Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
115
maktub olgan-u, endi shunga javob berayotgan kishi bo‘lib yozadi: 
«Mal Deva nechog‘liq zolim va qobiliyatsiz hukmdor ekanligi maxfiy maktublaringizda 
keltirilgan tafsilotlardan bizga ayon bo‘ldi. Inshoollo, uning illatlari o‘zining boshiga 
yetkusidir. Bizga xayrixoh bo‘lgan boshqa rajput sarkardalarga ham qarorimizni ma’lum 
qiling. Biz zinhor din-u millat ayirmagaymiz. Sizlar bilan birgalikda ulug‘ Ashoka* 
davridagidek yagona va qudratli hind dalvatini barpo etmoqchimiz. Biz Mal Devani 
yuzma-yuz jangda ham yengishga qodirmiz. Ammo ortiqcha qon to‘kilmasligi uchun 
sizlar ko‘plashib Mal Devani tutib beringlar. Shundan so‘ng har biringiz bizning eng ulkan 
inoyatlarimizga sazovor bo‘lursiz va tilagan viloyatingizga hokim etalajaksiz». 
Sherxonning o‘z qo‘li bilan yozilgan va uning haqiqiy muhri bosilgan bu maktubni Mal 
Devaning maxsus odamlari josusning cho‘ntagidan topib olishadi. Biram Devning yaqin 
odami bo‘lgan bu «josus» aslida maktubning o‘z cho‘ntagiga qanday kirib qolganini 
mutlaqo bilmaydi. Sherxonning xufiyalari bu ishni xuddi Agradagi kabi ustalik bilan 
yashiriqcha qiladilar. Ammo xiyonatni ko‘p ko‘rib, hadikchi bo‘lib qolgan roja Mal Deva 
bechora «josus»ning «maktubni cho‘ntagimga kim solib ketganini bilmayman», degan 
gaplariga mutlaqo ishonmaydi. U Sherxon bilan bir necha marta xat yozishgan edi. 
O‘sha xatlarni hozirgisiga solishtirib ko‘rib, maktubni Sherxonning o‘zi yozganiga va 
haqiqiy muhrini bosganiga amin bo‘lgach, «josus»ning boshini kesdirdi. Sherxonning 
maktubida nomi ko‘rsatilgan «xoin» sarkardalarga qo‘shinning yarmidan ko‘pi itoat 
etadi. Agar Mal Deva ularni tuttiraman desa ichki urush boshlanib ketishi mumkin. Biroq 
Mal Deva Sherxon bilan til biriktirgan sarkardalar orasida qolsa xiyonatning qurboni 
bo‘lishi hech gap emas. Uning hadikchiligi g‘olib keladi-yu, o‘ziga sodiq ellik ming 
odamni bir kechada qarorgohdan ko‘chiradi, Rajputana yurtining poytaxti Jaudhpurni 
tashlab, Sivana degan joyga chekinadi. Shu tarzda bir-biriga ishonchini yo‘qotib 
parokanda bo‘lgan rajput sarkardalarini Sherxon bitta-bitta yengib, bartaraf qiladi. 
Ularning tirik qolganlari Qalanjarga kelib jon saqlaydilar. 
— Endi u hodisalar takror bo‘lmagay, Shershohi odil hozir o‘z nomlariga munosib adolatli 
yo‘l tutmoqchilar, sulh tuzaylik! — deb, Todal Mal Qalanjar hokimi Kirat Sinxdan qayta-
qayta iltimos qildi. Ammo Kirat Sinx uni urishib tashladi: 
— Sen bizni Sherxonga tutib bermoqchisan! Jo‘na bu yerdan! Haqiqiy rajput hiylai 
nayranglarning qurboni bo‘lgandan ko‘ra, qo‘lda qilich bilan jang maydonida halok 
bo‘lishni afzal ko‘rgay! 
Todar Malning vositachiligidan natija chiqmagach, Sherxon qal’aning tagini kavlashni va 
devori ostiga borut qo‘yib portlatishni buyurdi. 
O‘n minglab odamlar, ot-ulovlar, fillar Qalanjar qo‘rg‘oni atrofida oylar davomida tinimsiz 
ishlatildi, ularning oyoqlari ostida butalar, o‘t-o‘lanlar ezilib yo‘q bo‘ldi, yerlar titkilanib, 
shudgorga aylanib ketdi. Biroq qo‘rg‘on ulkan qoyatoshlar ustiga qurilgani uchun qilt 
etmay turaverdi. Uning devori tagidan lahim kavlashga ham iloj bo‘lmadi. Qo‘rg‘on 
ichida buloqlar bor, himoyachilar uchun suv yetarli. Tik qoyatosh ustidan o‘tgan baland 
devorlarga narvon ham qo‘yib bo‘lmaydi. Pastdan otilgan to‘p o‘qi yuqoriga chiqib 
borguncha kuchini yo‘qotadi-yu, metin devorlarni teshib o‘tolmaydi. 
Shu tarzda qamal juda uzoqqa cho‘zildi. Hut oyidayoq boshlangan hind issiqlari hamalda 
muttasil ko‘tarilib borib, savrning o‘rtalarida chidab bo‘lmas darajaga yetdi. Yomg‘ir fasli 
oldidan qo‘zg‘aladigan to‘polon shamollar qo‘shinning oyog‘i ostida titkilanib yotgan 
suvsiz yonbag‘irlardan chang-to‘zon ko‘tara boshladi. Issiq va dim havoda qo‘rg‘on 
atrofidagi qoyatoshlar cho‘g‘day qizib ketdi. Yoshi oltmishdan oshgan Sherxon bu 
issiqdan va chang-to‘zondan bo‘g‘ilib, nafas olishi og‘irlasha boshladi. 
Shu orada karvon bilan Qandahorga savdogar qiyofasida yuborilgan xufiya Sherxon 
uchun noxush xabarlar keltirdi. Humoyun qal’ani qirq kun qamal qilgandan so‘ng inisi 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov