Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

33-bob 
Salomlashish haqida 
Faqih (rahimahulloh) aytadilar: Agar biror qavmning oldidan o'tsang, ularga salom ber, 
shunda ularga javob qaytarish vojib bo'ladi. Insonlar qaysi biri (salom berganmi yoki alik 
olganmi) afzal ekani haqida ixtilof qilishdi. Ba'zilar: "Salomga javob qaytarishning savobi 
ko'p, chunki alik olish farz, salom berish sunnat, demak farzning savobi sunnatning 
savobidan ko'proq bo'ladi. Alloh taolo: ... dedi va salomga javob qaytarishga buyurdi, 
Alloh taoloning buyrug'i farz", deyishdi. Ba'zilar: "Salom berishning savobi ko'p, chunki u 
oldin o'tdi, oldin o'tish fazil at", deb aytishdi.  
A'mash Amr ibn Murradan, u Abdulloh ibn Horisdan rivoyat qiladi: "Agar bir kishi bir 
qavmga salom bersa, unga bir daraja fazl bo'ladi. Agar qavm unga alik olmasa 
maloikalar unga alik olishada va u qavmni la'natlashadi". Nabiy (sollallohu alayhi 
vasallam): "Men sizlarni, agar buni qilsangizlar, bir-birlaringizni yaxshi ko'rib qoladigan 
ishga buyuraymi?" dedilar. Sahobalar: "Ha, ey Rasululloh", deyishdi. Rasululloh: 
"Oralaringizda salomni yoyinglar", dedilar.  
Ato: "Yurib ketayotgan o'tirganga, kichkina kattaga, ulovli ulovsizga salom beradi. 
Orqangdan kelgan kishi senga salom beradi, agar ikkita kishi yo'liqib qolishsa, salomdan 
boshlashadi", deydilar. Hasan aytadilar: "Bir qavmning istiqboliga chiqqan qavm avval 
salom beradi". Zayd ibn Vahb rivoyat qiladilar: "Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): 
"Ulovli ulovsizga, yurib ketayotgan o'tirganga, ozchilik ko'pchilikka salom beradi", 
dedilar".  
Faqih (rahimahulloh) aytadilar: Agar bir jamoat bir qavmga kirsa va salomni tark qilsa, 
hammasi gunohkor bo'ladi, agar birortasi salom bersa, hammasi savob oladi, agar 
hammasi salom bersa, ana shu afzal. Agar ali olmasa, hammalari gunohkor bo'ladi, agar 
birortasi alik olsa, barchalaridan soqit bo'ladi, agar hammalari javob qaytarsa, ana shu 
afzaldir. Ba'zilar: "Hammalariga javob qaytarish vojib", deydi. Abu Yusuf: "Javob farz 
shuning uchun, alik olish ularning hammasiga vojib bo'ladi", deydilar. Ba'zilar: "Ulardan 
bittasi javob bersa, hammasidan soqit bo'ladi", deyishadi. Biz shu so'zni olamiz. 
A'mash Zayd ibn Vahbdan rivoyat qiladilar: "Muoviya ibn Hurra Nabiydan (sollallohu 
alayhi vasallam) rivoyat qiladi: "Agar salom bersanglar, eshittirib aytinglar, agar alik 
olsanglar ham, eshittiringlar, o'tirsanglar omonat bilan o'tiringlar, ba'zingiz ba'zingizning 
so'zini hech ko'tarmasin", ya'ni, bo'hton, g'iybat qilmasin.  

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy