Microsoft Word ernest xeminguey chol va dengiz ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
38
ўзгартирган, шундай бўлгач, тўхташини кутмаса ҳам бўлаверарди. Чол олис-олисларга қарар, 
бироқ на биронта кеманинг елканини, на тутуни ва на корпусини кўрар эди. Фақат учар 
балиқларгина денгиздан кўтарилиб чиқишар ва қайиқ бурнидан икки томонга сапчиб, ғойиб 
бўлишарди, яна сув ўсимликларининг бўлтаклари сарғайиб кўзга ташланар эди. Ҳатто қушлар 
ҳам кўринмасди. 
У икки соатдан бери қуйруққа ёнбошлаб олиб, балиқ гўштини оғзидан қўймай чайнаб, 
тезроқ ҳордиқ чиқариб, куч йиғишга ҳаракат қилганча, сузиб бораркан, икки акуладан бирини 
кўрди. 
— Их!— кафтини мих тешиб ўтиб, ёғочга кириб бораётганда, одам тилидан беихтиёр 
отилиб чиқадиган, маъноси йўқ сўз, тўғрироғи, ун берди чол. 
— Galanos
9
, — деди у овоз чиқариб.
Чол, биринчи сузғич ортидан иккикчисининг ҳам пайдо бўлганини кўрди ва шу уч қиррали 
жигар ранг сузғичлардан, ҳамда думининг шитоб билан билангла-шидан, булар керик бурун 
акулалар эканини билди. Улар балиқ ҳидини туйиб, ўзларини қўярга жой тополмай қолишган ва 
очликдан тамомила ўлар ҳолатга келиб, иштаҳани карнай қилувчи бу ҳидни гоҳ иўқотиб, гоҳ 
яна топиб келишарди. Улар дақиқа сайин тобора яқинлашар эдилар. 
Чол елканни мусти-метин қилиб маҳкамлаб ташлади, рулни ҳам чув қоқиб қўйди. Кейин у 
пичоқ боғланган эшкакни кўтарди. Қўллари чидаб бўлмас даража-да оғриб турганидан, уни 
авайлаб, бир амаллаб кўтарди. Қўлларим жилла қурса бир озгина ёзилсин деб, бармоқларини 
бетўхтов чақачум қилар эди. Сўнг қўллар бутун оғриққа бира тўла бардош берадиган бўлиб 
кўниксин, кейин яна ишдан бўйин товлаб юрмасин учун эшкакни бор кучи билан чангаллаб 
олди ва акулаларнннг яқинлаб келишини кузата бошлади. Чол уларнинг керик бурун, япасқи 
бошларию, оқ ҳошияли кўкрак сузғичларини кўриб турарди. Булар — акулалар ичида знг 
палид, энг ярамас ва энг сассиқ балохўрлари ҳисобланарди: нафс туғён урган маҳалларда улар, 
ҳатто қайиқнинг эшкаги билан рулига ҳам ташланишдан тоймас эдилар. Агар тошбақа денгиз 
юзида мабодо пинакка кета қолса, бундай акулалар унинг оёқларини чўрт узиб кетишади, жуда 
ҳам очиққан маҳалларида эса, ҳатто балиқ қони ёки шилимшиғининг ҳиди келмаётган одамга 
ҳам сувда ҳужум қилиша-веради. 
— Их!—деди чол.— Ҳай, майли энди кела қолинглар, 
Ҳа, улар сузиб келишди. Аммо улар макога ўхшаб келишгани йўқ. Улардан бири ялт-юлт 
қилди-ю, ўзини қайиқ остига урди. У балиққа ташланганда, қайиқнинг қанчалик қалтираб 
кетгани чолга айниқса билинди. Бошқа бири бўлса ўзининг қисиқ сарғиш кўзлари билан чолга 
шинграйиб турди, кейин оғзини тарвақай очиб, балиқнинг мако ғажиган ерига ўзини урди. 
Чолга унинг жигар ранг боши устидан елка томонига чўзилиб ўтган, мия билан умуртқа бир-
бирига уланиб кетадиган жойдаги чизиқ аниқ кўриниб турарди, у эшкакка маҳкамланган 
пичоқни худди шу ерга санчди. Кейин пичоқни суғуриб олиб, уни яна акуланинг му-шукникига 
ўхшаш сариқ кўзларига урди. Акула жон талвасасида балиқдан айрилди ва оғзида қолган 
гўштни йўл-йўлакай қўймай ютаркан денгиз қаърига сирғалиб кетди. 
Қайиқ ҳамон иккинчи акуланинг балиққа бўлган ҳужумидан қалтираб турарди. Чол акулани 
қайиқ остидан чиқариш учун елканни ёйиб, қайиқни кўндаланг айлантириб қўйди. Акулани 
кўрган ҳамоно, у борт оша энкайди ва пичоқ урди. Пичоқ акуланинг лаққа гўшт ерига тўғри 
келди-ю, аммо қаттиқ тери унинг чуқур-роқ кириб боришига йўл қўймади. Зарбдан чолнинг 
қўлларигина эмас, елкалари ҳам сирқираб кетди. Бироқ акула комини сувдан чиқариб, яна 
балиққа ташланди, ана шунда чол унинг япасқи бошининг қоқ ўртасига урди. Тиғни суғуриб 
олди. Яна ўша ерга урди. Акула ҳамон жағларинн маҳкам қисганча, балиққа осилиб турарди. 
Шундан кейин чол унинг чап кўзига пичоқ санчди. Акула бояги-боягича балиқни юбормасди. 
9
Акуланинг олачипор бир тури (исп.). 

---

Эрнест Хемингуэй. Чол ва денгиз (қисса)