Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

Tabiiy  muhit  jamiki  landshaft  (manzara)  va  atrof-muhitning  ifloslanishi  quyidagi  holatlarga 
bogʻliq: 


 xom ashyoni rasional ishlatish darajasi; 


 qayta ishlab chiqarishga imkonsiz tabiiy resurslardan foydalanish miqdori; 


 butunlay yoʻq boʻlish oldida turgan hayvonlar soni; 


 ozon qatlamining kamayishi va natijada «issiqxona taassuroti» vujudga kelishi. 
Yoʻnalishlarning  har  bir  muayyan  koʻrsatkichlari  orqali  atrof-muhitning  u  yoki  bu  tomonini 
tasniflash mumkin. Shu bilan birga bular marketing kuchlarining taʻsirotiga ham ega. 
Umumiy yondoshuv jihatdan tabiiy muhitning oʻzgarishi quyidagi omillar atrofida roʻy beradi: 
xom  ashyoning  tanqisligi  (defisit),  energiyaning  qimmatlashishi,  atrof-muhitning  ifloslanishi  va 
tabiiy resurslarning davlat tomonidan muvofiqlashtirilishi. 
Marketing  nuqtai  nazaridan  hozirgi  sharoitda  suv,  oziq-ovqat,  yogʻoch,  neft,  koʻmir  hamda 
ayrim mineral turlarini ishlatishda oqilona yondoshuv qoʻllanishi katta ahamiyatga ega. Energiyaning 
qimmatlashishi, avvalo, neft qazish ishlari bilan bogʻliq. Maʻlumki, ularning zaxiralari cheklangan 
va keyingi qazish jarayonlari -yildan-yilga yirik investisiyalarni talab etmoqda. Boshqa (alternativ) 
energiya turlarini topish borasida muhim izlanish va tadqiqotlar olib borilmoqda. Gap quyosh, yadro, 
shamol va boshqa energiya manbalari toʻgʻrisida borayotir. 
Iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda ekologiya qonunchiligi doimo takomillashtirish va oʻta 
talabchanlik tendensiyasiga ega. Demak, bu sharoitda atrof-muhitni himoya  qiluvchi standartlarga 
rioya  qilgan  firmalar  muammolarni  yechish  maqsadida  kam  kuch  va  vosita  sarflanadigan  yoʻl  va 
imkoniyatlarni amaliyotga jalb etishlari muqarrar. 
Bozor  konʻyunkturasi  koʻp  tomondan  demografik  tavsiflar  va  aholi  shakllanishining  asosiy 
tendensiyalari bilan belgilanadi. Bunda shaxsiy isteʻmol tovarlariga boʻlgan talabning rivojlanishi va 
ishlab  chiqarishga  moʻljallangan  tovarlar  bozoridagi  oʻzgarishlar  oʻrtasida  toʻgʻridan-toʻgʻri  aloqa 
kuzatiladi. 
Oʻzbekiston  koʻp  millatli  davlat  boʻlib  hisoblanadi.  Unda  100  dan  ortiq  millat  va  elatlar 
yashaydi, aholisi esa 25 mln. ga yaqin. Ulardan oʻzbeklar koʻpchilikni tashkil qiladi. Ahalining 60% 
idan koʻpi qishloqlarda yashaydi. 1991 -yildan 1998 -yilgacha aholi soni 12,9%ga oshdi. Aholining 

---

umumiy sonidagi qishloq aholisining salmogʻi 59,9%dan 62,1%gacha oʻsdi. Aholining koʻpayishi, 
milliy  miqyosda,  2,3%dan  1,7  %gacha  pasaydi,  qishloq  joylarida  esa  —  3,3%dan  2,1%gacha. 
Tugʻilishning  nisbatan  yuqori  darajasi  aholining  demografik  tarkibiga  oʻz  ulushini  qoʻshmoqda, 
undagi 16 yoshga kirgan aholining ulushi 42,8%ni tashkil qiladi. Bu esa taʻlim xizmatlariga boʻlgan 
talabning  oʻsib  borishi  va  yaqin  kelajakda  mehnat  bozoridagi  yosh  bitiruvchilar  sonining 
koʻpayishiga sabab boʻlmoqda (Professional taʻlim va oʻqitish tizimining axborotnomasi. 1998 -yil. 
Milliy kuzatash. Yevropa oʻqitish fondi. Toshkent. Oʻzbekiston).