Microsoft Word dahshat ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

33

- Lekin sharti bor, - dedim, - omonatingizni faqat ketadigan vaqtingizda, samolyotga 

chiqayotganingizda beradi. 

- Ertaga, ertagayoq jo’nayman! – dedi mehmon. 

Kelishuvga muvofiq shaharning diqqatga sazovor joylarini ko’rgani chiqdik. Kun 

qaytguncha yurib, ko‘p tarixiy yodgorliklarni ko’rdik, to’g’on-ko’lga bordik, shahrimizning 

ko’rki bo’lgan yangi ko’chalar, maydonlar, xiyobonlarni kezdik, muzeylarga kirdik. 

Mehmonning biron narsaga qiziqqanini, biron joyda to’xtab, biron narsaga qaraganini 

ko’rmadim. Hamma narsaga o’shshayib qarar, qayoqqa v anima uchun ketayorganini, 

nima qilib yurganini o’zi ham bilmas, aftidan, kunni kech qilishdan bo’lak muddaosi yo’q 

edi. 

Madaniyat va istirohat bog’iga kirdik. Mehmon hech bo’lmasa shu boqqa, xususan gulu 

gulzorga qiziqar deb o’yladim, chunki shahrimiz bu boqqa juda bino qo’ygan. Yo’q, 

gulzorga mehmon qayrilib ham qaramadi, uning diqqatini jalb qilgan birdan-bir narsa 

bog’ning bir chekkasidan oqayotgan anhor bo’ldi. Buning nimasiga qiziqdi ekan deb 

qarasam, loy suv qirg’oqdan toshgudek bo’lib, shox-xashak va yana allanima balolar 

oqib kelayotibdi. Birov sug’orish maqsadida to’g’on solgan, suv to’g’onni urib ketgan 

bo’lsa kerak. Mehmon iflos suvga xuddi sichqonni ko’rib qolgan mushukdek butun vujudi 

bilan qarar, chamamda fotoapparati yonida bo’lmaganidan afsuslanar edi; bog’dan 

chiqib mehmonxonaga tomon ketayotganimizda eski-tuski yig’ib yurgan eshak aravani 

ko’rganida ham xuddi shu holga tushdi. 

Mehmonxona ko’chasiga qayrilganimizda mehmonning gazetasiga qo’l keladigan yana 

bir hodisa ro’y berdi: shu ko’chadan g’izillab chiqqan “Moskvich” kattakon bir sariq itni 

urib o’tdi. It vangillab ikki-uch yumaladi, turishga intilib turolmadi, yotib tipirchiladi. 

Mehmon goh boshini ko’tarishga urinib, goh oyoqlarini silkib jon berayotgan itga yaqin 

borib, beixtiyor cho’kka tushdi va apparat izlab yonini paypasladi. 

Mehmon ertasiga jo’naydigan bo’ldi. Dumli odamlar surati olingan fotoapparatni qora 

qog’ozga o’rab aeroportga olib chiqdim va qo’ynimdan bir chekkasini chiqarib 

ko’rsatdim. Mehmonning ko’zlari yonib ketdi. Xilvatga bordik. Mehmon apparatini olib 

katak sumkasiga joyladi-yu, chontagidan bir dasta pul chiqardi. 

- Sizning haqingizni o’zim bilib beraman, - dedi, - u kishi bilan necha pulga 

gaplashgansiz? 

- Pul to’g’risida hozir gaplashmaymiz, - dedim, - avval suratlarni chiqarib ko’ring, ana 

undan keyin o’zingiz narx bichib yuborarsiz. 

Mehmon yaba minnatdorchilik birdirdi. Samolyotga chiqdi, samolyot Tojikistonga qarab 

yo’l oldi. Kim biladi, mehmon yurtiga borguncha sabri chidarmikin. Tojikistondayoq 

lentani chigarar, chiqarsa dumli odamlar o’rnida o’zini ko’radi: men apparatni maktab 

to’garagiga qatnab, foto ishida mashqini rosa qilgan kichik o’g’limga berib, “mehmon 

ikkovimiz shahar aylanamiz, sen ketimizdan yurgin, qayerda chap oyog’imni ko’tarsam, 

mehmonning yakka o’zini suratga olaverasan”, degan edim. Bir qancha joyda, jumladan, 

mehmon anhor bo’yida, eski-tuski yig’ib yurgan eshak arava yonida va jon berayotgan 

itning ustida turganida chap oyog’imni ko’targan edim. O’g’limning o’zi hushyor bola, 

g’alati-g’alati paytlarni topgan bo’lsa kerak. Men bu narsani jiyanimga aytmadim, 

aytsam ham urishmasa kerak, chunki mehmonga ozor berganim yo’q, nihoyati yuziga 

oyna tutdim. 

 

---

Dahshat (hikoyalar to’plami). Abdulla Qahhor