
bo‘lgan o‘g‘li Mironshohni ular dajjol deb ta’riflagan. H. tez vaqt ichida Eron, Ozarbayjon, 
Turkiya va Suriyada tarqalgan. H. olam abadiy, insonda xudoning qiyofasi aks etgan, 
olam taraqqiyotining har biri bosqichida xudo qiyofasi insonda mujassamlanib namoyon 
bo‘ladi, ana shunda insonning o‘zi Xudo bo‘ladi, oxirgi payg‘ambar - Muhammad, 
avliyolarning birinchisi Ali, o‘n birinchi imom Hasan al-Askariy esa, imomlarning oxirgasi, 
Fazlulloh Astrobodiy - xudo mujassamlashgan birinchi inson, degan ta’limotni ilgari 
suradi. Tez orada yerga Mahdiy kelib, ilohiy adolat o‘rnatadi, barchani teng qiladi, 
insonning insonga zulm qilishi tugaydi, deb kutadi. Ular mavjud hokimiyatga qarshi 
qurolli kurash tarafdori bo‘lgan, 1426-27 y.larda Hirotda temuriylardan bo‘lgan hukmdor 
Shohruhga kdrshi suiqasd uyushtirib, uni yarador qildi, lekin u tirik qoldi. Qo‘lga olingan 
H. maxfiy tashkilotining a’zolari beayov jazolandi va jasadlari olovda yondirildi. H. qatgiq 
ta’qib ostiga olindi va keyinchalik Eronda tugab ketdi.