Microsoft Word 127b2635c69e0ccce220d54f0a4d206a612d9bae85273c7ad237f9e445cb2da1

G’aznachilik  tizimi  nazorati  -  byudjetdan  mablag’  oluvchilarning 

majburiyatini  ijroga  qabul  qiladi  va  keyin  taqdim  qilingan  mahsulotlar  va 

ko’rsatilgan  xizmatlar  uchun  g’aznachilik  ularning  nomidan  va  ularning 

topshirig’iga  asosan  vakolatni  o’ziga  oladi  va  byudjet  mablag’larining  maqsadli 

ishlatilishini  ta’minlash  asosida  to’lovni  amalga  oshirish  maqsadida  byudjetdan 

mablag’ oluvchilarning  xo’jalik shartnomalarini majburan ro’yhatdan o’tkazida va 

narxlar  monitoringini,  byudjet  me’yorlariga  rioya  qilinishini  dastlabki  va  joriy 

nazoratini amalga oshiradi.  

                               

176

 O’bekiston Respublikasi Byudet kodeksining 176-moddasi asosida

 

---

591 

 

Dastlabki  moliyaviy  nazorat  moddiy  va  moliyaviy  resurslarni  samarasiz 

ishlatilishining  oldini  olishga  hizmat  qilib,  bu  nazoratni  amalga  oshirish  jarayonida 

qo’shimcha  mablag’larni  jalb  qilish  imkoniyatlari,  ko’zda  tutilgan  xarajatlarning 

asoslanmaganligini  aniqlash  mumkin.  Nazoratning  bu  shaklida  xo’jalik 

operatsiyalarining moliyaviy yoki byudjet yilining boshlanishidan oldinroq qonunlar va 

me’yoriy xujjatlar talablarini buzilishini oldi olinadi

177

. 

 

 

3-rasm. O’tkazilish vaqti bo’yicha moliyaviy nazoratning shakllari 

Byudjet  moliyaviy    nazoratining  maxsus  uslublari:  doimiy  monitoring-

kuzatuv,  markazlashgan  topshiriqlar  bo’yicha  tekshirish,  xarajatlar  smetasining 

ijrosi yuzasidan hujjatli taftish, xo’jalik faoliyati tahlili singari usublarga bo’linadi. 

Oraliq  vazifalarni  bajarish  uchun  muqobil  tekshirish,  pul  mablag’lari  va  moddiy 

boyliklarni ro’yxatga olish, miqdor hisobni tiklash va boshqalardan foydalaniladi.  

G’aznachilik  tizimiga  o’tishgacha  bo’lgan  davrda  byudjet  ijrosi  jarayoni    2 

bosqichni  o’z  ichiga  oladi:  byudjet  tushumlarini  taqsimlash  va  byudjet 

                               

177

 

Vahobov A. V., Malikov T.S., Moliya. Darslik. Toshkent Moliya instituti. – Toshkent: “Noshir”, 2012.  

– 712 bet.