Microsoft Word Conf-селекция rtf

Уруғларни тозалаш. Юқори кондицияли уруғ материали олиш учун қуйидагиларга амал қилиш 
лозим:
1. 
Соя етиштириш ва ҳосилини йиғиб олиш бўйича тавсияномага катъий риоя қилиш; 
2. 
Дон тозаловчи техникани тўғри танлаш ва тайёрлаш. 
Соя донларига ўзи тозаловчи «Пектус-Гигант К-531/1» машинасида ишлов бериш юқори самара 
беради. Шунингдек, қайта жиҳозланган ОС-4,5А ва СМ-4 машиналаридан ҳам фойдаланиш мумкин. 
Уруғларни тозалаш ва навларга ажратишда ЗАВ-25 (ЗАД-20) ва ЗАВ-40 агрегатларидан 
фойдаланилади. Бунда агрегатга дон тозаловчи СП-ЮА мосламаси ҳамда диаметри 6, 7, 8, 9 мм бўлган 
юмалоқ тешикли, ҳамда кенглиги 5,2; 6,0; 7,0 мм бўлган чўзинчоқ тешикли панжаралар мажмуаси 
қўшилади. 
Бундай агрегатнинг ишлаб чиқариш қуввати 9,0-9,5 т/соат, бўлиб, олинган уруғ тозалиги бўйича 
биринчи синф талабларига жавоб беради. 
Майдаланган дондан тозалаш учун дон тозалайдиган машиналар қўлланилади, бунда ҳар хил 
шакл ва ўлчамдаги элаклар (решета) мажмуаси билан таъминланган бўлади ( А-1-диаметри 16-18 мм, 
думалоқ шаклда; А-2-диаметри 10-12 мм, тешикчалари думалоқ, А-2-уч бурчакли шаклда, 11-12 мм 
ўлчамда; Б-уч бурчакли, 9,5-10 мм ўлчамли; В- чўзинчоқ шаклда, 4-5 мм ва Г- учбурчакли, диаметри 8,9-
9,5 мм катталикдаги элаклар бўлиши лозим). 
 
Уруғларни қуритиш. Уруғларнинг намлиги меъёридан юқори бўлса физиологик жараёнлар 
фаоллашиб, айниқса нафас олиш кучаяди, бунинг натижасида кимёвий таркиби ўзгаради, уруғнинг 
унувчанлиги ва озиқавий қиммати пасаяди. Шунинг учун йиғиб олинган уруғлар юқори намликда бўлса, у 
ҳолда уларни 14% стандарт намликгача қуритиш лозим. Қуритишда уруғлар намлиги секин чиқиб кетади 
ва улар енгил шикастланиши мумкин, шу сабабли шахтали ва барабанли қуритгичлардан фойдаланиш 
тавсия этилмайди. Уруғлар таркибида юқори миқдорда оқсил бўлганлиги сабабли, улар 35°С гача 
қиздиришга унувчанлигини йўқотмаган ҳолда бардош бера олади. Шунинг учун иссиқлик оқимининг 
ҳарорати мазкур чегарадан ортиб кетмаслиги лозим. Қуритишда фильтрация тезлиги 0,2-0,3 м/с, уруғ 
қатлами қалинлиги 0,4-0,6 м бўлиши лозим. Сояни қуритиш учун шамоллатилувчи бункерлар ёки 
ариқчали қуритгичлардан фойдаланиш афзалдир. Қуритишнинг бутун жараёни мобайнида иссиқлик 
оқимининг нисбий намлиги назорат қилиб турилади. Унинг намлиги уймаларда 25% га ва бункерларда 
58% гача камайганда қуритиш тўхтатилади.