Microsoft Word doc

jadval. Ekoturistik marshrutlarning nazorat varagi (A.Taksanov)

Турлар


Kursatkichlar
Marshrut nomi va turi
Misollar
Ukuv-urganish Xumson kishloFi
Ma’naviy-ma’rifiy atrofidagi toFlarga
Jismoniy tarbiyaviy- “Kumush kuza afsonasi” soFlomlashtirish Etnografik va x. k.

Kimlarga
muljallangan
Guruxlarning optimal soni, kishi xisobida
Marshrut davomiyligi, kun
Marshrut uzunligi, km
Yakka tartibda
Guruxlarga
Yoshlarga
Nafakaxurlarga va x. k. Kamida 3 kishilik 10 tagacha 10 -15 kishilik 15-25 kishilik va xk.

7. 
   soatgacha
   

7soatdan 14 soatgacha

1. 
   sutkalik va xk.
   

5 km gacha 5-10 km
10 km ortik va xk.
Guruxlar buyicha (2 kishining nazorati ostida)
17 yoshdan kam bulmagan kishilarga

7. 
   soatlik 5 ta 15 dakikalik dam olishi bilan
   

2. 
   yunalishdagi uzunlik - 24
   

km.

Узлаштириш мумкин
Ёз
Отда
Отда ва яёв

Agarda marshrut darajalarga ajratilsa uni kursatish lozim Davriylik

Kullaniladigan transport turi
Xarakat turi
Yengil
Uzlashtirish mumkin OFir
Juda 0Fir
Baxor
Yoz
Kuz
Kish
Yil davomida
Velosiped
Kayik
Otlar
Paraplan
Jiplar va x. k.
Yayov
Chayetida Velosipedda Suv orkali va x. k.

Керакли анжомлар
Жойлашиш
шароитлари

Шахсий
Хусусий хонадонда

Шахсий
Ижарага олинади
Мехмонхонада
Хонадонлардаги
мехмонхоналарда
Хусусий хонадонларда
Турбаза
Палаткада

40

Marshrutlarda

ovkatlanish
Asosiy tomosha kilish obyektlari
Mutaxassislar
Xizmat narx-navosi
Xususiy paket Umumiy ovkatlanish joyi
ToFlar, kullar, daryo va soylar, usimlik va xayvonot dunyosi,
landshaftlar, kurilishlar va x. k.
Gid ekskursovod,
Oshpaz Tarjimon Otbokar oshpaz va xk.
Uzbek sumida Amerika dollarida Yevroda va xk.
Nonushta -uyda, tushlik - tuxtash joyida, kechki ovkat xonadonda. Yulda xususiy paket (mineral suv va kuruk mevalar )
Kan’on, avliyo joylari, tof landshaftlari, noyob
usimlik va xayvonot dunyosi
Gid - tarjimon va otbokar
Xar bir sayyoxdan amerika dollarida

Olib borilgan marshrutlar
Marshrutlarda 25 kishi
katnashgan sayyoxlar
soni

Схеа ва сертификатлар бор
Фирма "Елена - тур"

Marshrut pasporti

Kim ekoturistik xizmatni taklif etadi
Marshrut sxemasi va sertifikati. Rasmlar va fotografiyalar. Kartalar Firma,
Xususiy tadbirkor va x.k.

Jadvalda keltirilgan talablar majburiy emas, balki tavsiya kuchiga egadir. Ushbu kursatgichlar, turlar yoki misollar ekoturlarni tashkil etayotgan firma yoki shaxslarning xolati, iktisodiy va ijtimoiy imkoniyatlari xamda sharoitlariga karab turlicha bulishi mumkin.

