Microsoft Word ilm olish sirlari ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
18
Rioya etilmog’i nihoyat zarur bo’lgan amallardan: 
-uzrsiz qiblaga va kitoblarga oyoq uzatmaslik; 
-tafsirga oid kitoblarni barcha kitoblarning ustiga ko’yish va ularning ustiga boshqa kitob va biron 
narsa ko’ymaslik hisoblanadi. 
Shayxul islom, ustoz Burhoniddin Marg’inoniy hazratlari hikoya qiladilar: 
-Bir faqih, olim kishi siyoxdonini kitob ustiga qo’yar edilar. Shunda ul zotga fors tilida «Bar na yobiy, 
ya’ni o’smaysan, kamol topmaysan»,- degan ekanlar. 
Mazkur masalada Faxri islom, Qozixon nomi bilan mashhur, ustoz Aliyyul qori hazratlari shunday 
deganlar: 
-Agar bu ish bilan kitobni xorlashni, mensimaslikni iroda qilmagan bo’lsa, unda zarari yo’q. Lekin bu 
ishdan ham saqlanmoq yaxshirokdir. Ilmning ulug’lanishiga yuz tutadigan amallardan yana biri - 
yozuvini ozoda, ko’rkam va husni xat bilan yozishi sanaladi. Bundan maqsad, yozgan yozuvlaridan 
kelajakda o’zi ham, boshqalar ham o’qib foydalanishlarini ta’minlaydi. 
Shuningdek, mayda yozmaslik, qisqartmaslik, faqat o’ziga ma’lum bo’lgan belgi va ishoralar 
qo’llamasligi ham ilmni hurmatlash hisoblanadi. Yozganda esa, ba’zi ishora va aniqliklarni kiritish 
uchun va mayda yozuvlar qilish uchun hoshiya qoldiradi. 
Imom A’zam Abu Hanifa (r.a.) hazratlari mayda harf bilan yozayotgan bir kotibni ko’rib, nasihat 
qilgan ekanlar: 
- Ey kotib! Mayda xat bilan yozma! O’zinggina biladigan qisqartmalarni kiritma! Agar uzoq yashab, 
o’z xatingni qo’lingga olsang, nadomat chekasan! Agar vafot etsang, sendan norozi bo’ladilar, 
qarg’aydilar. 
Bu so’zning ma’nosi, agar ulug’ yoshga yetishni Alloh nasib etsa, qarilik ne’mati o’z hikmati bilan 
ko’zingning nurini zaiflashtiradi va o’zing bilgan qisqart-malaringni ham yodingdan ko’taradi. Shunda 
yozganlaringni o’qiy olmay, o’zingni malomat va mazammat qilasan. Bu ishingga nadomat chekasan. 
Vafotingdan keyin, xatingni o’qiy olmagan kishilar seni so’kadilar va mazammat qiladilar. 
Shayxul islom, Majididdin, imom Saraxsiy (a.r.) hazratlari: 
nimani mayda va qisqartirib yozgan bo’lsak, kelajakda unga nadomat va xasrat chekdik. Nimani 
o’zimizga tanlab olgan bo’lsak, unga ham xasrat va nadomat chekdik. Nimaning qadriga yetmagan 
bo’lsak, shuningdek, nimani yaxshi-yomonligini fikrlamagan bo’lsak, shularga ham ko’p nadomat 
chekdik,- degan ekanlar. 
Demak, ilm tolibi o’z husni xati ustida ishlamog’i, xatiga hamma vaqg boshqalar ham tushuna 
oladigan bo’li-shiga erishishi kerak. Nihoyat yozishda turli qisqartmalardan saqlanmog’i, ilm va axli 
ilmni hurmatlashi va ulug’lashi hisoblanadi. 
Kitobning kesimi to’rtburchak bo’lmog’i kerak, chunki to’rtburchak kesim hazrat Imom A’zam Abu 
Hanifa (a.r.) ning kesimlaridir. 
Т
o’rtburchak kesimli kitob ko’tarishga, qo’yishga, mutolaa qilishga 
yengil va kulaydir. 
Ilm tolib sheriklarini va boshqa talabalarni ham hurmat qilmog’i, ularga rahm-shafqat, izzat-ikrom va 
yordamini ko’rsatishi kerak bo’ladi. Zero, mazkur ishlar ham aslida ilmni va ilm ahlini hurmatlashga 

---

Ilm olish sirlari. Imom Zarnujiy