Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

Olxoʻri. Olxoʻrilarning sifati GOST 21920-76 nomerli standart talabiga javob berishi kerak. 
Bu standart talabi boʻyicha olxoʻri mevalari sifat koʻrsatkichlariga qarab birinchi va ikkinchi tovar 
navlariga boʻlinadi. 
Birinchi  tovar  naviga  kiritiladigan  mevalar  shakli  va  rangli  boʻyicha  aynan  shu  pomologik 
navga  xos,  butun,  toza,  sogʻlom,  yaxshi  yetilgan,  begona  taʻmlarsiz  va  hidlarsiz  boʻlishi  kerak. 
Ikkinchi  tovar  naviga  kiritiladigan  mevalarda  esa  ularning  shakli  shu  navdan  biroz  farq  qilishi, 
pishganlik darajasi ham har xil boʻlishiga yoʻl qoʻyiladi. 
Olxoʻri  mevalarini  tayyorlov  paytida  standart  talabi  boʻyicha  ularning  birinchi  navida  5  % 
gacha yangi jarohatga ega boʻlgan, ikkinchi navlarida esa 10 % gacha yangi jarohatga ega boʻlgan, 
ikkinchi  navlarida  esa  10  %  gacha  yangi  jarohatli  mevalar  boʻlishiga  yoʻl  qoʻyiladi.  Sotilish 
jarayonida  esa  birinchi  navlarida  10  %  gacha,  ikkinchi  navlarida  esa  20  %  gacha  yangi  jarohatli 
mevalar boʻlishiga yoʻl qoʻyiladi. Boshqa danakli mevalardagi singari olxoʻri mevalarining har ikkala 
navida ham chirigan, pishmagan koʻm-koʻk mevalar boʻlishiga yoʻl qoʻyilmaydi. 
Gilos. Giloslarning sifati GOST 21922-76 standarti talablariga javob berishi kerak. Bu standart 
talabi boʻyicha gilos sifatiga qarab birinchi va ikkinchi tovar navlariga boʻlinadi. 
Har bir tovar naviga kiritiladigan mevalar shakli va rangi boʻyicha aynan shu pomologik navga 
xos, yaxshi pishgan, butun, toza, sogʻlom, ortiqcha namliklarsiz, begona taʻm va hidlarsiz boʻlishi 
kerak. Birinchi tovar naviga kiritiladigan mevalar pishganlik darajasi boʻyicha bir xil boʻlishi kerak. 
Ikkinchi tovar naviga kiritiladigan mevalarda esa pishganlik darajasi har xil boʻlishiga yoʻl qoʻyiladi. 
Ularda chirigan, pishmagan koʻm-koʻk mevalar boʻishiga yoʻl qoʻyilmaydi. 
Gilos mevalarining sifatini baholashda ham oʻrik, shgaftoli, olxoʻri mevalaridagi singari ayrim 
chetlanishlarga  yoʻl  qoʻyiladi.  Masalan,  gilos  mevasining  birinchi  navida  ularning  tayyorlash 
jarayonida boldoqsiz mevalar hissasi 5% gacha, ootish jarayonida  esa 10 % gacha boʻlishiga  yoʻl 
qoʻyiladi, ikkinchi navida esa boʻ koʻrsatkich mos ravishda 10 % va 20 % gacha boʻlishiga ruxsat 
etilishi meʻyoriy hujjatlarda qayd etilgan. Shuningdek, birinchi navga kiritiladigan gilos mevalarida 
jarohatlanib, jarohatlari bitgan mevalar hissasi 5% gacha, ikkinchi tovar navlarida esa 20 % gacha 
boʻlishiga yoʻl qoʻyiladi. 
Donakli  mevalarning  boshqa  turdagilari  singari  giloslarda  ham  qoʻngʻir  tusga  kirib  qolgan 
dogʻli mevalar, chirigan, oʻta pishib ketgan mevalar boʻlishiga yoʻl qoʻyilmaydi.