Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

To‘ldirish usuliga ko‘ra buxgalteriya hujjatlarini qo‘lda tuziladigan, yozuv mashinkasida va 

kompyutyerda tuziladigan (elektron) hujjatlarga bo‘lish mumkin. 

Qo‘lda tuziladigan hujjatlarga asosan ichki hujjatlar kiradi. Ularga birinchi navbatda qo‘lda 

tuziladigan  har  xil  jadvallar,  asosiy  vositalar  va  nomoddiy  aktivlarga  amortizatsiya  hisoblash 

jadvallari, hamda yig‘ma qaydnomalar va boshqalar kiradi. 

Yozuv  mashinkasida  tuziladigan  hujjatlar  ko‘pincha  maketlangan  kartalar  ko‘rinishida 

bo‘ladi.  Bunda  gap  hujjatlarni  ko‘rsatilgan  usullar  bilan  to‘ldirishda  emas,  balki  xo‘jalik 

muomalalarini yozuv mashinkalarida, ko‘proq texnik vositalarida to‘ldirish to‘g‘risida bo‘ladi. Shu 

maqsadda har xil priborlar va moslamalar qo‘llaniladi: schotchiklar, avtomatik tarozilar, o‘lchagich 

idishlar, elektr va boshqa yozuv mashinalari va x.k. 

Hujjatlarga  ishlov  berishning  eng  takomillashgan  usuli  shaxsiy  elektron  hisoblash 

mashinalarini (ShEHM) qo‘llash bilan bog‘liq. 

Elektron hujjat deb elektron shaklda qayd etilgan, elektron raqamli imzo bilan tasdiqlangan 

hamda  elektron  hujjatning  uni  identifikatsiya  qilish  imkonini  beradigan  boshqa  rekvizitlariga  ega 

bo‘lgan axborotga aytiladi. 

Elektron hujjat qog‘oz hujjatga tenglashtiriladi va u bilan bir xil yuridik kuchga ega bo‘ladi. 

Elektron hujjatning bir xil har qaysi aynan nusxasi, basharti u belgilangan tartibda haqiqiy deb 

tasdiqlangan bo‘lsa, asl nusxadir. 

---

 

 

Elektron hujjatning qog‘oz nusxasi bo‘lishi mumkin.  

Elektron  hujjatning  qog‘oz  nusxasi  qonun  hujjatlarida  belgilangan  tartibda  tasdiqlanadi  va 

saqlanadi. 

Ta'kidlash joizki, buxgalteriya hujjatlari yuqorida ko‘rib chiqilgan tasnifiy belgilar bo‘yicha 

guruhlanganida bitta hujjat ayni paytda bir necha guruhlarga tegishli bo‘lishi ham mumkin. Masalan, 

kassa chiqim orderi kassir uchun isbotlovchi hujjat bo‘lsa, ayni paytda korxona rahbariyati uchun 

kassadan  pul  mablag‘larini  berishga  asos  bo‘luvchi  farmoyish  hujjati,  shuningdek,  dastlabki,  bir