Microsoft Word Dico Fr-Uz doc

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

DÉMESURÉ

 

DÉMONÉTISER

 

 

 

146 

démesuré,  ée 

adj  haddan  tashqari,  ortiq  darajadagi,  o‘ ta,  nomunosib, 

o‘lchovi  o‘ lchoviga  to‘g‘ri  kelmaydigan,  g‘oyat  katta,  ulkan,  buyuk,  zo‘r, 

bahaybat. 

démesurément 

adv  haddan  tashqari,  nihoyatda,  juda  katta,  g‘oyatda, 

ortiq darajada, ulkan. 

démettre 

I.  vt  1.  chiqarmoq,  o‘rnidan  qo‘zg‘atmoq  (oyog‘ini,  qo‘lini);  2. 

o‘zidan  chetga  itarmoq,  surmoq,  surib,  itarib  qo‘ymoq;  mansabini 

almashtirmoq;  3.  dr  da’voni  rad  qilmoq;  II.  se  démettre  vpr  1.  chiqarmoq, 

o‘rnidan  qo‘zg‘atmoq  (qo‘l,  oyoq);  2.  (de  qqch)  o‘zidan  soqit  qilmoq;  se 

démettre de son mandat o‘z vakolatini bo‘ynidan soqit qilmoq. 

demeurant  (au)

  loc  adv  qolaversa,  buning  ustiga,  umuman  olganda, 

boshqa tomondan, shu bilan birga. 

demeure 

nf  1.  turar  joy,  uy-joy,  makon,  iste’qomatgoh;  2.  manzilgoh, 

qarorgoh,  o‘rnashgan,  turgan  joy,  manzil,  makon;  3.  yashash,  turish, 

istiqomat  qilish muddati; faire longue demeure uzoq yashab  qolmoq,  uzoq 

turib qolmoq; loc adv à demeure mustahkam, mahkamlab, mustahkam qilib, 

puxta  ravishda,  pishiqlab,  mahkam,  qattiq,  chambarchas;  muqim,  hech 

qayoqqa  jilmay,  bir  yerda  muqim  turib,  hech  qayoqqa  ketmay,  nari  jilmay, 

siljimasdan;  doimo,  hamma  vaqt,  har  doim,  hamisha,  nuqul;  s’installer  à 

demeure  mustahkam  o‘rnashib  olmoq,  qattiq  joylashib  olmoq,  o‘rnashmoq, 

joylashmoq;  4.  dr  kechiktirish,  muddatini  o‘ tkazib  yuborish;  demeure  du 

créancier  qarz beruvchini  to‘lovini  olishdan voz kechish;  mise en demeure 

talabnoma ko‘rsatmoq, namoyish qilmoq,  talab qilmoq; il n’y a pas péril en 

la demeure vaqt sukut saqlab turibdi, vaqt chidab turibdi. 

demeuré,  ée 

I.  adj  aqli  ojiz,  miyasi  yo‘q,  esi  past,  kaltafahm,  to‘mtoq, 

tentak, ahmoq; II. n esi yo‘q, tentak, ahmoq, esi past odam, ayol. 

demeurer 

vi 1. yashamoq, umr ko‘rmoq, umr kechirmoq, xayot, barhay ot, 

tirik bo‘lmoq; 2. qolmoq, biror joyda bo‘lmoq, turmoq; demeurer une heure à 

faire qqch  bir soat ovora bo‘ lmoq;  ce bien lui  est demeuré  bu mol-dunyo 

unga qoldi; je ne demeurerai pas en reste men  qarzdor bo‘lib qolmayman; 

en demeurer là hech qayoqqa ketmay, bir qarorga kelmoq; demeurons-en 

là shunda, shu yerda to‘xtataylik. 

demi, ie 

I.  adj  yarim, yarmisi;  deux  heure  et  demie  soat  ikki  yarim;  un 

kilo  et  demi  bir  yarim  kilo;  trois  journées  et  demi  uch  yarim  kun;  II.  adv 

yarmi, yarmisi, yarim baravar, yarim tasi; demi nu yarmisi ochiq, yalong‘och; 

