Microsoft Word Boymur\340tov tm

Homuzaga rapira yordamida arqoq tashlash

O'tgan 150 yillar ichida to'quvchilik mashinalarini takomillashtirib, rivojlantirishda katta o'zgarishlar bo'ldi.1733 yilida Djon Key "uchar moki"ni yaratishi qo'l dastgohlariga nisbatan unumdorlikni ikki marta ko'paytirgan bo'lsa, mokisiz dastgohlarni rivojlantirish rapirali dastgohlarni yaratish 1844 yilda Djon Smit (John Smith, Angliya) mokini inkor qiluvchi arqoq tashlash usuliga patent ol- gan. Keyinchalik birin - ketin 1855 yili Phillippe and Mauricelar, 1869 yili W.S. Laycock, 1874 yili W.Glover lar ham patent olganlar. Qattiq rapirali arqoq tashlash usuli 1870 yili yaratilib, 1899 yili O. Hallensleben tomonidan takomillashtirilgan varianti yaratilgan.

Asosiy kashfiyot 1922 yili Djon Gabler (John Gabler) tomonidan xomuza ichidan ipli halqani (arqoq ipini) o'tkazish printsipini yaratdi. 1924 yili egiluvchan rapirali arqoq tashlash usuliga patent (Ispaniya) olinib, yangi usul yaratilgan.1939 yili yana bir ixtirochi R.Devas (R.Dewas) arqoq ipini uchidan ushlab xomuzani o'rtasiga etkazib beruvchi (uzatuvchi rapira), ikkinchi tomondan esa qabul qiluvchi (qabul qiluvchi rapira) yordamida arqoq tashlash g'oyasini ilgari surib, egiluvchan rapirali arqoq tashlash usulini yaratdi. Keyinchalik ham bu borada bir nechta pa- tentlar olingan, biroq 1950-60 yillarga kelib bu usulda arqoq tashlash ishlab chiqarish darajasida ommalashib, rivojlana boshladi.
1972 yildan rapirali to'quv dastgohlari ishlab chikarila boshlagan. Bu usuldagi to'quv dastgohlarida egiluvchan yoki qattiq element-rapira deb atalib, un- ing yordamida arqoq ipi xomuza bo'ylab dastgohni bir tomonidan ikkinchi tomo- niga olib o'tiladi. Rapiralarni uchida qisqich bo'lib, uning yordamida arqoq ipi ush- lab olinadi va xomuza ichida harakatlanadi. Rapira arqoq ipini ikkinchisiga ber- gandan so'ng, o'zi bo'sh holatda boshlang'ich holatga qaytadi va shuning bilan uni bir ishchi tsikli tugaydi. Rapiralar ilgarilanma-qaytma harakat qiladi. Quyida ra- pirali arqoq tashlash usulini tasnifi keltirilgan (3.19-rasm).

3.19-rasm. Rapirali arqoq tashlash usullari

Rapirali to'quv dastgohlari quyidagi kriteriyalar bo'yicha tafsillanadi:

1. 
   Rapiralar soni bo'yicha.
   
2. 
   Arqoq tashlash metodi bo'yicha.
   

V) Rapiralarni turi bo'yicha.
G) Rapiraga harakat uzatish tizimi bo'yicha.

1.