2. 
   Ekotur talablari va tavsiyalari
   

Boshka turizm turlaridan farkli ravishda ekoturizm tabiatda sayoxlar nokulay sharoitlarda ekoturlarga olib borilgani uchun xam kuzda tutilgan yoki tutilmagan turli salbiy xolatlarga duch kelib kolishi mumkin. Shuning uchun xam ekoturistik marshrutlarda ishtirok etuvchilarning barchasiga, xech kim bu yerda istisno etilmaydi, majburiy talab va koidalar belgilanadi. Ularni bajarish nafakat sayyoxlarning, balki tabiiy muxit unsurlari va komplekslarining, tashkilotchilarning xamda maxalliy axolining xavfsizligini ta’minlashga xizmat kiladi.
Ekoturistik marshrutlarni ishlab chikish, ularni e’lon kilish va utkazishda, albatta ekoturizmning tub mazmuni va moxiyatini tushuntirib utish kerak. Iloji bulsa yozma ravishda reklama va e’lonlarda ekoturizm bu insonlar yashab turgan tabiatni muxofaza kilishga karatilgan turizm ekanligi, ekologik sayyoxlik kilish uchun kishilarning kilgan sarf- xarajatlari oxir okibatda ularning turistik marshruti orkali ma’lum darajada tabiatga yetkazgan zararlarini koplash uchun sarflanishini tushuntirish lozim. Shundagina biz ekologik sayyoxlikning maksadiga yetib borgan bulamiz.
Ekoturistik marshrutlardagi talablarni 3 kismga ajratib izoxlab berish mumkin:
1 .Ekoturistik marshrutlarga chikishdan avval ekoturistik tashkilotlar va ekoturistlar uchun kuyiladigan talablar.
Ekoturistik tashkilotlarga:
ekoturistik marshrutlarning ekologik yunaltirilganligini aniklash, tegishli tabiiy sharoitlarni xar tomonlama urganib chikish;
ekoturistik marshrutlarni ishlab chikish va uni tabiatni muxofaza kilish buyicha tuman yoki shaxar bulinmalarida tasdiklatib olish;
sayoxatchiar uchun shaxsiy va ekologik xavfsizlik yuriknomalarini ishlab chikish va ularga oid kursatmalarni chop etish;
sayoxatchilarni yuriknoma bilan tanishtirish va ulardan tegishli talablar bilan tanishganliklari xakidagi tasdiklovchi xujjatni rasmiylashtirish va xk.;
ekoturizmning ilFor tajribalari bilan tanishtiruvchi video va telekursatuvlarni namoyish etish;
doimiy aloka vositalarini tayyorlash;
profilaktika nuktai nazardan salbiy xarakterdagi video va telekursatuvlarni xam namoyon etish va xk.
Ekoturistlarga:
uz imkoniyatlari, ya’ni salomatligi, yosh jixatlari, ijtimoiy faolligi, jamoa bilan kushila olishi kabi xolatlarni tuFri baxolash va shunga yarasha ekoturistik marshrutni tanlash;
ekoturistik tashkilotlar kursatmalarining barchasiga 0Fishmay amal kilish;
tegishli yuriknomalar va kursatmalarni talab kilib olish va unga tayyorlanish;
tabiat xodisalarini inobatga olgan tarzda tegishli anjomlar, kiyim- kechak, uta zarur bulgan ashyolarni mujassamlash;

2. 
   Ekoturistik marshrutlar davomida:
   

Ekoturlarni olib boruvchilarga:
rejalashtirilgan sayyoxlik marshrutlariga kat’iyan amal kiilish, zarurat bulgan takdirdagina va yuriknoma asosida unga uzgartirishlar kiritish;
tegishli boshkaruv va nazorat organlari, yordam kursatish idoralari bilan doimiy alokada bulish;
boshlovchi va yakunlovchi gidlarning uz vazifasini va tegishli xavfsizlik koidalariga rioya etishlarini ta’minlash;
Ekoturistlarga:
uzboshimchalik bilan marshrutlarga chikib ketish; tabiat unsurlariga nisbatan vaxshiylarcha munosabatda bulish; yemishli yoki dorivor usimliklarni yiFish va ularni jamlash; minerallar va toshlardan esdalik sovFasi sifatida olib ketish; ut yokish yoki kechki gulxanrlarni uyushtirish;
xoxlagan joyida chekish yoki chikindilarni xoxlagan joyga tashlash; marshrutlarga radio yoki magnitofonlarni, ya’ni tabiat va sayyox uchun xalakit beradigan narsalarni olish va xk.

2. 
   Ekoturstik marshrutlardan sung:
   

Ekoturlarni yakunlovchi tashkilotlarga:
ekoturlarning yakunlaganliklari xakidagi xisobotni topshirish; ekoturlarni ijobiy va salbiy tomonlarini yoritib berish; ekoturlarni yaxshilash maksadida takliflar berish va xk. Ekoturistlarga:
ekoturlarning kanday utganligi xakida yozma yoki 0Fzaki axborot berish; axborotda ekoturistik marshrutlarni yaxshilash xakida taklif va muloxazalarini bildirish;
kurgan kechirganlari xakida kundalik daftar tutish (tavsiya tarikasida) esdalik al’bomlari, video kursatuvlar va daftarlarni yaratish (tavsiya tarikasida) va x. k.
Yukorida keltirib utilgan talablardan tashkari ekologiya va turizmga oid konun xujjatlari, davlat xokimiyati va boshkaruv organlarining tegishli karor, farmon va farmoyishlari, nodavlat va jamoat tashkilotlarining kursatmalarini inobatga olish kerak buladi.

