Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti

5.Kurs ishi bo’yicha topshiriqlar 

1-jadval 

Tokchilikda hosildorlik va 1 s. asosiy mahsulot tannarxi  

Ekin nomi 

Yil oxi-

ridagi 

tokzorlar 

maydoni, ga  

Shu jumladan 

hosilga kirgan 

tokzorlar 

1 gekta-

ridan 

hosildor-lik, 

s/ga 

1 s. max-

sulotning 

tannarxi, 

so’m 

Gek-tar 

jamiga 

nisba-tan 

%. 

Uzumchilik 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-jadval 

Uzum ishlab chiqarish xarajatlarining moddalar bo’yicha tarkibi 

Mahsulot 

turi 

Ja 

mi 

xara 

jat, 

ml.so’

m 

Olingan  

maxsu 

lot 

miqdo 

ri, s. 

Shu jumladan 

1 s. asosiy 

mahsulotga, so’m 

Mehnat 

haqi 

ajratmalari bilan 

Moddiy 

va 

boshqa sarflar 

Mehnat 

haqi 

ajratma 

lari  

bilan 

Moddiy 

va 

boshqa 

sarflar 

so’m

i 

Jamiga 

nisba 

tan,% 

so’m

i 

jamiga 

nisba 

tan,% 

---

 

 

429 

 

Uzumchilik  

6 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-jadval 

Uzum ishlab chiqarishda mehnat unumdorligi va mahsulotning mehnat sig’imi 

Mah 

sulot turi 

Olingan  

mahsulot, s. 

Asosiy 

mahsulotga 

sarflangan 

bevosita mehnat 

xarajatlari, 

k/soati 

1sentner. 

mahsulotga 

to’g’ri  kelgan 

bevosita 

mehnat 

xarajatlari, 

k/soat 

1  k/soati-ga 

ishlab 

chiqaril-gan 

asosiy 

mahsulot,kg 

1k/soati 

ga 

bevosita 

mehnat  haqi 

ajratmalari 

bilan 

Uzumc

hilik  

 

 

 

 

 

4-jadval 

Sotilgan uzumning to’liq tannarxi, o’rtacha bahosi va rentabelligi 

Mahsulot turi 

1 sentnerning 

to’liq tannarxi, 

so’m 

1 sentnerning 

o’rtacha sotish 

bahosi, so’m 

1 sentnerga 

foyda(+), 

zarar (-), so’m 

Rentabellik 

(+),zararlik 

(-),% 

Uzumchilik  

 

 

 

 

 

5-jadval

 

Tuman fermer xo’jaligi uzumchilik tarmog’i asosiy iqtisodiy ko’rsatkichlarining 

o’zgarishi 

№ 

Ko’rsatkichlar 

O’lchov 

birligi 

2013  

yil 

2014 

yil 

2015 

yil 

2015 yilda 2013 yilga 

nisbatan o’zgarish 

+/- 

% 

1  Yer maydoni 

Ga 

 

 

 

 

 

2  Hosildorlik 

s/ga 

 

 

 

 

 

3  Yalpi hosil 

Tonna 

 

 

 

 

 

4  Jami daromad 

mln so’m 

 

 

 

 

 

5  Jami xarajatlar 

mln so’m 

 

 

 

 

 

6  Yalpi foyda 

mln so’m 

 

 

 

 

 

7  1 birlik mahsulot 

  

 

 

 

 

 

  

Sotish bahosi 

so’m/s 

 

 

 

 

 

  

Tannarxi 

so’m/s 

 

 

 

 

 

  

Foyda  

so’m/s 

 

 

 

 

 

8  1 ga yer hisobiga 

  

 

 

 

 

 

  

Daromad 

ming so’m 

 

 

 

 

 

  

Xarajat 

ming so’m 

 

 

 

 

 

 

Foyda  

ming so’m 

 

 

 

 

 

9  Rentabellik darajasi 

% 

 

 

   

 

 

---

 

 

430 

 

6-jadval 

Ishtixon tuman fermer xo’jaligida yalpi foydaning dinamikasi 

№ 

Ko’rsatkichlar 

O’lchov 

birligi 

2014 

yil 

2015 

yil 

o’zgarishi,        

+/ - 

 

 

1.  Sotilgan uzum 

s 

 

 

 

2.  1 s. uzum sotish bahosi 

so’m 

 

 

 

3.  1 s. uzum tannarxi 

so’m 

 

 

 

4.  1 s. uzumdan olingan foyda 

so’m 

 

 

 

5.  Yalpi foyda 

mln so’m 

 

 

 

 

7-jadval 

Ishtixon tuman fermer xo’jaliklarida uzum yetishtirish tannarxi o’zgarishi tahlili. 

 

 

Ko’rsatkichlar 

ulchov 

birligi 

2014 

yil 

2015 

yil 

2015 yilda 2014 yilga 

nisbatan o’zgarishi 

+/- 

% 

1.  Jami ekin maydoni 

ga 

 

 

 

 

2.  Yalpi mahsulot 

s 

 

 

 

 

3.  Jami xarajat 

mln.so’m 

 

 

 

 

4. 

Shu jumladan: 

1 ga qilingan harajat 

ming 

so’m 

 

 

 

 

5. 

1 s uzumning 

tannarxi 

ming 

so’m 

 

 

 

 

 

 

10- jadval 

Ishtixon tuman fermer xo’jaliklarida uzum ishlab chiqarish rentabelligi dinamikasi. 

