Microsoft Word ayollarga xos masalalar doc

Uzrli ayol har namoz uchun g‘usl qilishi shartmi?
Har namoz uchun g‘usl qilish katta mashaqqat keltirishi bilan birga, kundalik ishlarga 
ham xalal beradi. Islom har sohada, har ishda tozalikka ahamiyat berish bilan birga, 
qulaylik va osonlikni ham saqlaydi. 
Hanafiylarga ko‘ra uzrli ayol pok ayol hukmidadir, ya’ni, namozini o‘kiydi, ro‘zasini 
tutadi, Qur’on o‘qiydi, jinsiy munosabatda bo‘la oladi. Faqat har namoz uchun bir tahorat 
oladi, g‘usl qilishning hojati yo‘q.
Uzr qoni davom etarkan, hayz boshlansa va o‘zi buni ajrata olsa, namozni tark etadi. 
Ramazon bo‘lsa, o‘sha muddat ichida ro‘za tutmaydi va jimo’ qilmaydi. Muddat o‘tishi 
bilan bir marta g‘usl qiladi va so‘ngra tahorat olib, ibodatida davom etadi. Uzrli ayol 
tahorat olmasdan avval, tanosil a’zosini yaxshilab yuvadi va toza bo‘z bilan yaxshilab 
artadi.
Uzrli ayolda uch xil holat bo‘lishi mumkin: 
1. Hayz muddati, istihoza bo‘lmasdan avval aniqlanadi. Istihoza holi boshlangan bo‘lsa 
ham hayz (odat) muddatini ajratib aniqlab olgan ma’qul. Ayol o‘zi ajratolmasa albatta 
shifokorga murojaat qilishi kerak. Umuman, istihoza holati bo‘lganda ayol bunga loqayd 
qaramasligi kerak, darhol shifokorga borishi kerak.
2. Bordi-yu qon to‘xtamay davomli oqsa shu sabab ayolning hayz muddati aniq 
bo‘lmasa, bu holatda hayz ko‘rish muddati 6 yoki 7 kun sanaladi. Chunki, ko‘pchilik 
ayollarning odati shunday. Bu taqdirda ayol qoni to‘xtashi bilan yo 24 kecha-kunduz yoki 
23 kecha-kunduzli namozini o‘qiydi. 
3. Ayolning hayz muddati ma’lum emas, ya’ni turli vaqtlarda bo‘lsa va odat qoni bilan 
boshqa qonlarni ajratadigan vaziyatda ayol qonini farqlashi (ajratishi)ga ko‘ra hukm 
etadi. To‘q qirmiz, qoraga moyil oqqan qon hayzdir, davom etishi bilan namoz o‘qimaydi, 
ro‘za tutmaydi. Rangi o‘zgarishi bilan uzr qoni boshlanganiga hukm etadi. Va yuvinib-
cho‘milib namozini boshlaydi.
Yangi hayz ko‘rgan haqida: hayzning eng ko‘p muddati (10 kun)dan ziyod ko‘ringan qon 
istihozadir.
Odati bo‘lgan ayol haqida: odatidan ziyod kelgan qon bilan (10 kundan ziyod kelgan 
qon), nifosda 40 kundan ziyod kelgan qon istihozadir. Ayolning odati aniq belgilangan 
bo‘lsa, odatiga havola etiladi. Ya’ni, odat muddatidan ziyod kelgan qon xastalik qoni 
bo‘ladi. 
Hayz tugashi bilan darhol kelgan qon hayz emas, uzrdir. Ya’ni, ikki hayz ketma-ket 
kelmaydi. Nifos ham shunday. 
Bir ayol hayz va nifos uchun belgilangan so‘nggi muddatdan ziyod qon ko‘rsa bu istihoza 
qoni hisoblanadi. Bir ayol hayzning eng oz muddatidan ozroq bir muddat qon ko‘rgan 

---

Ayollarga xos masalalar. Fotimaxon Sulaymon qori qizi 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
36
bo‘lsa, istihozadir. Keksa ayollar bilan yosh qizlar ko‘rgan qonlar ham istihozadir. Bir 
ayol homilador paytida yoki ko‘z yoradigan vaqt, ko‘z yorishdan avvalroq ko‘rgan qonlar 
ham istihoza qonidir. 
Ayolning har oy boshida, masalan, 5 kun hayz ko‘rish odati bo‘lsa-yu, 6 kun qon ko‘rsa. 
6-kun ham hayz sanaladi. Bundan so‘ngra 14 kun poklik davrini o‘tkazib, yana bir kun 
qon ko‘rsa odatiga havola etiladiki, o‘sha ham 5 kundir. 6 kun istihoza bo‘ladi. O‘sha kun 
tark etgan namozlari qazosini ado etadi. 
Ayolning har nifosda odati 30 kun bo‘lib, so‘ngra bir marta 31 kun qon ko‘rsa, izma-iz 14 
kun bir poklik davri kechirib, hayzini ko‘rsa, bu ayolning odatiga havola etiladi. Odati 30 
kundir. Ziyoda bo‘lgan bir kun tozalik davri bo‘lgan 15 kundan hisoblanadi.