Microsoft Word 2016-2-пожарка doc

 
1-расм. Транспорт воситалари носоз 
қисмларининг ЙТҲга таъсири. 
2009-2015 йилларда Жиззах вилоятида со-
дир бўлган ЙТҲ бўйича статистик маълумот-
ларига асосан, 1-расмда келтирилганидек 
транспорт воситаларини эксплуатация қилиш 
давомида келиб чиқадиган нуқсонлар ЙТҲ-
ларининг содир бўлишига кўпроқ сабаб 
бўлмоқда. 
Кузатишларимизга 
кўра, 
йўналишларда 
йўловчи ташиш фаолияти билан шуғулланувчи 
транспорт воситаларнинг назорат-ташхислаш 
жараёнини ташкил этишдаги камчиликлар, ав-
томобиллар 
техник 
ҳолатининг 
сустлиги 
ЙТҲлар сонининг ўсишига олиб келмоқда.
Қуйида 2015 йил давомида Жиззах шахри 
ва шахарга боғланган йўллар бўйича кузатил-
ган транспорт воситалар иштирокида содир 
этилган йўл-транспорт ҳодисалари таҳлили 1-
жадвалда келтирилган. 
Ушбу жадвалдан Жиззах шахри ва шахарга 
боғланган йўллар худудида йўл-транспорт 
ҳодисалари ўсиб борганлиги кўриниб турибди. 
[4]. 
ЙТҲ оғирлик даражаси ва суст хавфсизлик 
қуйидагича баҳоланади: [5] 
F
оr
= 1,1 киши ∕ дона; F
с
=0,4 киши

---

 
Проблемы архитектуры и строительства 
2016, №2 
114 
1-жадвал 
Транспорт воситалар 
ҳайдовчилари содир этган 
йўл транспорт ходисалар 
сони, дона 
№ Шаҳар ва туманлар 
ЙТҲ 
дона 
Ҳалок 
бўлган 
киши 
Жароҳат-
ланган 
киши 
1 Жиззах ш. 
44 
5 
43 
4 
Жиззах–Жиззах 
туман 
25 
4 
25 
5 Жиззах-Пахтакор 
4 
4 
13 Жиззах-Фориш 
2 
2 
Шахар бўйича 
75 
9 
74 
Автомобил йўлларида ҳаракатланувчи авто-
буслар ва енгил автомобиллар оқимида ЙТҲ 
оғирлик даражаси 1,1 к/д ни ташкил этиши, 
оғирлик даражасининг ошишига сабаб бўлиб, 
йўлларда тахминан йўл-транспорт ҳодиса-
ларининг 8,5%идан кўпроғини содир этишда 
иштирок этмоқда.
Жадвалга асосан, ЙТҲларнинг кўп қисми 
пиёдалар ва бошқа транспорт воситалари билан 
тўқнашув ҳамда велосипедчиларни уриб юбо-
риш бўлиб, бу ЙТҲларининг содир бўлиши ак-
сарият ҳолларда аҳоли яшаш жойидаги автобус 
тўхташ жойлари яқинида кузатилган.
 
Жиззах вилоятида транспорт воситалар иш-
тирокида содир этилган ЙТҲларнинг асосий 
турлари. 
2-жадвал 
Т/ 
р 
ЙТҲ турлари 
Ҳодисаларнинг 
солиштирма 
кўриниши % 
1 Пиёдаларни босиб кетиш 
36,2 
2 
Бошқа транспорт билан 
тўқнашув 
27,9 
3 Велосипедчиларни босиб кетиш 
14,3 
4 
Автомобилларнинг тўсиқларга 
урилиши 
11,7 
5 Ағдарилиб кетиши 
6,1 
6 
Юкли транспортлар билан 
тўқнашув 
1,3 
7 Бошқа ходисалар 
2,5 
Жами
100 
Йўллардаги 
қатнов 
жараёнида 
содир 
бўлаётган 
йўл-транспорт 
ҳодисаларига 
юқорида 
қайд 
этилган 
носозликлардан 
бошқарув тизимига алоқадор носозликлари 
сабаб бўлмоқда. 
Бугунги кунда Жиззах шаҳри ичи ва шаҳар 
атрофи йўналишларида йўловчи ташиш фао-
лияти билан шуғулланувчи кохоналар лицен-
зия олиш учун автошохбекат ва автобош бе-
катлар билан шартномага эга бўлишлари бел-
гилаб қўйилган. Демак йўналишлардаги тар-
тибсизликларга барҳам бериш 
сифатсиз
ТХК 
ва Т ишлари олдини олиш, транспорт восита-
лари техник ҳолатининг сифатини янада ях-
шилаш, 
хизмат 
маданиятини 
оширишда 
автошоҳбекат ва автобошбекатларнинг ролини 
ошириш зарур деб ҳисоблаймиз
.
Юқоридаги 
йўналишлардаги транспорт воситалар техник 
ҳолатларини етарли
ча
баҳолаш ва ҳаракат 
хавфсизлигини 
таъминлаб 
йўловчиларга 
кўрсатилаётган хизмат маданиятини ошириш-
да автшоҳбекат ва автобошбекатлар билан 
йўловчи ташувчи корхоналар ўртасидаги 
шартнома шартларини бажарилиши қатъий 
талаб 
қилиниши 
лозим
. 
Шу 
мақсадда 
йўналишларда ноқонуний фаолият юритаётган 
транспорт воситаларини ҳаракатини тартибга 
олишда маъсул ходимлар ёрдамида мунтазам 
равишда 
ноқонуний 
фаолият 
юритаётган 
транспорт воситаларини фаолиятини назоратга 
олиш орқали йўлга қўйиш, шу йўл билан 
йўловчиларга кўрсатилаётган хизмат мадания-
тини ошириш ҳамда ҳаракат хавфсизлигини 
таъминлашга эришиш мумкин
. Йўналиш-
лардаги транспорт воситаларининг ўз ўрнида 
яъни белгиланган йўналиш бўйича йўловчи 
ташиш лицензиясига эга бўлган корхона тар-
кибида ва барча йўналишлар бўйича ҳаракт-
лашни автошоҳбекатлар ва автобошбекатлар 
орқали ташкил этилса, йўналишларда ҳаракат 
хавфсизлиги яхшиланиб, транспорт воситала-
рининг самарали ишлашига олиб келади ва 
аҳолига кўрсатилаётган транспорт хизмати ма-
данияти таъминланилади.