T/R 

Ko’rsatkichlar 

Yillar 

2015 yil 2014 yilga 

nisbatan o’zgarishi 

2014  

2015  

+,- 

% 

1 

Uzumni sotishdan tushgan tushum mln 

so’m 

 

 

 

 

2 

Jami qilingan xarajat, mln so’m 

 

 

 

 

3 

Yalpi foyda mln so’m 

 

 

 

 

4 

shu jumladan:  

1s sotish bahosi, ming so’mda 

 

 

 

 

- 

tannarxi ming so’mda 

 

 

 

 

- 

foydasi ming so’mda 

 

 

 

 

7 

Ishlab chikarish rentabelligi, % 

 

 

 

 

5. Topshiriq yechimining asosiy natijalari bo’yicha xulosa va takliflar. 

6. Savol-javoblar. 

---

 

 

431 

 

7. Uyga vazifa. 

 

15.7.Mashg’ulot. Ozuqabop ekinlar samaradorligini oshirish imkoniyatlari.  

 

1.Darsning maqsadi: Talabalar Oziqabop ekinlarning iqtisodiga doir ma’ruza matnlariga tayangan 

holda,  olgan  bilimlarini  amaliy  dars  davomida  mustahkamlab,oziqa  ekinlar  yetishtirish 

samaradorligini oshirish imkoniyatlarini o’rganib chiqishdan iborat. 

 

2.Darsining ta’minoti.

 Darsda absolyut va nisbiy ko’rsatkichlarni hisoblashga imkon beradigan 

jadvallar ishlatiladi. Bu jadvallar viloyat va alohida olingan yillik hisobotlari ma’lumotlari asosida 

to’ldiriladi va hisoblanadi. 

3. Darsning borishi.  

  A) O’tgan darsni so’rash. 

  B) Yangi mashg’ulot mavzsini tushuntirish. 

  D) Talabalarning  mustaqil ishlari uchun topshiriq. 

Reja: 

1. Oziqabop ekinlarni xalq xo’jaligidagi axamiyati 

2. Oziqabop ekinlarni rivojlanishi, hozirgi axvoli va istiqbollari 

3. Ozuqa resurslarini ishlab chiqarish va ulardan foydalanishning iqtisodiy samaradorligini 

oshirish imkoniyatlari 

 

Topshiriqning mazmuni 

 

 1.  Har  bir  gektar  ozuqa  ekinidan  chiqadigan  ozuqa  birligi  va  hazm  bo’luvchi  protein  miqdori 

aniqlansin. 

 2. Ozuqa birligi va protein tannarxi va suliga nisbatan baholansin. 

 

Topshiriq sharti 

    

Ozuqa  ekinlari  iqtisodiy  samaradorligini  taqqoslama  baholash  uchun  kompleks 

ko’rsatkichlardan foydalaniladi:1 ga.dan chiqadigan ozuqa birligi va hazm bo’luvchi protein, 1 

kishi/soatiga  to’g’ri  keladigan  ozuqa  va  proteyin  birligi,  alohida  ozuqalarning  suliga  nisbatan 

taqqoslama baholari indeksi. 

   Ozuqa maydonining 1 ga.idan chiqadigan ozuqa birligi va hazm bo’luvchi protein asosiy va 

qo’shimcha  mahsulotlar  hosildorligini  sentner  hisobidagi  ozuqa  birligi  va  o’zlashtiriladigan 

proteyin  miqdoriga  ko’paytirilib  aniqlanadi.  Aloxida  ozuqa  turlari  bo’yicha  ozuqa  va  proteyin 

birligining  tannarxi  xarajatlarni  ozuqa  va  proteyin  birligiga  aylantirilgan  1  ga.dan  olingan 

hosildorlikka bo’lib aniqlanadi. Alohida ozuqalarning  suliga nisbatan taqqoslama baholari indeksi 

aloxida  ekinlarning  ozuqa  va  proteyin  birligidagi  hosildorligini,  xuddi  shu  birlikdagi  sulining 

hosildorligiga  bo’lib aniqlanadi. 

 

1-jadval 

Ozuqa ekinlarini iqtisodiy baholash ko’rsatkichlarini hisoblash uchun birlamchi 

ma’lumotlar 

Ozuqa  

turlari 

O’rtacha 

hosildor- 

lik, s/ga. 

1 kg. ozuqada 

mujassamlashgan 

1 gektarga 

sarflangan 

xarajatlar, 

so’m  

 

Ozuqa  

birligi 

O’zlashtiri- 

ladigan  

---

 

 

432 

 

proteyin, gr 

jami 

sh.j. 

asosiy 

maxsu-

lotga 

aso- 

siy 

qo’- 

shim-

cha 

aso- 

siy 

qo’- 

shim-

cha 

aso- 

siy 

qo’- 

shim-

cha 

Kuzgi va bahorgi 

arpa 

 

 

 

 

 

 

 

 

Don uchun 

makka 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Suli 

 

 

 

 

 

 

 

 

Silos uchun makka 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ozuqali 

ildizmevalar 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ildiz mevali ozuqa 

 

 

 

 

 

 

 

 

Poliz ozuqalari 

 

 

 

 

 

 

 

 

Joriy yildagi o’tlar:    

a)pichanga b)shirali 

ozuqaga 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ko’p yillik 

o’tlar: 

a) pichanga 

b)shirali ozuqaga 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-jadval