R2 = rpW + ryor . Natijada, faza kuchlanishlarning simmetrikligi ta’minlanadi.
Uch fazali sistema aktiv quvvatining yig‘indisi vattmetr ko‘rsatishining uchga ko‘paytirilganiga teng.
3.25 – rasm
Uch fazali zanjirlarda reaktiv quvvatni o‘lchash. Simmetrik uch fazali zanjirlarda reaktiv quvvatni o‘lchash sxemasi 3.25 – rasm, a da va unga tegishli vektor diagramma 3.25 – rasm, b da ko‘rsatilgan. Keltirilgan sxemadan ko‘rinib turibdiki:
PW = U BC I B cos (U BC I B ) = U BC I B cos (90 – ) = U Il l sin Q .??
va uni 3 ga ko‘paytirib, simmetrik uch fazali zanjirning reaktiv quvvatini aniqlaymiz:
Q = 3U I l l sin .
Uch simli simmetrik uch fazali zanjirda umumiy reaktiv quvvat ikki vattmetr usulida aktiv quvvatni o‘lchash sxemasidan vattmetrlar ko‘rsatishi orqali aniqlash mumkin. Uncha murakkab bo‘lmagan trigonometrik o‘zgarishlardan keyin
Q 3(PW1 PW2)
ekanligini isbot qilish mumkin. Bu yerda: PW1 – fazasi
oldinda bo‘lgan fazaga ulangan vattmetrning, PW2 – esa fazasi orqada qolgan fazaga ulangan vattmetrning ko‘rsatishi.
Uch fazali zanjirda reaktivquvvatni ikki vattmetr yordamida o‘lchash. Uch fazali uch simli zanjirning umumiy reaktiv quvvatini simmetrik va nosimmetrik rejimlarda o‘lchashda ikki vattmetr usulidan foydalanishimiz mumkin. Bu usulda
Z a Z b Z c va A B C mumkin, nosimmetrik yuklama bo‘lishi ammo liniya kuchlanishlari simmetrik bo‘lishi kerak, ya’ni UAB = UBC = UL.
Ikkita pW1 va pW2 bir fazali vattmetrlarni uch fazali uchta simli zanjirlarga ulanishini ko‘rib chiqamiz (3.26 – rasm, a).
3.26 - rasm
ryor1 va ryor2 Sun’iy neytral nuqtasi (n) ni hosil qilish uchun yordamchi qarshiliklardan foydalanib:
R1 rpW 1 ryor1 va R3 rpW 2 ryor2
yulduz sxemasini hosil qilamiz. Masalani soddalashtirish uchun liniya toklari simmetrik bo‘lgan holatni ko‘ramiz.
U AB ga perpendikulyar bo‘lgan UC faza kuchlanishini hamda U BC Agar
U A kuchlanishni olib (3.26 – rasm, b), bir fazali kuchlanishga perpendikulyar vattmetrning kuchlanish chulg‘amlariga ulasak, u holda uch fazali uchta simli zanjirning reaktiv quvvatini aniqlash mumkin bo‘ladi.
Buning uchun sun’iy hosil qilingan faza kuchlanish UAn va UCn lardan foydalanamiz. Unda birinchi vattmetrning ko‘rsatishi:
PW 1 UCnI A cos(60 ),
ikkinchi vattmetr ko‘rsatishi:
PW 2 U An cI cos U An CI cos (120),
ikkala vattmetr ko‘rsatishlarining yig‘indisi:
1
PW1 + PW2 = U If f cos + 2 sin – 2 cos + 2 sin =
= 3 U If f sin = 3Q f .
D emak, umumiy reaktiv quvvatni topish uchun oxirgi ifodani 3 ga ko‘paytirish kerak:
Q 3 PW 1 PW 2 3 U If f sin ,
ya’ni, reaktiv quvvat har bir faza reaktiv quvvatlarining yig‘indisiga teng.
= 30 (cos = 0,86)
Agar bo‘lsa , keltirilgan misolda ikkinchi vattmetrning ko‘rsatishi nolga teng bo‘ladi.
<30 (cos > 0,86)
da ikkinchi vattmetrning ko‘rsatishi manfiy bo‘ladi.
Reaktiv quvvatni uchta vattmetr yordamida o‘lchash. Simmetrik va nosimmetrik to‘rt simli uch fazali zanjirlarda reaktiv quvvatni uchta vattmetr usuli bilan o‘lchash mumkin. 3.27 - rasmda uchta vattmetr usulida uch faza uch simli
z anjirlarda reaktiv quvvatni o‘lchash sxemasi keltirilgan.
Reaktiv quvvatni o‘lchash uchun vattmetr kuchlanish chulg‘amlariga 90° ga burilgan kuchlanishni ulash kerak. Kuchlanishlar sifatida simmetrik uch fazali zanjirning liniya (fazalararo) kuchlanishlari U BC , UCA, U AB larni ishlatishimiz mumkin.
3.27 - rasm
Masalani oddiy tushuntirish uchun
simmetrik sistemaning vektor diagrammasidan foydalanamiz. Birinchi vattmetr ko‘rsatishini aniqlaymiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |