Microsoft Word “Аналог ва рақамли электроника” фани бўйича маърузалар матни docx

Натижа олинишига қараб – тўғридан тўғри ўлчашлар, ўз аро 
таъсирга асосланган ўлчашлар ва ўлчаш катталикларини тахлил қилиш 
орқали олинадиган маълумотлар.
Ўлчаш катталикларининг ўз аро боғланиши орқали олинадиган 
маълумотлар.(давление в сосудах и скорость кровотока, скорость 
ультразвука в биосреде и ее плотность и т. д.). 
Қабул қилинган махсус бир катталикка асосланиб ўлчаш қуйидаги 
турларга бўлинади: 
1.  солиштириш методи (по принципу «больше – меньше»); 

---

Ҳайдаров А.Ҳ. Ааналог ва ракамли электроника  
90 
2. дифференциаль методи – бунда қурилма ўлчанадиган катталик 
билан қабул қилинган қатталик ўртасидаги фарқни кўрсатади; 
3. нул метод – бунда ўлчанаётган катталик билан қабул қилинган 
ўлчов катталиги орасидаги фарқ нолга олиб келинади.(индикатор 
равновесия доводится до нуля (используется набор мер)); 
4. ўз аро алмашлаш методи – бунда ўлчанадиган катталик қабул 
қилинган катталик билан ўз аро алмаштирилади; 
Ўлчанувчи катталикларнинг вақт давомида ўзгаришига қараб улар 
статистик ва динамик ўлчаш катталикларига бўлинади. 
Юқорида келтирилган датчик ва электродларнинг маълум бир 
келишилган катталиклари асосида синфларга ажратилиши функционал 
электриниканинг масалаларни тез ва тўғри ечишда, мухандисларга ёрдам 
беришга мўлжалланган. 
Замонавий техналогиялар асосида яратилаётган интеграл датчиклар 
нафақат 
ўлчам 
жихатдан 
балки 
ўлчаш 
жараёнидаги 
технологик 
ночизиқлиликлар асосида вужудга келадиган хатоликларни ҳисобга олиши, 
улар устида бажариладиган амалларни автоматлаштириш, имконини 
бериши, олинаётган маълумотларни рақамли кўринишда узатиш билан 
бирга ўлчаш жараёнини бошқариш имкониятига ҳам эгадирлар.
Бундай датчиклар мажмуаси интеллектуал датчиклар деб номланган 
бўлиб улар нафақат ўлчаш жараёнини бошқариш балки олинаётган 
маълумотларни баҳолаш билан бир вақтда шу маълумотларга асосланиб 
буйруқ бериши, ҳатто ўзининг параметрларини ўзгартириш қобилиятига 
ҳам эгадир.