www.ziyouz.com kutubxonasi
212
garovda tutsam, bu rajputlar isyon ko‘tarolmagay, degan fikrda shu gapni qilganmen!
— Fikringiz xatodir, taqsir. Begunoh yigitlarni shu bugunoq hibsdan bo‘shating, izzat-
ikrom bilan uylariga jo‘nating!
— Bosh ustiga, hazratim!
Sharafiddinxo‘ja shosha-pisha orqasiga qaytdi va o‘sha kuni garovdagi ikki yigitni
bo‘shatibgina qolmay, har biriga bosh-oyoq sarupo kiydirib, bittadan otni anjomi bilan
hadya qilib jo‘nattirdi.
Akbar bo‘lajak qallig‘i Jodha Bay yurtida mumkin qadar yaxshi xotira qoldirishga, adolatli
va shafqatli bo‘lishga harakat qildi.
Jodha Bay turadigan joylarga yaqinlashganlari sari Akbarning dilida nafis va go‘zal hislar
kuchayib borar, ammo tashqi hayot unga bir-biridan dag‘al va xunuk muammolarni
ko‘ndalang qilardi.
Sanganir atroflarida aholi ko‘p, shuning uchun ov qiladigan jonivor kam. Podshohning
aravalarga ortib kelingan chitalari va ularni qo‘lga o‘rgatgan chitabonlar o‘zlariga ish
topolmay, aholiga tomosha bo‘lib qoldilar.
Hindlar chitani yo‘lbarsdan ham xatarliroq yirtqich deb hisoblaydilar. Beli ingichka, dumi
va tanasi uzun, butun terisi oq-sarg‘ish hol-hollardan iborat bu yirik qoplon nihoyatda
chaqqon bo‘ladi, qattiq sakrasa, hatto, filning ustiga chiqa oladi. Eng chopqir kiyikni ham
quvib yetadi. Goho o‘rmonda odamxo‘r chitalar ham uchrab turadi.
Shunday xatarli yirtqichni qo‘lga o‘rgatib, qafasda olib yurgan chitabonlarning dimog‘lari
baland, o‘zlarini podshohning suygan ovchilari qilib ko‘rsatib, do‘q-po‘pisalar ham
qilishadi.
Bir joyda yaxshi kiyingan o‘rta yashar kishi temir qafasga yaqin kelib chitani tomosha
qilar ekan, chitabon bu odamning oyog‘idagi chiroyli etikka xushtor bo‘lib qoldi. Birdan
qafasning og‘zini ochdi-yu, chitaning bo‘ynidagi charm halqasidan tutib:
— Etikni yech! — dedi haligi odamga. — Yechmasang hozir chitani qo‘yib yuborurmen,
seni tilka-pora qilgay.
Chitaning sarg‘ish ko‘zlari olovlanib, o‘zi irillardi. Qo‘rqib ketgan bechora tomoshabin
chiroyli etigini chitabonga yechib berdi.
Yaxshi kiyingan odam yalangoyoq yurishdan qiynalib tovoniga toshlar va tikanlar qadalib
kelayotganda Akbar qarshisidan chiqib qoldi. Yalangoyoq kishi yig‘lab turib:
— Hazratim, adolat qiling! Arzimni tinglang! Hazratim! — deb murojaat qildi. Akbarning
ishorasi bilan qo‘riqchilar yalangoyoq kishiga yo‘l berdilar. Akbar bugun ot mingan edi. U
ot ustida turib yalang oyoq kishining arzini eshitdi-da:
— Qani, yuring, o‘sha chitabonni bizga ko‘rsating!— dedi.
Chitabon tortib olgan etigini allaqachon oyog‘iga kiygan, eski etigi qafas oldida turar edi.
Akbardan qo‘rqib, haligi odamning etigini darrov yechib bera boshladi. Bo‘lajak
qaynotasi Bhari Malning oldida qattiq xijolat chekayotgan Akbar:
— Bu chitabon bizning xizmatimizdagi barcha odamlar sha’niga dog‘ tushurmishdir! —
dedi va chap tomonda turgan bekka murojaat qildi: — Janob Chig‘atoyxon, hukmimizni
jarchilar Jaypur aholisiga e’lon qilsinlar! Maxsus farmon yozib, barcha viloyatlarga
yubortiring, toki butun mamlakat ogoh bo‘lsin. Bizning xizmatimizda yurib aholiga zulm
o‘tkazadigan, zo‘ravonlik bilan uning kiyim yoki buyumlarini tortib oladigan kimsalar
shafqatsiz jazo olurlar! Mana bu chitabon maydonga olib chiqilsin, birovning etigini tortib
olib kiygan oyog‘i kesib tashlansin!
O‘sha kuni bu farmon xaloyiqning ko‘zi oldida amalga oshirildi. Xalq Akbarni adolati va
qat’iyati uchun maqtay boshladi.
* * *
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |