Microsoft Word “Аналог ва рақамли электроника” фани бўйича маърузалар матни docx



Download 6,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/105
Sana24.02.2022
Hajmi6,28 Mb.
#186616
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   105
Bog'liq
elektron qurilmalar sxemotexnikasi new book

узатиш 
жараёнида 
қатнашаётган энергиянинг турига қараб датчиклар – механик, акустик, 
температурали, электрик, оптик ва бошқа турларга ҳам ажратилади. 
Датчикларнинг асосий характеристикаларидан бири ўзгартириш 
функцияси (ўзгартириш қобилияти) ҳисобланади. У қуйидаги аналитик 
кўринишга эга y = f(x) унинг х га боғлиқлик функцияси. 


Ҳайдаров А.Ҳ. Ааналог ва ракамли электроника  
89 
Датчикнинг сезгирлиги бу кириш сигналининг чиқиш сигнали 
орасидаги боғлиқликни кўрсатувчи катталик бўлиб у
Z = Δ y/Δx. кўринишга эга. 
Бу катталик датчикларнинг турига қараб Ом/мм ом миллиметрларда 
милливолт градусларда мВ/С
о
ва шунга ўхшаш катталикларда ўлчанади. 
Датчикларнинг вақт характеристикалари деганда – ҳар қандай 
физик процесслар датчикларда маълум бир вақт давомида юз беради. Бу эса 
ўлчанаётган маълумотларни кечикишига сабаб бўлади. (кириш сигналлари 
ва чиқиш орасидаги кечикиш). Амалда бу датчикларнинг ўлчаётган 
маълумотларининг 
ўзгариш 
тезлиги 
ва 
ўлчаш 
тезлиги 
орасидаги 
боғланишга олиб келади. Демак ўлчаётган катталикни ўзгариш тезлиги 
муҳим катталиклардан бири ҳисобланади ва бу тиббиёт техникаси 
яратилаётган вақтда этибор бериладиган катталиклардан биридир. 
Датчиклар билан ишлаётганда фақат уларга хос бўлган хатолтиклар 
мавжуд. Буларнинг сабаблари қуйидагилар бўлиши мумкин. 
1. Ўзгартириш функциясини температурага боғлиқлиги; 
2. Гистерезис – кириш сигналининг ўзгариш тезлигига боғлиқ 
бўлмаган ҳолда кириш сигналлариниг чиқишга нисбатан жуда 
секин ўзгариши. 
3. Ўзгартириш функциясини вақтга боғлиқлиги; 
4. Датчикни биологик обектга тасири натижасида бўладиган 
ўзгаришлар; 
5. Датчикларни инерцион бўлиши сабабли бўладиган хатоликлар.
Демак датчиклар физик ва физико – химик катталикларни ўлчашга 
асосланган, ўз навбатида ўлчанаётган катталик физика ёки химиянинг 
қайси бўлимига тегишли бўлса ўлчаш тури ҳам фанларнинг тегишли 
бўлими номи билан аталади. 
1. Механик ўлчашлар:
2. Теплофизик ўлчашлар:
3. Электрик ва магнитик катталикларни ўлчашлар:
4. Оптик ўлчашлар: 
5. Атом ва ядро ўлчашлари:
6. Физико-химик ўлчашлар:

Download 6,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish