Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

 
Xatmning odobi va unga taalluqli narsalar 
 
Yakka xatm qiluvchi qori xatmni namozda tugatishi mustahabdir. Ammo namozdan 
tashqarida xatm qiluvchi va ko’pchilik bo’lib xatm qiluvchilar, kechaning avvalida yoki 
kunduzning avvalida qilishlari yaxshidir. Xatm kunida ro’za tutish ham mustahab. Faqat 
shariat ro’za tutishni man’ qilgan kunlardagina ro’za tutilmaydi. Masalan, tobe’inlardan 
Talha ibn Musarraf, Musayyib ibn Rofi’ va Habib ibn Abu Sobitlar Qur’onni xatm qiladigan 
kunlari ro’zador bo’lardilar. Xatm majlislarida o’qishni biladiganlar ham, bilmaydiganlar 
ham hozir bo’lishi mustahabdir. 
 
272/3. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hayit kunlari hayz ko’rgan ayollarga da’vat 
va boshqa yaxshiliklarda ishtirok etishni buyurar edilar. Imom Buxoriy va Imom Muslim 
rivoyatlari 
 
273/4. Rivoyat qilinishicha, Ibn Abbos (r.a.) bir kishiga Qur’on o’qiydigan bir odamni 
kuzatib yurishni tayinladilar. Haligi qori Qur’on xatm qilishni boshlasa, tayin qilingan 
kishi Ibn Abbosga xabarini berar edi. Ibn Abbos esa, ana shu xatmda ishtirok etardilar. 
Imom Doramiy rivoyatlari 
 
274/5. Anas ibn Molikning sohiblaridan bo’lgan ulug’ tobe’in Qatoda (r.a.) aytadilar: 
«Anas ibn Molik (r.a.) qachon xatm qilsalar (ya’ni, Qur’onni o’qib tugatsalar), ahli 
ayollarini to’plab, duo qilardilar». Hakam ibn Utbadan qilingan sahih rivoyatda u kishi 
aytadilar: «Menga Mujohid bilan Abda ibn Abu Lubobani yuborishibdi. Ular, biz Qur’onni 
xatm qilishni hohlaymiz, chunki duolar Qur’onni xatm qilinganda ijobat qilinadi, deb 
aytishdi». Ibn Abu Dovud rivoyatlari 
 
Ba’zi sahih rivoyatlarda keltirilishicha, Qur’on xatm qilinganda rahmat yog’ilib turadi, deb 
aytilgan. 
 
Fasl: Qur’on xatm qilinganda yaxshilab, ta’kidlab, qabul bo’lishiga ishongan holda duo 
qilish mustahab amaldir. 
 
275/6. Humayd A’raj (r.a.) aytadilar: «Kim Qur’on o’qib, so’ngra duo qilsa, uning 
duosiga to’rt ming farishta omiyn, deb turadi». Doramiy rivoyatlari 
 
276/7. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Amallarning yaxshisi al-hallu varrihla», dedilar. Shunda sahobalar: «Al-hallu varrihla 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
81
nima deganingiz, ey Rasululloh?» deb so’rashdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Qur’onning boshlanishi va uning xatmi-oxiri», dedilar.