2. 
   Uzbekistondagi ekoturistik tashkilotlar va ekoturlar
   

Uzbekiston Respublikasida umumiy turizm industriyasining jadal sur’atlarda rivojlanishi ekoutrizmga xam uz ijobiy natijalarini utkazdi. Keyingi paytlarda bevosita ekoturistik marshrutlar bilan shuFullanadigan markazlar va tashkilotlarning soni 12 tagacha yetdi. Bilvosita tarzda turizmning boshka turlari bilan bir katorda ekeoturizm bilan shuFullanadigan turtashkilotlarning soni 30 dan oshib ketdi. Bularning xammasi yuridik shaxs makomida faoliyat yuritayotgan ekoturistik tashkilotlardir. Lekin yuzlab jismoniy shaxslar davlat ruyxatidan utgan, undan xam kuplari davlat ruyxatidan utmagan tarzda tabiiy turizm bilan shuFullanmokdalar. Tegishli turistik faoliyatni olib borish lisenziyasiga ega bulmagan jismoniy shaxslarning deyarli xech birida sof ekologik turizm faoliyati olib borilmayapti. Chunki ularning xammasi davlat va maxalliy jamoat birlashmalariga tegishli ekologik tulovlarni tulamaydilar, ekologik bilim va madaniyatga ega emaslar, ekoturlar tegishli ekologik jixatdan sertifikatlanmagan.

Ekologik turizmning xalkaro markazi Ekosan-tur tashkiloti asosiy ekoturlarni takdim etadi. Ular asosan Nurota Davlat Kurikxonasi, Zomin milliy boFi, Garbiy Tyan-Shan toFlariga piyoda va otlarda ekoturistik marshrutlar. Ekosan-tur Kizilkumga tuyalarda sayoxat, shuningdek toF va tekislik daryolarida raftlarda suzish, Uzbekiston buylab ovchilik va balik ovlashni uyushtiradi.
Ekosan-turning asosiy marshrutlari Garbiy Tyan-Shyanga toF tizmalariga tegishli bulib, ularga:

• 
  Chimyon - Taxta Djaylau dovoni trekkingi;
  
• 
  Chimyon - Kichik Chimyon chukkisi trekkingi;
  
• 
  Chimyon - Ok soy darasi - Kora Sharshara trekkingi;
  
• 
  Chimyon-Kumli dovon-Gulkamish darasi trekkingi ;
  
• 
  Beldirsoy-Nurekota-OksoF0ta-Kumushkon otdagi turi.
  

Undan tashkari Ekosan-tur
turistlarga Nurota davlat
kurikxonasiga 6 kunlik trekking va otlarda, Zomin milliy boFiga 3 kunlik trekking va otlarda, Kizilkumga 2 kunlik tuyada sayoxat turlarini takdim etadi.
Navoiy shaxridagi ekskursiya va sayoxat byurosi 2002 yilda tashkil etilgan bulib, u kompleks turlarni takdim etadi. Navoiy ekskursiya va sayoxatlar byurosiga karashli Navoiy turistik baza Aydarkulda joylashgan. Unda asosan turtta utov, ikkita chodir va ikkita tepa tomoni yopilgan yopiyetichlar kiradi. Firmalarga karashli 10 ta tuya bir sutkada 100 ta sayoxatchiga xizmat kursata oladi.

1998. 
      yilda tashkil etilgan Ark- Osiyo xususiy firmasi an’anaviy ekoturistik sayoxatlardan tashkari kompleks (trekking, tof chayeti, ot va tuya, velosipedlarda sayyoxat) turlarni xam takdim etadi.
      

Korakum-Tur (Xiva) firmasi uziga xos kechki Korakumga sayoxatlarni takdim etadi. Bu sayoxatlar kechki 17.00 dan 22.00 gacha utkaziladi.
KorakalpoFiston Respublikasidagi ekskursiya va sayoxat byurolarining uziga xos jixatlari mamlaktimizda kaytarilmas tabiatiga ega bulgan Ustyurt platosiga, Amudaryoning kuyi okimidagi kullarga, KorakalpoFistonning Kizilkum chullariga kilinadigan ekoturlardir.
Uzbekistonning sayoxatchilar Assosiasiyasiga tegishli bulgan Rabat Malik ekoturistik tashkiloti tomonidan xam ekoturlar ishlab chikilgan. Rabat Malik 2000 yil 15 martda, ya’ni sayyoxatchilar kunida tashkil topgan. Assosiasiyaga 22 tashkilot a’zo. Ularning barchasida ekoturlar uyushtiriladi. Bular asosan Garbiy Tyan-Shyan toFlariga uyushtiriladigan - “Kumush kuza”, “Xumson”, “Kumushkon” kabi ekoturistik marshrutlardir.
Yevropa Ittifoki tomonian kullab kuvvatlanayotgan “Garbiy Tyan-Shan biologik xilma-xilligini saklash loyixasi" ruknida "Barkaror faoliyat rivoji va ekoturizm" dasturini ishlab chikkan. Unda tof ekotizimlarini saklab kolish va atrof muxitni muxofaza kilishni ekoturizmni rivojlantirish orkali amalga oshirish maksad kilib olingan. Rabat Malik assosiasiyasi maxalliy axoli orasidan tur operatorlarni tanlab oladi va ularni gid sifatida tayyorlaydi. “