Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
153
tuzatishni o‘z achchiq tajribasi orqali yaxshi biladigan Salim ota hind tabiblari yordamida 
Abdulla Niyoziyni o‘lim changalidan qutqarib oldi. Ammo kaltak zarbidan badani hilvirab, 
ichki a’zolari ham lat yegan Abdulla Niyoziy uzoq vaqt to‘shakdan turolmay yotdi. 
Bianadagi xalq harakati jasur boshliqlaridan ayrilgach, isyonchilar jamoasi tarqab ketdi. 
Lekin ikki yil davomida bu jamoa qilgan adolatli ishlar va odamlarning dilida uyg‘otgan 
isyonkor tuyg‘ular go‘yo bir tutantiriq bo‘ldi-yu, butun mamlakatda Islomshohga qarshi 
qaratilgan nafrat olovini yondirdi. Bu nafrat kutilmagan joylardan Islomshoh dargohiga 
ham yo‘l topib kirar, saroydagi iste’dodli shoirlar va fozil kishilar ko‘zidan podshoga 
atalgan qarg‘ish yog‘ilib turganday bo‘lardi. Bu hammasi tashqi alg‘ov-dalg‘ovlar azobiga 
qo‘shilib. Islomshoh uzoq umr ko‘ra olmadi. U qirq beshga bormay vafot etdi. 
Shundan keyin Sherxon avlodlarining xonadoni to‘rt tomonidan o‘t ketgan uyning 
ahvoliga tushdi. Islomshohdan so‘ng taxtga chiqqan uning o‘ng ikki yashar o‘g‘li Feruzni 
o‘zining tug‘ishgan amakisi Muborizxon zaharlab o‘ldirdi. Bu qotil amaki o‘ziga Odilshoh 
deb nom qo‘yib Agrada taxtga o‘tirgandan so‘ng, boshqa qarindoshlar birvarakay isyon 
ko‘tardilar. Sherxonning qiz nevarasiga uylangan Ahmadxon sur Laxo‘rda o‘zini mustaqil 
podsho e’lon qilib, Iskandarshoh nomi bilan taxtga chiqdi. Chunor qal’asidagi ikkinchi 
kuyov — Ibrohim sur Agraga hujum qilib, uni Odilshohdan tortib oldi. Biroq 
Iskandarshoh ham Agraga da’vogar edi. U Laxo‘rdan Agraga qo‘shin tortib keldi. Ikki 
kuyov poytaxt Agrani talashib, qonli janglar qilayotgan paytda Humoyun o‘ttiz ming 
askar bilan Kobuldan chiqib Hind daryosidan o‘tdi-yu, bir hafta ichida Laxo‘rni jangsiz 
egalladi. 
Salim ota ko‘pdan beri Humoyunning yo‘liga ko‘z tutib yurar edi. Shuni biladigan Abdulla 
Niyoziy Panjobdan yaqinda qaytgan shayx Muborak degan kishini Salim otaning 
kulbasiga boshlab keldi. 
Ajdodlari arab bo‘lgan shayx Muborak ham Bianadagi xalq harakatiga ishtirok etgan, 
keyin quvg‘inga uchrab, Bxira tomonlarga ketib qolgan edi. U Salim otadan suyunchi 
so‘ragisi kelib: 
— Taqsir, Humoyun siz ta’rif qilganingizdek sohibdil odamga o‘xshaydir, — dedi. — 
Bxiradan to Laxo‘rgacha men uning amalga oshirgan tadbirlarini zimdan kuzatib keldim. 
Hindistonda ocharchilik boshlanganidan xabardor ekan, ko‘p joylarda ochlarga osh-non 
ulashishni buyurdi. Lekin bu bilan ish bitmasligi aniq edi. Qandahor-u Peshovar 
tomonlarda don arzon ekan. Humoyun kemalarda, karvonlarda don tashitib kelib, 
bozorlarni jonlantirib yubordi. Tujjorlarning o‘zlari foyda ketidan quvib, shimoldan 
Panjobga tinmay don tashib kelmoqda! 
— Koshki Agralarda ham shunday qilinsa! — deb, qilt etib yutindi Abdulla Niyoziy. U 
bemorlikdan tuzalgandan keyin Sekriga ko‘chib kelgan, tog‘ etagida kichkina bir kulbada 
nochorgina hayot kechirar edi. Shayx Muborak keltirgan xushxabar Salim otani 
quvontirib yubordi. U maslakdosh do‘stlari oldiga dasturxon yozib, banan va xurmo 
qo‘ydirdi. 
— Ne qilayki, non yo‘q, — dedi va xotiniga shirguruch pishirishni buyurdi. — Bugun 
borini yeb turaylik. Ertaga yana nasib qilgani bo‘lgay. Shoyad-ki, bug‘doy ortgan 
karvonlarni Humoyun biz tomonlarga ham boshlab kelsa! 
Tojdorlarni xush ko‘rmaydigan Abdulla Niyoziy: 
— Karvonlar tashib kelgan bug‘doy falon pul tursa kerak, — dedi. — Siz-u bizda oltin-
kumush yo‘q. Humoyunga umid bog‘lab yana aldanib qolmang. Salim ota. 
— Rost, miyon* Abdulla, — dedi Salim ota Humoyunga yaqin yurib boshdan kechirgan 
falokatlarini eslab ketdi: — Shohlar bilan bizning oramizda chuqur jarlar bor. Men bu 
jarga bir marta qulab, o‘lishimga sal qoldi. 
Shayx Muborak bosh chayqab: 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov