Microsoft Word Атажанов Жасур Диссертация doc

Joyidan  turib  uzunlikka  sakrash.

  O’lchash  chizig‘iga  oyoq  uchi  bilan 

tegmasdan, qo‘llar orqaga, tizzalarni buklash va ikkala oyoq bilan itarilgan holda 

qo‘llarni  oldinga  keskin  silkinishni  amalga  oshirgan  holda  oldinga-yuqoriga 

sakrash  natija  “o‘lchash  chizig‘idan”  unga  yaqin  erga  ko‘nish  nuqtasidan 

o‘lchanadi. Uchta sinov hisobidan yaxshi natijalar hisobga olinadi. 

3x10  m.  mokisimon  yugurish.

  Test  sport  zalda,  start  va  finish  chiziqlari 

---

26 

 

(aylana) belgilangan joyda 10 m masofada o‘tkaziladi. “Yugur” buyruqiga ko‘ra 10 

m. yugurib, aylana chizig‘i narisidan aylanib polga tanasini ma’lum bir qismi bilan 

tegadi,  orqaga  qarab  shu  kabi  yana  ikkita  10  m  qismni  yugurib  o‘tadi.  Shunday 

qilib vaqtga nisbatan bajariladi, sinov juftlikda amalga oshiriladi.  

Tomir  urishni  o‘lchash  insonni  funktsional  holatini  o‘lchashni  bir  turi 

hisoblanadi. (B.A.Ashmarin, 1998 y., V.F.Lomeyko, 1990 y. va boshqalar). 

Yurak-tomir  urishini  soni  umum  qabul  qilingan  uslub  asosida  o‘lchanib,  1-

daqiqada  tomir  urishi  hisoblanadi,  bu  jarayon  jismoniy  madaniyat  darslarida  va 

maxsus jismoniy mashqlarni tashkil qilishda amalga oshiriladi.  

Yurak-tomir  urish  ko‘rsatkichlari  baholashni  aniqlash  imkoniyatini  yaratadi: 

mashqlarni bajargandan keyin tomir urish ko‘rsatkichlari (mashqlardan keyin) va 

chiqish  vaqtidagi  o‘lchovlar  xajmi  bilan  qiyoslashtiriladi.  (V.I.Lyax,  1998  y., 

B.A.Ashmarin 1998 y.). 

Xronometraj jismoniy  madaniyat darsini o‘lchovi aynan jismoniy  madaniyat 

darslarida  umum  qabul  qilingan  uslub  asosida  amalga  oshiriladi  (B.A.Ashmarin 

1998  y,  V.F.Lomeyko,  1980  y,  k.).  Qabul  qilingan  ma’lumotlar  izoxi  maktab 

jismoniy  madaniyat  darsi  kichik  maktab  yoshidagi  o‘quvchilar  bilan  o‘tilgan 

jismoniy  madaniyat  darsi  va  uni  qismlari  orasidagi  harakat  sig‘imi  zichligi 

tasdiqlanadi.  Nazorat  qiluvchi  (aniqlovchi)  tajriba  boshida  o‘tkaziladi, 

boshlang‘ich ma’lumotlarni olish maqsadida amalga oshirildi.  

Shakllantiruvchi  tajriba  maxsus  jismoniy  mashqlar  mazmuniga 

harakatlantiruvchini ijobiy ta’sirini ko‘rsatish imkoniyatini yaratdi, ularni qomatida 

nuqsoni  bo‘lgan  kichik  maktab  yoshidagi  o‘quvchilarni  harakatlantiruvchi 

kuchlarini ta’siri aniqlandi.