Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

 
YUZDAGI OG‘RIQLAR 
 
Yuzdagi og‘riqlar yuz sohasida va og‘iz bo‘shlig‘ida sezgi, vegetativ va 
harakat o‘zgarishlari bilan xarakterlanadi. Yuzdagi og‘riqlarning nevrogen va 
somatogen turlari farqlanadi. Yuzdagi og‘riqlarning nevrogen turiga uch shoxli 
nerv (V), til-yutqin nervi (IX) va adashgan (X) nervlarning nevralgiyasi xosdir. 
Yuzdagi og‘riqlarning somatogen turi ko‘z, quloq, burun yon bo‘shliqlari, chakka-
jag‘ bo‘g‘imi kasalliklarida kuzatiladi va shu bilan birga chaynov mushaklari 
zo‘riqqanda, og‘iz bo‘shlig‘i, tish, suyak to‘qimasi va shilliq pardasi 
patologiyasida ham yuzdagi og‘riqlarning somatogen turi kuzatiladi.
Yuzdagi og‘riqlarning sababi bo‘lib, umumiy va mahalliy harakterdagi turli 
xil jarayonlar bo‘lishi mumkin: 
•
Yuqumli kasalliklar (gripp, parotit, sil, poliomiyelit, gerpes, bo‘g‘ma, 
qoqshol, bezgak, zahm, OITS); 
•
Intoksikatsiya (alkogolli, nikotinli, og‘ir metallar bilan). 
•
Allergik kasalliklar va allergik reaksiya. 
•
Sistemali va tomir kasalliklari (artroskleroz, gipertoniya kasalligi, 
birlamchi va ikkilamchi vaskulitlar). 
•
O‘smali jarayonlar (orqa kalla chuqurchasi, ko‘prik-miyacha burchagi 
va boshqalar). 
•
Moddalar almashinuvining buzilishi (qandli diabet, uremiya, 
podagra). 
•
Biriktiruvchi to‘qimaning diffuz kasalliklari va revmatizm. 
•
Bosh miya jarohatlari. 
•
Organizmning umumiy sovqotishi. 
To‘satdan beruvchi yuzdagi og‘riqlarning kelib chiqishiga sabab bo‘luvchi 
mahalliy patologik jarayonlarga quyidagilar kiradi:
1.
Odontogen patologiya:

---

 290
•
Tish va ildiz qoldiqlarining asoratli olinishi. 
•
Tish va ildiz kanallarining nuqsonli plombalanganda. 
•
Pulpitlar
•
Yomon tayyorlangan protezlar. 
•
Parodontoz. 
•
O‘tkazuvchi anesteziya asoratlari. 
•
Gingivitlar
•
Jag‘ sohasidagi jarrohlik muolajalari. 
•
Pastki jag‘ osteomiyeliti. 
•
Alveolit
•
Protezga tayyorlashda uch va undan ortiq tishlarning bir vaqtda 
olinishi. 
2.
Ko‘z kasalliklari patologiyasida: 
•
Glaukoma 
•
Ko‘z ichki qismlarining yallig‘lanishi. 
•
Ko‘z tashqi qismlari va uning ortiqlarining yallig‘lanishi. 
•
Refraksiya anomaliyasi 
•
Travmatik jarayonlar va o‘smalar
3.
LOR patologiyasida: 
•
Tashqi va o‘rta otit 
•
Petrozit (chakka suyagi piramidasining yallig‘lanishi). 
•
Sinusitlar (serozli va yiringli). 
•
Tonzilektomiyadan so‘ng qoladigan qo‘pol chandiqlar. 
•
Til, hiqildoq, halqum o‘smalari 
4.
Nerv poyalari o‘tuvchi suyak kanallarining torligi sababli komression 
sindromning kelib chiqishi. 
5.
Miya asosi sohasidagi jarayonlar: 
•
Araxnoidit, meningit, bosh miya o‘smasi, qon tomirlar 
anevrizmiyasi. 
Yuzdagi og‘riqlarning patogenezida mikrotsirkulyatsiya va immunologik 
jarayonlarning buzilishi ahamiyatli bo‘lib, bu esa o‘z navbatida nerv o‘zagining 
ishemiyasi, shishishi, demiyelinizatsiya holatlari bilan kechadi