Microsoft Word ЎҚ. ҚЎланмамонетар 2019 docm


МАВЗУ-11. УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ МАРКАЗИЙ БАНКИНИНГ ВАЛЮТА СИЁСАТИ



Download 416,42 Kb.
bet31/41
Sana24.02.2022
Hajmi416,42 Kb.
#246677
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   41
Bog'liq
monetar siyosati

МАВЗУ-11. УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ МАРКАЗИЙ БАНКИНИНГ
ВАЛЮТА СИЁСАТИ

11.1.Валюта муносабатлари тушунчаси, уларнинг асосий иштирокчилари
Назарияда пул ва валюта категориялари мавжуд булиб, пул ва валюта иккаласи бир нарса, аммо хамма вакт хам пул валюта булавермайди. Агарда, муайян бир давлатнинг миллий пул бирлиги жахон бозорига чикиб давлатлар уртасида муомала, тулов ва жамFариш воситаси сифатида ишлатилса, яъни пулнинг функцияларини бажарса, у валютага айланади.
Валюта - жахон бозорида, давлатлар уртасида пул вазифаларини бажарувчи, давлатларнинг миллий пул бирликларидир. Масалан, Америка Кушма Штатлари “доллари”, Буюк Британия “фунт стерлинги”, Канада “доллари”, Франция “франки”, Япон “иенаси” ва шу кабилардир.
Бундан, муайян бир давлатнинг миллий пули - унинг миллий валютаси булиши мумкин. Шу давлат учун бошка давлатларнинг миллий пул бирликлари эса - хорижий валюталар булади. Масалан, АКЩ доллари, Буюк Британия “фунт стерлинги”, Канада “доллари”, «йевро», ва шу каби эркин муомалада буладиган валюталар Узбекистан Республикасида хорижий валюталар хисобланади. Уз навбатида Узбекистан “сум”и бу давлатлар учун хорижий валюта булиб хисобланади.
Баъзи бир давлатларнинг миллий пул бирликларининг, мазкур давлатларда валюта муносабатлари борасида мавжуд ва харакатда булган конун-коидаларига асосан хорижга чикиши ва у йерда муомалада булиши чегараланади. Шунга кура, муомаладаги валюталар турли макомларга, яъни эркин муомалада буладиган, муомаласи кисман ёки бутунлай чекланган, ёпик ёки екзотик(ноёб) валюталарга булинади. Бундан келиб чиккан холда, хозирги кунда жахон амалиётида эркин муомалада буладиган валюталар сони 60 турдан зиёд. Бундан ташкари, МДХ давлатларининг валюталари ва шу жумладан, Узбекистон Республикасининг “сум”и юмшок валюталар тоифасига киради. Екзотик валюталар тоифасига Кувайт “динор”и, Греция “драхма”си ва шу кабилар киради.
“Валюта” категорияси миллий ва жахон хужалиги орасида алока ва узаро муносабатларни таъминлайди. Жахон валюта тизими жахон пулларини амалдаги (функсионал) шаклларига асослангандир. Жахон пуллари деб халкаро муносабатларга (иктисодий, сиёсий, маданий) хизмат курсатувчи пулларга айтилади. Жахон пуллари амалий (функсионал) шаклларининг еволюцияси миллий пуллар ривожланиш еволюциясини бирмунча кечикиб кайтаради, яъни олтин пуллардан - кредит пулларга. Бундай конуният асосида жахон Валюта тизими ХХ асрга келиб бир ёки бир неча етакчи давлатларнинг миллий валюталарига (анъанавий ёки йевровалюта шаклида) ёки халкаро валюта бирлигига (СДР, ЙЕВРО) асосланади.
Назарияда валюта категорияси билан 6oFnu^ валюта муносабатлари тушунчаси мавжуд. Халкаро Валюта муносабатлари - бу, валютанинг жа\он хужалигида амал килиши борасида шаклланадиган ва миллий хужаликлар фаолияти натижаларининг узаро алмашувига хизмат курсатадиган ижтимоий муносабатлар йигиндисидир7. Ёки давлатлар, жа\он валюта бозорининг субъектлари, муайян давлатнинг резидент ёки норезидент шахслари орасида валюталарни сотиш, сотиб олиш, мажбуриятларни бажариш ва бошка шу каби жараёнларда вужудга келадиган муносабатлар мажмуидир.8
Валюта муносабатларининг пайдо булиши, узгартирилиши ёки тугатилишининг \укукий асослари булиб, халкаро келишувлар ва давлатнинг ички конун ва коидалари \исобланади.
11.2. Валюта тизими тушунчаси. Миллий валюта тизими ва унинг
элементлар


Download 416,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish