Microsoft Word Атажанов Жасур Диссертация doc

Maxsus mashqlar bilan bajariladigan xarakatli o‘yinlar  mazmuni. 

 

O’yin  O’yin 

vazifasi 

mazmuni 

Xarakat 

sifatlari 

O’yin 

vaqti 

(daq.) 

Qadam 

otish 

soni 

Shidda

ti 

(qadam

G’daqi

qa) 

YuQC

h 

(daq.) 

Motor 

zichli 

gi % 

---

39 

 

2 

55,8 

27,9 

96,0 

46,6 

3 

65,6 

21,5 

100,4 

48,1 

 

Poezd 

 

Yurish 

Diqqat 

chidamli 

Ligi 

4 

72,4 

18,1 

106,2 

45,4 

2 

85,3 

47,6 

104,1 

65,8 

3 

135,4 

67,7 

116,9 

74,4 

 

Menga 

etib ol 

 

Yugirish 

Diqqat 

chidamli 

ligi. 

Diqqat 

epchillik 

4 

158,2 

79,1 

124,6 

78,2 

2 

68,5 

34,2 

100,6 

65,8 

 

3 

94,4 

31,4 

123,4 

74,3 

Sakrashli 

o‘yinlar 

Sakrash 

Chidamli 

lik. 

Diqqat. 

Tezlik 

4 

108,1 

29,3 

124,8 

72,6 

2 

23,8 

11,9 

104,2 

46,2 

3 

42,4 

14,1 

103,8 

52,3 

To‘p 

bilan 

o‘yin 

Yurish, 

yugirish 

 

Chidamli 

lik. 

Diqqat. 

Epchillik 

4 

48,1 

12,0 

119,4 

49,7 

2 

112,5 

56,2 

102,3 

56,3 

3 

138,6 

49,2 

104,8 

58,2 

 

Estafeta 

Yurish, 

yugirish 

 

Chidamli 

lik. 

Diqqat. 

Tezlik. 

4 

142,4 

37,3 

112,6 

54,8 

 

Bizni  tadqiqotimizda  yurish  bilan  bilan  bajariladigan  harakatli  o‘yinlar  (5 

chizma)  ko‘rsatishicha,  salomatligida  nuqsoni  bo‘lgan  kichik  maktab  yoshidagi 

bolalar  2  daqiqa  davomida  o‘yin  vazifalarini  bajarishda  o‘rtacha  55,8  qadam 

tashlar ekan, bunda o‘yin xarakatlari shiddati 27,9 qadamni tashkil qildi, YuQCh 

soni ko‘rsatkichlari o‘rtacha daqiqasiga 96,0 urish, Shiddatlilik – 46,6%. 

Bular  qatorida  shuni  izohlash  zarurki,  o‘quvchilar  o‘yin  vazifalarni  yuqori 

qiziqishda  bajardilar.  4  daqiqa  davomida  o‘yin  vazifalarini  bajarish,  ularda  dam 

olish  istagini  bildiradi,  o‘yin  oxirida  ular  o‘yinga  nisbatan  qiziqishlarini 

yo‘qotadilar. 

Bizni  fikrimizcha,  o‘yinlar  mazmunida  yugirish  jarayonlari  ham  nazarda 

tutilsa 3 daqiqa vaqt yetarli. Bu kichik maktab yoshidagi o‘quvchilar salomatligida 

nuqsonlar bo‘lsa ularni darslarida o‘yinlar yuqori tartibda o‘tkazilishi kerak. 

Maxsus  harakatli  o‘yinlar  sakrash  qoidalari  asosida  3  daqiqa  o‘tkazilsa  bu 

vaqt  ichida  o‘quvchilar  o‘rtacha  94,4  harakat  qiladilar,  Shiddatlilik  31,4  qadam 

---

40 

 

daqiqasiga  tashkil  qiladi.  YuQCh  soni  123,4  urish  daqiqasiga  ko‘rsatkichdan 

iborat. 

To‘p  bilan  bajariladigan  harakatli  o‘yinlarni  2  daqiqa  davomida  bajarilsa 

jismoniy  yuklama  yyetarli  bo‘ladi.  Eng  muvofiq  varianti  o‘yindan  foydalanish 

vaqti  bizni  fikrimizcha  4  daqiqadan  oshmasligi  kerak.  O’quvchilar  bunday 

o‘yinlarda katta xoxish bilan qatnashadilar.  

Estafetali o‘yinlarni o‘tkazishda 3 daqiqa vaqt  yetarli deb hisoblaymiz. Bu 

salomatligida  nuqsoni  bo‘lgan  kichik  maktab  o‘quvchilari  uchun  yuqori 

ko‘rsatkich hisoblanadi. 

Kichik maktab yoshidagi o‘quvchilar salomatligida nuqsoni bo‘lgan bolalar 

uchun  jismoniy  madaniyat  darslarida  qo‘llanish  uslublarini  mazmuni, 

navbatdagilardan iborat. 

Salomatligida  nuqsoni  bo‘lgan  kichik  maktab  o‘quvchilari  uchun  dars 

davomida  maxsus  harakatli  o‘yinlardan  foydalanish  darsni  barcha  qismlarida 

tashkil qilinishi mumkin. Bu darslarni vaqt tizimi navbatdagi tartibda taqsimlanadi: 

tayyorlov qismi – 8 daqiqa (27%), asosiy qismi – 17 daqiqa (56%), yakuniy qismi 

– 5 daqiqa (17 %). 

Nazorat guruhida darsni xar bir qismida (tayyorlov, asosiy va yakuniy) bitta 

harakatli o‘yinlar bajartirildi.  

Nazorat guruhida harakatli o‘yinlarni taqsimoti: darsning tayyorlov qismi – 

2   daqiqa, asosiy qismda – 5 daqiqa, yakuniy qismda – 2 daqiqadan iborat. 

Tajriba guruhida boshqa uslubdan foydalanildi. Tayyorlov kismida maxsus 

mashqlarga  4  daqiqagacha  vaqt  qo‘shildi.  Asosiy  qismida  3-4  ta  o‘yin  tashkil 

qilindi, umumiy davomiyligi 20 daqiqacha oshirildi. Darsni yakuniy qismida o‘yin 

vaqti 4 daqiqaga ko‘paytirildi.  

O’yinlarni shiddati nazorat guruhida tayyorlov qismida o‘yinlar 2 marotaba 

o‘tkazildi, asosiy qismida – bir marta, yakuniy qismida – bir marta. 

Tajriba  guruhida  darsning  tayyorlov  qismida  –  o‘yin  3  marta  o‘tkazildi, 

asosiy qismida 3 marotaba, yakuniy qismida esa o‘yin ikki marta takrorlandi.  

---

41