Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
131
Buning xabari Sind viloyatida payt poylab yurgan Komron mirzoga yetib bordi. U bir 
necha yuz odamni oddiy dehqonlar, bozorchilar kiyimida Kobul darvozalari tomon 
yubordi. Shahar tinchib qolgan, atrof qishloqlardan bozorga don, meva, o‘tin olib 
keladigan kishilar uchun darvozalar har kuni azon payti ochiladi. Soyabon aravalarda 
don va meva o‘rniga qurolli navkarlarni bekitib olib kirgan Bopusxon eng avval qal’a 
darvozalarini egalladi. Asosiy kuchlar bilan pistirmada turgan Mirzo Komron Bopusxon 
ochgan darvozalardan ot qo‘yib kirdi-yu, butun qal’ani zabt etdi, qarshilik qilganlarni 
ayovsiz o‘ldirdi, o‘tgan galgi mag‘lubiyat uchun ko‘p odamlardan qasd oldi. Bu xabar 
Humoyunga yetib borgach, u Badaxshondan Kobulga qaytdi. Ammo darvozalar yana 
bekik, Komron uni kiritmoqchi emas. Yana qamal boshlandi. 
O‘tgan galgi qamalda humoyunning Qorachaxon bilan aloqa bog‘lashiga ayollar yordam 
berganini eshitgan Komron Mirzo Hamida bonu bilan Gulbadanni ilgari Mirzo Askariyning 
harami bo‘lgan bir uyga qamatdi. Bopusxon begimlar qamalgan uyni oylar mobaynida 
soqchilar kuchi bilan saqlashga erindi-yu, uning eshik va darichalariga g‘isht qalatib 
bekittirdi. Suv va ovqat tom ustidagi mo‘ridan arqon bilan tushirib beradigan qilindi. 
Hamida bonu, uning o‘g‘ilchasi Akbar va qizalog‘i Jahon begim o‘z enagalari bilan mana 
shu zindonday eshiksiz va darichasiz uyda besh oy qamal azobini tortdilar. Qamoq 
davrida ikki yoshdan oshgan Jahon Sulton begim zindon azobiga bardosh bera olmay 
og‘ir kasal bo‘ldi-yu, onasining qo‘lida jon berdi. Besh yashar Akbar ham bu musibatni 
boshdan kechirdi. 
Humoyun endi Komronni umrbod kechirmasligi kerak edi. Komron ham shunday deb 
o‘ylab oxirgi kuchlari qolgunicha u bilan olishdi, lekin yengilishi muqarrarligini sezdi-da, 
Kobul qal’asidan kechasi yashiriqcha chiqib, o‘ttiztacha odami bilan shimolga qarab 
qochdi. 
Shu ketishda bu gal u Badaxshonning Toliqoniga bordi. Badaxshonning markazi — Zafar 
qal’asi edi. Humoyun bu qal’aning ixtiyorini amakivachchasining yosh bevasi Haram 
begimga va uning norasida o‘g‘illari mirzo Sulaymon bilan mirzo Ibrohimga topshirib 
kelgan edi. Haram begim o‘ttiz yoshli kelishgan juvon, janglarda erkakcha kiyinib, qilich 
chopadigan dovyurak, mard ayol edi, o‘ng besh ming Badaxshon yigiti unga so‘zsiz itoat 
etar edi. 
Qamalda yengilib xazinasidan va qo‘shinidan ayrilgan Komron davlatmand juvon bilan til 
topish fikriga tushdi. Tarxon beka nomli bir dog‘uli ayol, «Amakisining bevasiga uylanish 
bizning ulusda bor odat, Haram begim sizdek bahodir yigitga zor bo‘lib yuribdir, men 
sizga uning rizoligini olib bergaymen», deb Komronni ishontirdi. 
Komron o‘zining oshiqlik maktubiga Badaxshon La’li, hind marvaridlari va chiroyli 
kashmiri ro‘molni qo‘shib sovg‘a qildi-yu, Tarxon beka orqali Haram begimga yubordi. 
Haram begim Komronning oshiqlik maktubini o‘qidi, sovg‘alarini ko‘rdi, Tarxon beka 
so‘yloqli tishlarini ko‘rsatib xixilab kuldi: 
— O‘ttiz yoshda ersiz yurish azob, aylanay, boshimizdan o‘tgan, — deb, behayo 
hikoyalar aytib, Haram begimning hirsini uyg‘otishga harakat qildi. 
Haram begim qaynog‘a o‘rnida ko‘rib o‘rgangan Komron mirzonnig maktubi ham, oraga 
qo‘yilgan kampirning behayo gaplari ham Zafar qal’asining malikasiga qattiq haqoratday 
tuyuldi. Uning g‘azabi kelib, jallodni chaqirdi-yu, dog‘uli Tarxon bekani pora-pora 
qildirdi, boshini kesdirib, o‘zi keltirgan kashmiri ro‘molga tugdirdi-da, la’l-u marvaridlari 
bilan birga Komronga qaytarib yubordi. Inisining maktubini esa Humoyunga jo‘natdi. 
Bu voqeadan xabar topgan Humoyun Komronning mag‘lubiyatdan dovdirib, es-hushini 
yo‘qotayotganini, yomon odamlar shundan foydalanib, uni yanada sharmandali ahvolga 
solishlari mumkinligini, otalarining ulug‘ nomiga isnod keltiradigan bunday ishlarning 
oldini olish ham katta akaning burchi ekanini o‘yladi. U endi nima qilib bo‘lsa ham 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov