www.ziyouz.com
kutubxonasi
43
ishlaydigan uzoq qarindoshim bilan yonma-yon o‘tirib qoldik. Klava xola esimga tushdi.
Qarindoshimga bor gapni aytib berdim. Men uning tutaqib ketishini kutib turardim.
Qiziq, qarindoshim tutaqmadi. Xotirjam yelka qisib qo‘ya qoldi.
— Avvalboshi sen aytgandaqa vrachlar ko‘pmas. Sholi kurmaksiz bo‘lmaydi. Qolaversa,
doktorlarga ham qiyin. O‘n olti yil eshakdek o‘qib, 140 so‘m oladi. Na kechasi tinchlik
bor, na kunduzi. O‘sha 140 so‘m savil qolgurni savdo xodimi bir kunda topadi. —
Qarindoshim kulimsiradi. — Yashash ham kerak-ku, akasi bo‘yidan. Undan keyin...
Qo‘lidan tutmaguncha nima deysan? Pora berdim, deb qaysi mard aytadi. Aytsa o‘zi qiya
bo‘p ketadi-ku.
Butunlay esankirab qoldim. Nahotki, oliy ma’lumotli vrach o‘zini chayqovchi bilan
tenglashtirsa! Axir davlat uni o‘n olti yil bekorga o‘qitdimi, bekorga stipendiya berdimi?
Unaqa bo‘lsa, ana, xalatini yechib tashlasin-da, chayqovchilik qilsin!
Yo‘q, men bu gaplarni aytganim yo‘q. Biroq, qarindoshim qizarib-bo‘zarib ketganimdan
hammasini tushundi.
— Masalan, men unaqa do‘xtirmasman, — dedi yelkamga qoqib. — Arzimagan
narsalarga bunaqa tajanglik qilaversang, nevrosteniya bo‘lib qolasan. — U ko‘zimga
sinchiklab qaradi. — Mabodo yuraging sanchimaydimi? Yaxshisi ertaga oldimga bor. Bir
tekshirib ko‘ramiz.
Qarindoshim yana bir marta muloyim jilmayib qo‘ydi. Qadahdagi konyakni ichib, limon
bilan gazak qildi. Shunda beixtiyor tag‘in bolalik xotiralari yopirilib keldi. Achinska degan
do‘xtir lop etib yodimga tushdi.
Doim oppoq xalat kiyib yuradigan, oppoq siyrak sochlari nuroniy yuziga qandaydir fayz
bag‘ishlab turadigan bu odamning asl familiyasi Achinskiy ekanini keyin bilganman. Uni
birinchi marta ko‘rganda rosa qo‘rqqanman. Kichkina edim, hali maktabga
qatnamasdim. Kuzda yelkamga yara chiqdi. Oyim qizil piyozni qo‘rga ko‘mib bosdi. Ne
azob bilan yara yorildi-yu, yonidan yana ikkitasi chiqdi. Endi piyoz ham, xamirturush
ham yordam bermay qo‘ydi. Butun badanimni yara bosib ketdi. Tag‘in har bittasi tuxum-
dek keladi. Oxiri dadam oyimga «Achinskaga opchiqmasang bo‘lmaydi», dedi. Ertasiga
oyim meni yetaklab do‘xtirxonaga obordi. Akalarim: «Achinska mana bundoq nina bilan
ukol qiladi», deb qo‘rqitib qo‘ygani uchunmi, katalakdek xonaga kirdimu dori hidini sezib
hiqillab yig‘lab yubordim. Xonadagi kursilarda biri yo‘talgan, biri shilpiq ko‘zini hadeb kir
qiyiqchaning uchiga artayotgan kasallar tizilib o‘tirishardi. Har kim meni o‘zicha yupatar,
men bo‘lsam battar yig‘lardim. Shu payt eshigiga parda tutilgan ichkari xonadan sochi
oppoq, yupqa ko‘zoynak taqqan xalatli kishi chiqib keldi.
— Kim yiglaydi? — dedi u o‘zbekchani buzibroq talaffuz qilib.
Achinska degani shu ekanini bildimu battar qo‘rqib ketdim. Oyimning pinjiga tiqildim.
Shilpiq ko‘zli kishi o‘rnidan turgan edi, do‘xtir qo‘li bilan imo qilib to‘xtatdi.
— Ochered balaga, — dedi-da, negadir jilmaydi. Shunda ko‘zoynak ortidagi ko‘m-ko‘k
ko‘zlarida qandaydir erkalovchi tabassum paydo bo‘ldi. — Ay-yay-yay! — dedi bosh
chayqab. — Ugil bala yiglamaydi. — U yana jilmaydi. — Ox kakoy yakshi bala!
Achinska qo‘limdan tutgan edi, beixtiyor ergashdim. Derazasiga oppoq parda tutilgan
xonaga kirdik. Oyim ko‘ylagimni yechdi. Do‘xtir hozir ukol qiladi deb, kapalagim uchib
ketdi. Biroq, u ukol qilmadi. Barmog‘i bilan yaralarni avaylab, paypaslab ko‘rdi. Keyin
allaqanday jigarrang sassiq dori surdi. Agar shundayam tuzalmasa qon quyamiz, deb
oyimga tushuntirdi. Chiqib ketayotganimizda yana bir jilmayib qo‘ydi.
— Yakshi bala. Malades bala!
...Qishda shu odam bizga yana bir yaxshilik qildi. Esimda, o‘sha yili qish juda qattiq
keldi. Bilmadim, ehtimol, o‘tin-ko‘mirimiz bo‘lmagani uchun shunday tuyulgandir.
Harqalay deraza u yoqda tursin, eshigu devorlarni ham qirov bosib yotar, hammamiz
Dunyoning ishlari. O’tkir Hoshimov
Do'stlaringiz bilan baham: |