Microsoft Word 12 Foydalanilgan adabiyotlar

Birinchi bosqich o’z ichiga 1991-2000-yillami qamrab oladi. Bu davrda, birinchi navbatda 
fuqarolik jamiyatining asoslari yaratildi. 
Ikkinchi 
bosqich 
2000-2010-yillarda 
mamlakatni 
demokratlashtirish 
va 
modernizatsiyalash bo’yicha faol jarayonlar davom ettirildi. 
Uchinchi  bosqich  -  2011—2016-yillar.  Bu  davrda  fuqarolik  jamiyati  qurishga  doir 
huquqiy  asoslar  rivojlantirildi,  fuqarolik  jamiyatining  ijtimoiy  tayanchi  -  o’rta  ijtimoiy  qatlam 
yanada mustahkamlandi. 
To’rtinchi  bosqich  2017-yilda  boshlanib,  fuqarolik  jamiyatini  shakllantirishning  amaliy 
jihatlarining  namoyon bo’lishi bilan xarakterlanadi. Bu davrda fuqarolik jamiyati qurish g’oyalari 
“2017-  2021-yillarda  O’zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning  beshta  ustuvor  yo’nalishi 
bo’yicha  Harakatlar  strategiyasi”  va  “O’zbekiston  Respublikasida  Ma’muriy  islohotlar 
konsepsiyasi”da 
yanada  rivojlantirilib,  bu  sohadagi  tub  burilish  davrini  boshlab  berdi.  Bu 
bosqichda fuqarolik jamiyati shiddat bilan rivojlanib, o’zini har tomonlama namoyon eta boshladi. 
Bu davrda Prezident Sh.Mirziyoyev tomonidan olib borilayotgan islohotlar mazmuni yangi bosqich 
boshlanganidan dalolat bermoqda.  
Hozirgi davrda fuqarolik jamiyati tushunchasiga turli xil darajada ta’riflar berilmoqda. Bu 
haqida O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov “Biz uchun fuqarolik jamiyati - 
ijtimoiy  makon.  Bu  makonda  qonun  ustuvor  bo’lib,  u  insonning  o’z-o’zini  kamol  toptirishga 
monelik  qilmaydi,  aksincha,  yordam  beradi.  Shaxs  manfaatlari,  uning  huquq  va  erkinliklari  to’la 

---

50 
 
darajada  ro’yobga  t  chiqishiga  ko’maklashadi.  Ayni  vaqtda,  boshqa  odamlaming  huquq  va 
erkinliklari  kamsitilishiga  yo’l  qo’yilmaydi.  Ya’ni  erkinlik  va  qonunga  bo’ysunish  bir  vaqtning 
o’zida  amal  qiladi”,  -  deb  ta’kidlagan  edi.  Fuqarolik  jamiyati  shakllanishini  monitoring  qilish 
mustaqil  instituti  tomonidan  fuqarolik  jamiyatiga  quyidagicha  ta’rif  berilgan:  “Fuqarolik  jamiyati 
bu  qonun  ustuvorlik  qiladigan;  inson  huquqlari,  erkinliklari  va  qonuniy  manfaatlarini  himoyalash 
ta’minlanadigan,  shaxsning  rivojlanishi  va  o’zligini  namoyon  qilish  uchun  qulay  shart-sharoitlar 
yaratilgan;  aholining  keng  qatlamlari  tomonidan  qo’llab-quvvatlanadigan  mustaqi!  va  barqaror 
institutlar amal qiladigan ijtimoiy makondir”. 
AQSHning  taniqli  olimlari  M.Edvards  va  J.Gaventa  fikricha,  “fuqarolik  jamiyati  o’ta 
ziddiyatli  xarakterga  egadir.  Hozirga  qadar  uning  mohiyatini  umumiy  tarzda  ifodalash 
shakllanmagan.  Ular  “fuqarolik  jamiyati”  tushunchasini  keng  jihatlarga  egaligiga  o’z  e’tiborlarini 
qaratib,  bu  “jamiyat  kengliklarida  kishilar  o’zlarining  foyda  olish  yoki  siyosiy  hokimiyat  bilan 
bog’liq bo’lmagan umumiy manfaatlarini himoya qilish uchun birlashadilar”.  Fuqarolik 
jamiyatining tashkilotlari - bular mazkur jamiyat kengliklarida harakat qiluvchi barcha guruhlardir: 
uyushmalar,  siyosiy  partiyalar,  hamjamiyatlar,  nohukumat  tashkilotlar.  Fuqarolik  jamiyatining 
tashkilotlari ba’zan muammolarning yechimlarini izlash, shuningdek, o’zaro turli-tuman ixtiloflarga 
kirishish asosida faoliyat yuritadilar.