Ўлжас Сулаймонов
(1936 йилда туғилган)
Замонавий қозоқ адабиётининг етук вакили Ўлжас Сулаймон 1936
йил 18 майда Олмаота шаҳрида туғилган. Унинг отаси ҳарбий
хизматчи эди. Ўрта таълимни рус мактабида олган Ўлжас Қозоғистон
Давлат Университетининг геология факультетига ўқишга кирди.
Бадиий ижодга блўган қизиқиш уни 1961 йил Максим Горький
номидаги адабиёт институтига етаклади. 1962-1971 йиллар орасида у
“Қозоғим” студияси бош муҳаррири, “Простор” журнали бўлим
мудири, 1972 йилдан бошлаб Қозоғистон Ёзувчилар уюшмаси котиби,
Қозоғистоннингиталиядаги элчиси сифатида фаолият кўрсатди.
Ўлжас Сулаймон қозоқ халқига хос миллий хусусиятларни, урф-
одатларни, шонли ва оғриқли нуқталарини яхши билади. Шу боис
унинг асарларида қозоқ халқининг миллий руҳи теран ифодаланади.
1961 йилда шоирнинг илк асари – “Арғумоқлар” чоп этилди. Шундан
сўнг “Қуёшли тунлар”, “Ажойиб тун”, “Шарофатли вақтлар”,
“Маймун йили”, “Лой китоб”, “Оловнинг кўчиши”, “Юмалоқ юлдуз”,
“Аз и Я” каби ўнлаб шеърий, насрий, илмий китоблари нашрдан
чиқди.
Ўлжас Сулаймоннинг бадиий асарларида қозоқнинг ўзига хос
турмуш тарзи, ўй-фикрлари, ҳис-туйғулари акс эттирилса, илмий
асарларида туркий халқларнинг дунё маданияти тараққиётидаги
Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги халқлари адабиёти
www.ziyouz.com
kutubxonasi
17
улкан ўрни тарихий далиллар асносида кўрсатилган.
“Аз и Я” асари европапарастлар айтганидай, туркийлар ёввойи ва
маданиятсиз қавм эмас, балки дунёнинг энг қадимий миллатларидан
бири эканини исботлади.
Ўлжас Сулаймоннинг “Қойилмисан инсонга, замин” деб
номланган достони инсон имкониятлари ва иродаси ҳақида битилган
мадҳия янглиғ дунёга янгради. Унда коинотни забт этган ва жаҳон
тақдирида янги босқични бошлаб берган одамзот тўғрисидаги
мушоҳадалар ғоят таъсирчан ифодаланган.
Шоир шеъриятидаги қаҳрамон ғурурли, ўз қадрини биладиган,
айни вақтда ўзгаларнинг ҳам ҳурматини жойига қўядиган шахсдир.
Улар феъли кенг, танти, фалсафий мушоҳадаларга мойил, чапани ва
жўмард кишилар сифатида ёрқин бўёқлар, кучли шеърий тимсоллар
воситасида жозибадор тасвирланган.
Арғумоқ
(Азим Суюн таржимаси)
Йилқиси билан машҳур,
Қадим қипчоқ ерида
Оқиб боради уюб,
Куйган ўтган селида
Томиримда қайнар қон,
Тулпоридан сайлаб бер
Елдирай мисли бўрон,
Остин-устун бўлсин ер
Еллар аланга олсин.
Арғумоқнинг қонида
Қиёқ, алафлар қолсин,
Туёқлар тўзонида
Яшаш, кураш нимадир,
Билиб қўйсин арғумоқ
Жасорат бизда тақдир,
Гулдираб кетсин сўқмоқ.
Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги халқлари адабиёти
www.ziyouz.com
kutubxonasi
18
Do'stlaringiz bilan baham: |