Microsoft Word 4-китоб ёшлар конф 2017 май

O’qituvchiga maslahatlar: 
1.Rolli o’yin rejasini mukammal ishlab chiqing. Rolli o’yinni yuqori saviyada 
o’tkazish, uning qatnashuvchilariga bebaho foyda olib keladi. Agar guuruhda 
odamovilik, tortinchoqlik, ichki qarama –qarshilik va psihologik jihatdan noqulaylik 
bo’lsa, bunda sahnalashtirilgan o’yinlarni o’tkazish maqsadga muvofiq bo’ladi. 
2. Rolli o’yin bilan vaziyatlarni ijro etishni ongli ravishda qo’llang. 
3.Kichik guruhlarni tashkil qilishga harakat qiling.
4. Rolli o’yinni ijodiy yondashgan holda sahnalashtiring. 
O’quvchilarga ta’lim berishning, o’rgatishning boishqa metodlaridan rolli 
o’yinni alohida ajratishga hech qanday sabab yo’q. Eng yaxshisi, dars jarayonini 
shunday tashkil qilish kerakki, nazariy qisimdan keyin rolli o’yin ishlatilsa, 
o’rganilgan nazariy ma’lumot amaliy jihatdan mustahkamlansa, maqsadga muvofiq 
bo’ladi.

---

“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар 
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари. 
162 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida innovatsion boshqarish xarajatlari. 
Kamolova .S.S. - Samarqand moliya va iqtisodiyot kolleji o’qituvchisi. 
Umurzoqov .U. - Samarqand moliya va iqtisodiyot kolleji o’qituvchisi. 
 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida innovatsion faoliyat xo’jalik yurituvchi sub’ektlar 
faoliyatining tarkibiy qismiga ayllanib bormoqda. Har qanday faoliyat xo’jalik 
yurituvchi sub’ektdan ma’kum darajada xarajat talab qiladi. Shubhasiz innovatsiaon 
faoliyat ham xarajatlar sarfi bilan bog;liq. Innovatsion faoliyat bilan shug’ullanuvchi 
xo’jalik yurituvchi sub’ektlarni o’rganish ushbu faoliyat xarajatlari quyidagicha 
uchta guruhdan iborat ekanligini ko’rsatadi: 
1.
Innovatsion faoliyatni tashkil qilish va boshqarish xarajatlari. 
2.
Bevosita innovatsion faoliyatni amalga oshirish xarajatlari. 
3.
Xorijdan xarid qilingan innovatsiyalarni mamlakatda joriy qilish bilan bog’liq 
xarajatlar. 
Innovatsion faoliyatning ushbu xarajatlari ichida hisobga olinishi nuqtai 
nazaridan eng murakkabi bu- birinchisi .Fikrimizcha , innovatsion faoliyatning ushbu 
guruhga kiruvchi xarajatlarini yana uch guruhga bo’lish mumkin: 
1.Innovatsion faoliyatni bevosita tashkil qilish va boshqarish xarajatlari. 
2.Innovatsion faoliyat yo’nalishlarini aniq belgilash bilan bog’liq xarajatlar. 
3.Innovatsion faoliyat uchun sharoit yaratish bilan bog’liq xarajatlar. 
Shuni alohida ta’kidlash joizki, innovatsion faoliyatni tashkil qilish va 
boshqarish xarajatlari bugungi kunda turli xarajat ob’ektlarida hisobga olinmoqda. 
Ular – mma’muriy xarajatlar, muomala ( sotish) xarajatlari, shuningdek, boshqa 
operatsion xarajatlar tarkibida hisobga olinmoqda. Albatta innovatsion faoliyatni 
tashkil qilish va boshqarish xarajatlarini bunday tartibda hisobga olish quyidagi 
salbiy oqibatlarga olib kelmoqda: 
1.Innovatsion faoliyatni tashkil qilish va boshqa xarajatlarining umumiy 
qiymatini aniqlash imkonini bermayapti. 
2.Ushbu xarajatlar sarfi ustidan nazoratni amalga oshirish imkoniyatlarini 
cheklab qo’yadi. 
3.Innovatsion faoliyat samaradorligini aniqlashda xarajatlarning to’liq hisobga 
olinmasligi. 
Bizning fikrimizcha , bu kamchiliklarni bartaraf qilish uchun innovatsion 
faoliyatni tashkil qilish va boshqarish xarajatlari buxgalteriya hisobining alohida 
schyotida xarajat moddalari asosida hisobga olinishi lozim. Ushbu schotdagi xarajat 
moddalarini quyidagi tartibda belgilash maqsadga muvofiqdir: 
1.Ish haqi va unga ajratmalar. 
2.Asosiy vositalarni saqlash va ishlatish xarajatlari. 
3.Amortizatsiya xarajatlari. 
4.Ish va xizmatlar. 
5.Materiallar sarfi. 
6.Xizmat safari xarajatlari. 
7.Boshqarish xarajatlari. 
Innovatsion faoliyatni amalga oshirish bilan bog’liq bo’lkgan yana bir muammo- 

---