Microsoft Word Архитектуравий ашёшунослик

Shlakli  portlandtsement  (ShPTs)  klinker  bilan  donali  domna  yoki  elektrotermofosfor 
shlakiga  gips  qo’shib  maydalab  tuyib  olinadi.  Shlakli  portlandtsement  tarkibida  domna  shlaki 
20-80%  (tsement  massasiga  nisbatan)  atrofida  bo’ladi.  Shlak  o’rniga  10%  gacha  aktiv  mineral 
qo’shimchalar ishlatilishi mumkin. Domna shlakining oksid tarkibi (%): 30-50 SaO; 28-30 SiO
2
; 
8-24 Al
2
O
3
; 1-3 MnO. Ularning umumiy miqdori 90-95% atrofida bo’ladi. 
Shlakning gidravlik aktivligi sifat koeffitsienti bilan aniqlanadi: 
2
2
3
2
%
%
%
%
%
TiO
SiO
O
Al
MgO
CaO
K




 
Sifat  koeffitsientiga  qarab  shlaklar  3  navga  bo’linadi.  Shlaklar  h’am  putstsolan 
qo’shimchalar  kabi  kaltsiy  ishqori  bilan  kichik  asosdagi  gidrosilikatlarni  (SaO
.
SiO
2
.
2,5H
2
O)  va 
gidroalyuminatlarni  (2SaO
.
Al
2
O
3
.
8H
2
O)  h’osil  qiladi.  ShPTs  gidratatsiyasi  davrida  issiqlikning 
kam ajrab chiqishi ular asosida massiv temir beton konstruktsiyalar tayyorlashda asqotadi. 
Bu  turdagi  tsementning  putstsolanli  tsementlarga  nisbatan  suvga  extiyoji  kamroq  bo’lib, 
atmosferaga  va  sovuqqa  chidamligi  yuqoridir.  Ammo  ShPTs  birinchi  sutkalarda  sekin  qotadi, 
ayniqsa,  past  h’aroratli  muh’itda.  Shlakli  portlandtsement  300,  400,  500  markalarda  ishlab 
chiqariladi.