Microsoft Word imomi a'zam buyuk imomimiz lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
19
4. Dini Islomga oshno qilinishi kerak bo‘lgan kishilarga; 
5. Qullarni ozod qilish yo‘liga; 
6. Qarzini to‘lay olmay qolgan kishilarning qarzini to‘lashga; 
7. Olloh yo‘lida; 
8. Musofirlarga berilishi kerak, deb sakkiz sinfni bizga Ollohning o‘zi bayon qilib bergan: 
Endi o‘sha sakkiz sinfga kiruvchilarni batafsil ko‘rib chiqaylik. 
Birinchisi — faqirlar sinfidir. Tasarruflaridagi mol-davlatlari boylik chegarasiga yetmaganlar 
faqirlardir. Ya’ni, ularning yeyish-kiyishiga yetadigan ozgina mablag‘i bor-u, lekin jamg‘armasini oltin 
hisobiga oladigan bo‘lsak, u 20 misqol oltin yoki 200 tanga (600 gr.) kumush qiymatiga yetmagan. 
Demak, bunday kishi boy hisoblanmaydi. Va u zakot olsa bo‘laveradi. 
Ikkinchisi — miskinlar sinfi. Bu — o‘zbekcha "bechora" deganidir. Ya’ni, chorasi yo‘q, hech 
narsasi yo‘q kishidir. Albatta, bundaylarga zakot beriladi. 
Uchinchi sinf — zakot yig‘uvchilar. Islom mamlakatlarida davlat tomonidan soliq yig‘uvchilar 
kabi alohida zakot yig‘uvchilar tayinlanadi. Ular boylarning zakotini yig‘ib, kambag‘allarga bo‘lib 
berar ekanlar, shu ish uchun ketgan vaqtlariga maosh oladilar. Garchi ular o‘zlari zakot bera oladigan 
darajada boy kishilar bo‘lsalarda, qilgan mehnatlari evaziga ularga to‘plangan zakotdan bir qismini 
maosh sifatida berish mumkin. 
To‘rtinchi sinf — dini Islomga qalblari oshno qilinishi kerak kishilar, dedik. Islom dini dunyoga 
tarqalayotgan davrlarda, ya’ni, Rasululloh taraflaridan dinga da’vat qilinayotgan paytda, boshqa 
qabilalardagilarni dinimizga da’vat qilish uchun payg‘ambarimiz ularga ham boylarning zakotlaridan 
berishni buyurganlar. Shu narsa orqali ham ularning qalblarida dinimizga nisbatan
muhabbat paydo bo‘lgan. Bu hukmni Rasulullohning vafotlaridan so‘ng xalifa bo‘lib turgan hazrati 
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu dinimiz yetarli darajada rivojlandi, endi boshqa dindagi kishilarni 
dinimizga da’vat qilish maqsadida ularga zakot ulashish ortiqcha, deb to‘xgatib qo‘yganlar. 
Beshinchisi — qullarni ozod qilish uchun zakot berish. Tarihdan bilamizki, Qur’on nozil bo‘lgan 
davrda dunyoda quldorlik tuzumi hukm surgan edi. Ana o‘sha paytda qullarni ozod qilishni dini Islom 
eng ulug‘ ibodat deb hisoblagan. Boylarga "Pullaringizga qul sotib olib ozod qilib yuboring", — deb 
buyurilgan edi. Hozir quldorlik zamoni bo‘lmagani uchun bu hukmga, tabiiyki, ehtiyoj qolmagan. 
Oltinchi sinf — qarzdorlar. Boy odam beradigan zakotini qarzini to‘lay olmayotgan kishiga 
bersayu, u qarzini uzib olsa — Olloh buyurgan ish bo‘ladi. 
Yettinchi sinf — fiysabililloh — ya’ni, Olloh yo‘lida zakot bermoqlik. Xudo yo‘lida o‘z vatanini 
tashlab, molu dunyosini sarflab jihodga chiqib ketayotgan kishiga zakot bersa bo‘ladi, deyilgan. Ayrim 
ulamolar Ollohning diniga da’vat kilayotgan tolibi ilmlarga zakot berilsa Olloh yo‘lida berilgan 
bo‘ladi, deb ham tafsir qildilar.
Zakot berilishi mumkin bo‘lgan sakkizinchi sinf musofirlardir. Musofir o‘z vatanida boy bo‘lsa-da, 
safardagilik chog‘ida, aytaylik, vataniga qaytib ketishi uchun mablag‘i yetarli bo‘lmay qolishi 
mumkin. Shuning uchun ham zakot berish buyurildi. 
Demak, shariatimiz nazarida, faqirlar, miskinlar, qarzdorlar hamda musofirlar kambag‘aldirlar va 
boylarimiz zakotlarini o‘shalarga berishlari lozim. 
Biz yuqorida juda katta savolga, ehtimol, kezi kelganda ovoz chiqarib so‘rash qiyin bo‘lgan 

---

Alouddin Mansur. Imomi A’zam — buyuk imomimiz