Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Absolyut namlik.
 Nam havoning hajm birligiga to׳g`ri kelgan suv bug`larining miqdori absolyut 
namlik deb ataladi va (kg/m
3
) bilan belgilanadi.
 Agar nam havo sovitilib borilsa, ma’lum haroratga 
etgach, namlik shudring sifatida ajrala boshlaydi. Namlik bunday holatda ajralishga to׳g`ri kelgan 
haroratga shudring nuqtasi deb ataladi. Bunday sharoitda havo tarkibida maksimal miqdorda suv bug`i 
bo׳ladi. Havoning to׳yinish paytidagi absolyut namligi  orqali ifodalanadi. 
Nisbiy namlik.
 Havo absolyut namligining to׳yinish paytidagi absolyut namlikka nisbati nisbiy 
namlik deb ataladi. 
Havoning namligi (to׳yinish darajasi) quyidagi ifoda bo׳yicha topiladi: 
τ
τ
ρ
ρ
ϕ
p
p
сб
сб
=
=
,                     
                 (30.1) 
bu yerda,P
сб
 —
 tekshirilayotgan nam havodagi suv bug`larining parsial bosimi, Pa; P
τ
 —
 berilgan 
harorat va umumiy barometrik bosimda to׳yingan suv bug`larining bosimi, Pa. 
Nisbiy namlik havoning muhim xossasi hisoblanadi. Havo tarkibida namlik qancha kam bo׳lsa, bunday 
havo quritish jarayonida shuncha samarali ishlatiladi. Namlik bilan to׳yingan havodan qurituvchi agent 
sifatida foydalanish mumkin emas. 
Nisbiy namlikni aniqlash uchun psixrometrdan foydalaniladi. Psixrometr ikkita termometrdan iborat 
bo׳lib, bitta termometrning sharchasi doim ho׳llab turiladi va u ho׳l termometr deb yuritiladi. Ikkinchisi 
esa quruq termometr deb ataladi. Quruq va ho׳l termometrlar ko׳rsatishlarining ayirmasi 
х
к
t
t
t
−
=
∆
 
haroratlarning psixrometrik ayirmasi deyiladi. Nisbiy namlik qancha kam bo׳lsa, ho׳l termometr shar-
chasi yuzasida suvning bug`lanishi shuncha tez boradi, natijada sharcha tezlik bilan soviydi. Shu sababli 
havoning nisbiy namligi kamayishi bilan haroratlarning psixrometrik ayirmasi ko׳payadi. Bu ayirma 
t
∆
 
asosida va psixrometrik jadvallar yoki diagrammalar yordamida havoning nisbiy namligi topiladi.