Microsoft Word dissertatsiya2017 — копия

Nomshunoslik  va  geografiya.Toponim  geografik  obyektning  aniq 

manzilidir.  Nomlar  joyning  geografik  oʻrnini  aniqlash  uchun  ham,  geografik 

tushunchalarni  ifoda  etish  uchun  ham  zarur.  Nomshunoslikning  toponimika 

boʻlimida uni tarkibiga adir, ariq, bel, buloq, dovon, jar, koʻl, togʻ, choʻl, qum kabi 

hammaga  ma’lum  atamalar  bilan  birgalikda  arna,  boʻktar,  gʻaza,  dayravot,  jol 

(yol),  jona-yona  (qiya),  joʻna,  zayak,  zov,  kam,  kom,  (ariq)  kamar,  novur,  saqo, 

sangʻaloq,  supa,  tomchi,  tangi,  tarma,  toʻla,  tuz,  chalqa,  chagʻat,  chem,  shagʻil, 

shiber  (botqoqlik),  shirdon,  qoʻton,  qirmon  (xirmon)  kabi  kichik  bir  hududdagina 

saqlanib qolgan atamalar ham uchraydi. Geografik atama hali geografik nom emas, 

balki  turdosh  ot  boʻlib,  muayyan  umumiy  yoki  xususiy  geografik  tushunchani 

---

25 

 

bildiradi.  Biroq  har  qanday  geografik  atama  atoqli  otga,  ya’ni  geografik  nomga 

aylanishi mumkin.  

Xulosa  shuki,  zamonaviy  tilshunoslikda  atoqli  otlarga  oid  muammolar 

koʻpchilikni  tashkil  qiladi.  Koʻpchilik  odamlar  atoqli  ot  deganda  ma’lum 

tasavvurga  ega  emas.  Ismlarga  oid  muammolar  ham  talaygina  oʻzbek 

onomastikasining  rivoji  va  tadqiq  qilinishi  koʻpgina  izlanishni  talab  qiladi. 

Nomshunoslik  sohaning  tadqiq  qilinishi  va  uni  boshqa  fanlar  bilan  aloqasi,  atoqli 

otlarni  guruhlarga  ajratish  masalasi  koʻpgina  yechimlarni  ochib  beradi.  Atoqli 

otlarni  paydo  boʻlishi  va  rivojlanishi  unga  dastlabki  qarashlar  va  fikrlar  ancha 

qiziqarli.  Ayniqsa  uni  boshqa  fanlar  bilan  aloqasi  tarix  etnofrafiya,  numizmatika, 

geologiya,  psixologiya  geografiya,  biologiya  bu  fanlardagi  ayrim  atamalar 

nomshunoslik bilan ancha oʻxshash fanlar doimo bir-biri bilan aloqada ish koʻradi. 

Zamonaviy tilshunoslikda nomshunoslik sohasi doimo harakatda.