Microsoft Word ihyo ulimni eslash ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

20

— Ollohning izni bilan menga gapir! Bosh chanog‘i gapira boshladi: 

— Ey Ruhulloh! Men falon-falon zamondagi podshohman. Saltanat taxtida 

o‘tirganimda boshimda tojim, atrofimda qo‘shinlarim, kuch-qudratim va hashamatim bor 

edi. Kunlarning birida qoshimda o‘lim farishtasi paydo bo‘ldi. Keyin uning yo‘rig‘iga 

ko‘ra, har bir a’zom meni tark eta boshladi. So‘ngra o‘lim farishtasi jonimni oldi. Koshki 

edi, o‘sha yig‘inu anju-manlar bo‘lmasa, bugun ayrilig‘u mahrumlikka aylangan! Koshki 

edi, o‘sha ulfatchiliklar bo‘lmasa, endi kimsasizlikka, dahshatli yolg‘izlikka sudragan!» 

Xikoya qilinadiki, payg‘ambarlar o‘lim farishtasini dahshatli suratda ko‘rgan kishi 

tuygan ko‘rqinchni emas balki, faqat jon chiqar talvasasini his etadilar.Agar o‘lim 

farishtasi kishining tushiga kirsa, uning kolgan hayoti bezovtalikka aylanadi, umridan tot 

ketadi. Bu holat uning o‘ngida sodir bo‘lsachi?!Ammo Ollohning ibodatidagi bandaga 

o‘lim farishtasi chi-royli tusda ko‘rinadi.Ikrima Ibn Abbosdan rnvoyat qiladi: «Ibrohim 

alayhissalom o‘ta g‘ayur inson edi. Uyida ibodat qilar, uyidan chiqkdnida eshigini qattiq 

bekitardi. Bir kuni tashqaridan uyiga kirar ekan, xovli o‘rtasida notanish bir kishi 

turganini ko‘rdi. 

— Seni hovlimga kim kiritdi? - so‘radi Ibrohim Xalilulloh. 

— Bu uyga egalik qilishga men va sendan ham haqliroq Zot meni bu hovliga kiritdi. 

— Sen qanday farishtasan? 

— O’lim farishtasiman. 

— Mo‘minlar jonini oladigan suratda menga ko‘rina ola-sanmi? 

— Ha, mendan yuzingni o‘gir! 

Ibrohim alayhissalom undan yuzini o‘girdi, keyin qayrilib qaradi: ro‘parasida go‘zal 

libosli, xush bo‘yli, yuzlaridan nur balqqan yigit turardi. Shunda Ibrohim alayhissalom 

dedi: 

— Ey o‘lim farishtasi! Agar mo‘min o‘lim onlarida mana shu suratingda senga 

yo‘liksa, bu uning uchun kifoyadir». 

Qilingan har bir amallarni yod olib, yozib boruvchi ikki farishtani ko‘rish ham o‘lim 

musibatlaridandir. Vaxib deydi: «Aytilishicha, o‘lgan kishiga amallarni yozib boruvchi ikki 

farishta ko‘rinadi. Agar o‘lgan kishi toat ibodatli bo‘lsa, farishtalar unga: 

— Olloh seni biz uchun ham yaxshilik bilan mukofotlasin. Bizni qanchadan-qancha 

sodiqlar majlisiga olib kirding va qanchadan-qancha solihamallar uzra hozir qilding. 

Agar o‘lgan kishi fojir bo‘lsa, ikki farishta unga deydi: 

— Olloh seni biz uchun ham yomonlik bilan jazolasin. Bizni qancha buzuq majlislarga 

olib kirding, yomon amallaring uzra hozir qilding, qabiq so‘zlarni eshittirding. Buning 

uchun Olloh sening jazoingni bersin!» 

O’lik ko‘zlarning amallarini yozib boruvchi ikki farishtaga tikilib qolishi mana shudir. 

Bu nigoh endi hech qachon dunyoga qaytmaydi. 

O’limdagi  uchinchi musibat osnylarning o‘z joylari jahan-namni ko‘rishlari va 

ko‘rishdan oldingi xavfdir. Ular o‘lim talvasasida (sakarot) yotgan paytlarida kuch-

quvvatdan ajrala-dilar, jonlarini topshirishga hozirlanadilar. O’lim farish-tasi olib 

keladigan ikkita xabardan birini eshitmaguncha ularning joni chiqmaydi. O’lim farishtasi 

shunday ogoh etadi: «Ey Ollohning dushmani! Jahannam bilan seni qutlayman». Yoki: 

«Ey Ollohning do‘sti! Jannat senga muborak bo‘lsin». 

Aql egalarining qo‘rqinchi mana shu tufaylidirPayg‘ambar alayhissalom dedilar: 

«Sizlardan biror kimsa borar joyi qaer ekanligini bilma-gunicha, o‘rni jannatmi yo 

do‘zaxmi ekanini ko‘rmagunicha, bu dunyodan ketmaydi» (Ibn Abu Dunyo rivoyati. 

Hadisning boshqa rivoya-ti ikkala «Saxih»da Uboda ibn Somitdan rivoyat qilingan). 

Rivoyat qilinadi: «Huzayfa ibn Yaman umrining so‘nggi kechalarining birida Ibn 

Mas’udga dedi: 

---

Ihyou ulumid-din. O’limni eslash kitobi. Imom G’azzoliy