Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
HUJJA (ko‘pligi hujaj, "dalil", "isbot", "dalil keltirish") - kalom, falsafa, lochika 
(sinonimlari dalil, burhon) va fiqhda (sinonimlari bayyina, shahoda, iqror) keng 
ishlatiladigan istiloh. Qur’onda bir necha bor faqat Allohgana ishonchli dalillarga ega 
ekanligi uqtirilgan (6:83, 149/150), insonlarni Allohga qarshi vajlari Uning nigohlari 
oldida hech qanday ahamiyatga ega emas (42:15/14; 45:25/24). Hujjat al-islom 
("Islomning isboti") iborasi yuqori martabali ilohiyotchilarning faxriy unvoniga aylangan. 
Bu unvonga dastlab al-G’azoliy (1111 y. v.e.) sazovor bo‘lgan. Hoz. shialik olamida 
(avvalambor Eron, Iroqda) H. al-i. unvoni oyat Alloh al-uzmo ("Allohning eng buyuk 
ishorasi") va marja’ at-taqlid ("Taqlid qilish manbasi") unvonlari qatorida eng baland 
martabali mujtahid - oyatullohdarga beriladi (yana q. Hujjat al-islom). 
 
 
HUJJAT al-ISLOM (arab. - islom hujjati, islomning isboti mazmunida) - o‘rta asrlarda 
ba’zi yirik ilohiyotchilarga berilgan diniy unvon. Sunniylarda keyinchalik qo‘llanilmay 
ketgan, lekin shialik ulamolari o‘rtasida rasmiy unvon sifatida ba’zi mamlakatlarda 
(Eron, Iroq) saqlanib kelmoqda. H. al-i. unvoni Oyatulloh unvonidan quyi mavqeda 
turadi. Bu unvonga ilk bor imom G’azoliy (1111 y. v.e.) sazovor bo‘lgan. Safaviylar 
davrida Eronda H. al-i. unvonini eng mashhur mujtahidlar olgan. H. al-i. sohiblari odatda 
shialarning muqaddas shaharlari (Karbalo, Najaf va b.)da yashagan.