III. n 1. yarim, yarim ta, nim, nim ta, narsaning yarmi; à demi loc adv yarmiga, 

yarim baravar, qisman; 2. nm yarim ta, pivo quyiladigan stakan va o‘shancha 

pivo (odatda yarim litr hajmda bo‘lgan, hozirda chorak  litr); 3.  nf yarim soat; 

la demie vient de sonner hozirgina yarim soatga bong urdi; 4. n metis. 

demi-cercle 

nm  yarim  doira,  aylana;  demi-cercle  gradué  transporter, 

yukni uzatib beruvchi mashina. 

demi-douzaine 

nf yarim dujina. 

demi-droite 

nf géom nuqtalar. 

demi-finale 

nf sport yarim final. 

demi-fond 

nm  inv  sport  o‘rta  masofa;  doirada  yetakchi  velosipedchi 

orqasidan quvish; coureur de demi-fond o‘rta masofaga yuguruvchi. 

demi-frère 

nm o‘gay aka-uka. 

demi-heure 

nf yarim soat yoki 30 minut. 

demi-jour 

nm inv yarim yorug‘lik, tong yorishgan, qosh qoraygan payt. 

démilitarisation 

nf  qurolsizlantirish,  qurolli  kuch  va  harbiy  sanoatdan 

mahrum etish. 

démilitariser 

vt  qurolsizlantirmoq,  qurolli  kuch  va  harbiy  sanoatdan 

mahrum etmoq. 

demi-longueur 

nf sport yarim uzunlik. 

demi-mesure 

nf yarim-yorti chora, qat’ iy bo‘lmagan chora, bo‘sh tadbir. 

demi-mondaine 

nf yengil tabiatli, xulqli xotin. 

demi-mot 

nm shama, ishora, evfemizm; loc adv à demi-mot so‘z chiqar-

chiqmas, og‘zini ochishi bilan. 

déminage 

nm minalarni olib tashlash, minadan tozalash. 

déminer 

vt minalarni olib tashlamoq, minalardan tozalamoq. 

démineur 

nm mil minadan tozalovchi mutaxasis, sapyor. 

demi-pension 

nf 1. yarim yotoqxona;  2.  uzaytirilgan kun (maktabda);  3. 

yarim nafaqa. 

demi-pensionnaire 

nm uzaytirilgan maktab o‘quvchisi. 

demi-plan 

nm yarim tekislik, yarim yassilik (geometriyada, aviasiyada). 

demi-produit 

nm yarim tayyor mahsulot, polufabrikat. 

démis, ise 

adj  1.  bo‘shatilgan,  tushirilgan  (o‘z  mansabidan);  2.  chiqqan, 

qo‘zg‘algan. 

demi-saison 

nf bahor va kuz; manteau de demi-saison kuz va bahorda 

kiyiladigan palto. 

demi-sel 

adj nim tuzlangan, kam tuzli. 

demi-sœur 

nf o‘gay opa, singil. 

demi-solde 

n 1. nf yarim moyona, ish haqi, maosh; en demi-solde yarim  

maoshda, iste’ foda; 2. nm inv iste’ fodagi ofiser (yarim maosh oluvchi). 

demi-sommeil 

nm  yarim  uyqu,  ko‘zi  uyquga  ketish,  ko‘z  ilinish, 

uyqusirash, mudroq, mudrash. 

demi-soupir 

nm mus sakkizdan biri. 

démission 

nf  1.  ishdan  bo‘shash,  xizmatdan  butunlay  bo‘shab  ketish, 

isre’fo  berish,  iste’ fo,  iste’ foga  chiqish;  donner,  envoyer  sa  démission 

iste’ fo  bermoq;  2.  qaytarish,  rad  qilish,  rad  javobi;  mavqeini  berib  qo‘yish; 

démission  nationale  milliy  qiziqishidan  voz  kechish,  milliy  qiziqishiga 

hiyonat;  politique  de  démission  nationale  m illiy  xiyonat  siyosati,  millatga 

qarshi siyosat. 

