Microsoft Word Архитектуравий ашёшунослик

olingan  materiallar  va  buyumlarga  keramik  materiallar  deyiladi.  “Keramika”  so’zi  lotincha 
“Keramos” so’zidan olingan bo’lib, glina (gil) manosini bildiradi. 
İnsoniyat  tarixida  gil  asosidagi  xomloydan  tayyorlangan  devorbop  materiallar  va 
buyumlar,  somonli  suvoqlar  qurilishda  eramizdan  avvalgi  8000  yillikda  ishlatilgan.  Pishirilgan 
g’isht  eramizdan  avvalgi  3500-4000  y.,  cherepitsa  va  sirlangan  g’isht  esa  qurilishda  eramizdan 
avvalgi 1000 y. ishlatilgan. Markaziy Osiyo, xususan Wzbekistonda saqlanib qolgan arxitektura 
yodgorliklari  qurilish  materiallari  keramika  asosidadir.  Xozirgi  kunda  effektiv  g’isht,  ichki  va 
tashqi  bezak  plitalari,  sanitariya-texnika  buyumlari,  mashinasozlik,  elektronika,  energetika 
tizimlari uchun maxsus keramik buyumlar ishlab chiqarish yo’lga qo’yilmoqda. 
Keramik  buyumlar  quyidagicha  klassifikatsiyalanadi.  Tuzilishiga  ko’ra  g’ovak  va  zich 
keramik  buyumlarga  bo’linadi.  G’ovak  keramikaning  suv  shimuvchanligi  massa  bo’yicha  5% 
ko’p  bo’ladi.  Bularga  devorbop  g’isht  va  bloklar,  tombop  cherepitsa,  drenaj  quvurlar,  fayans, 
qoplama plitalar kiradi. 
Zich  keramikaning  suv  shimuvchanligi  massa  bo’yicha  5%  kam  bo’ladi.  Ularga  erga 
yotqiziladigan klinker g’ishti, yirik o’lchamli keramik plitalar, pol plitalari kiradi. 
Erish  h’aroratiga  ko’ra  keramik  materiallar  engil  eruvchan  (1350
0
S  past),  qiyin  eruvchan 
(1350-1580
0
S),  erimaydigan  (1580-2000
0
S)  turlarga  bo’linadi.  Keramik  materiallar  va 
buyumlarni  xom  ashyoning  h’amma  erda  mavjudligi,  arzonligi,  texnologik  jarayonlarning 
nisbatan soddaligi, ekologik tozaligi ko’plab ishlab chiqarish imkonini beradi.