Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

136-bob  
Hadya olish va berish haqida 
Faqih (rahimahulloh) aytadilar: Bilgilki, agar bir inson senga hadya bersa va u zolim 
bo'lmasa, moli halol bo'lsa, afzal ish hadyani olishing va unga berganidan ham yaxshiroq 
narsani sovg'a qilishingdir. Agar sovg'a berishga ojiz bo'lsang, uning haqqiga duo va 
yaxshi so'z bilan mukofotla. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): "Kimki insonlarga 
shukr qilmasa (ya'ni minnatdor bo'lmasa) Allohga shukr qilmaydi", degalar. Ibn Umar 
aytadilar: "Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): "Kimki sizlarga biron-bir qadrli narsa 
hadya qilsa, unga ham javob hadyasi bering, agar berishga hech narsa topa olmasangiz, 
mukofotlaganingizni bildirib haqqiga duo qiling", dedilar".  
Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: "Chaqirilgan joyga boringlar va hadyani 
qaytarmanglar".  
Anas Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): Hadya, samo' (eshitish) bag'ritoshlik va 
adovatni ketkizadi" dedilar. Ato Xurosoniy Nabiyning (sollallohu alayhi vasallam): "Bir-
birlaringiz bilan qo'l berib so'rashib turinglar, so'rashish g'azabni ketkazadi, bir-
birlaringizga hadya berib turinglar , o'zaro muhabbatli bo'lasizlar, hadya g'azabni, bir-
birini yomon ko'rishni ketkazadi", deganlarini rivoyat qilganlar. Jobir Payg'ambardan 
(sollallohu alayhi vasallam) rivoyat qiladilar: "Odamlar ichida Allohga ko'p shukr qilgani 
odamlardan ko'p minnatdor bo'lganidir. Oziga shukr qilmagan ko'piga ham shukr 
qilmaydi".  

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
131
Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: "Kimgaki biron yaxshi narsa hadya qilinsa, 
undan ham yaxshiroq narsa bilan mukofotlasin, agar mukofotlashga qurbi etmasa, 
tashakkur aytib, hadya qilgan kishini maqtab, ko'nglini olsin, agar shukr qilmay, uni 
maqtamasa, ne'matga noshukrchilik qilibdi".  
Ibn Abbos Nabiydan (sollallohu alayhi vasallam) rivoyat qiladilar: "Kimga hadya berilsa, 
uning huzurida bo'lganlar hadyada unga sherikdirlar".  
Faqih aytadilar: Insonlar hadisning ma'nosi va ta'vili haqida turlicha fikrlar aytishdi. 
Ba'zilar: "Hadisning zohiri olinadi, kimga hadya berilsa, atrofida o'tirganlar bilan hadyani 
bo'lishadi", degan bo'lsalar, fiqh ahli "Xabar mustahab vajhidadir, ular bilan bo'lishishi 
oliyjanoblik va muruvvatdir agar bunday qilmasa, majbur qilinmaydi", deydi.  
Abu Yusuf Qoziyga bir narsa hadya qilinganida, atrofida o'tirgan ba'zilar o'sha hadisni 
rivoyat qilishdi. Shunda Abu Yusuf aytdilar: "Hadis meva va shunga o'xshagan narsalar 
haqida, Abu Qosim Ahmad ibn Ahmadga hadya qilinganida, unga ham shu hadis aytildi. 
U kishi ular xursandchilikda sherikdirlar, hadyada emas, dedilar", deb javob berdilar. 
Ba'zilar aytishadiki: Xabar ashobi suffa va ahli xonaqohlar haqida, ammo fuqaholarga 
hadya berilsa, ashoblari uchun sheriklik yo'q, agar xohlasa, ularni saxovat yuzasidan 
sherik qiladi".