démissionnaire 

adj, n iste’ foga chiqqan, iste’ fo bergan. 

démissionner 

vi  1.  iste’ fo  bermoq,  iste’ foga  chiqmoq;  2.  (de)  -dan 

chiqmoq. 

demi-tarif 

nm 50 foizlik chegirma, imtiyoz. 

demi-teinte 

nf nimrang, ochrang; mus yarim ton, yarim parda. 

demi-ton 

nm mus yarim ton, yarim parda. 

demi-tour 

nm philos o‘z o‘rniga yarim aylanish, orqaga qayrilish. 

démobilisable 

adj  harbiy  xizmatdan  bo‘shatish,  tinchlik  holatiga 

o‘tkazish. 

démobiliser 

vt harbiy xizmatdan bo‘shatm oq; tinchlik holatiga o‘ tkazmoq. 

démocrate 

I.  adj  demokratiyaga  asoslangan,  xalqchil;  II.  n  demokrat 

(demokratiya tarafdori); demokratik partiya a’zosi. 

démocratie 

nf  demokratiya,  xalq  hokimiyati  (hokimiyat  xalq  qo‘lida 

bo‘lgan  tuzum);  la  démocratie  française  Fransiya  demokratik  kuchlari; 

démocratie  populaire  xalq  demokratiyasi;  démocratie  bourgeoise  burjua 

demokratiyasi. 

démocratique 

adj demokratiyaga oid, demokratik. 

démocratiquement 

adv demokratiya asosida. 

démocratisation 

nf demokratlashtirish, demokratlashish. 

démocratiser 

vt  demokratlashtirmoq,  demokratiya  asosida  qayta 

qurmoq. 

démodé, ée 

adj odat, rasmdan chiqqan, eskirgan. 

démoder 

I.  vt  odat,  rasmdan  chiqmoq,  chiqarmoq;  II.  se  démoder  vpr 

odat, rasmdan o‘ tmoq, eskirmoq, eskirib qolmoq. 

démographe 

nf aholishunoslik, aholini ro‘yxatga olish. 

démographique 

adj aholishunoslikka oid. 

demoiselle 

nf  1.  voyaga  yetgan  qiz,  bo‘yi  yetgan  qiz;  qiz,  qizcha; 

demoiselle de comptoir bufetchi ayol; demoiselle du téléphone telefonchi 

qiz;  demoiselle  de  compagnie  dugona;  demoiselle  d’honneur  dvoryan 

oilasidan  chiqqan  ayol,  kelin  dugonasi  (to‘yda);  2.  techn  shag‘al 

shibbalagich,  kelisop,  keli  dasta,  o‘g‘ir  dastasi,  qo‘l  to‘qmoq,  shibba;  3.  fam 

ninachi. 

démolir 

vt  1.  buzmoq,  yiqitmoq,  buzilib  ketmoq,  yemirmoq,  vayron 

qilmoq,  qulatmoq,  yo‘q  qilmoq,  yo‘qotmoq,  qirib  tashlamoq,  sindirmoq, 

ushatmoq, parchalamoq; 2. fig  o‘ldirmoq, dilini vayron qilmoq,  nobud, halok 

qilmoq; obro‘ni to‘kmoq, obro‘sizlantirmoq. 

démolissage 

nm buzish, yiqitish, yo‘q qilish, sindirish, yo‘qotish. 

démolisseur,  euse 

nm  1.  buzuvchi  (binoni);  2.  vayron  qiluvchi, 

yemiruvchi, xarob qiluvchi, buzuvchi. 

démolition 

nf  1.  buzish,  yiqitish,  yo‘q  qilish,  sindirish,  siniq,  singan  joy, 

buzuq, o‘yib, o‘pirib, yalab, oqizib ketish; 2. siniq parchalar, singan bo‘laklar. 

démon 

nm iblis, shayton, jin, ma’lun, ajina. 

démonétiser 

vt  qadrsizlanmoq,  qadri  yo‘qolmoq,  qadri  ketmoq,  beqadr, 

xor bo‘lmoq, qimmatini tushirmoq.