MicPowerSi 2- mavzu. Axborot texnologiyalarining inlratuzilmasi reja

5/ Atrof-muhitga ta’sirni kamavtirish
Ko‘plab mamlakatlarda energiyani tejovchi (“yashil”) texnologiyalar yo‘nalishi e’lon qilingan. “Yashil” konsepsiyaga muvofiq tarzda ma’lumotlarni qayta ishlash markazini loyihalashtirish va foydalanishda energiya tejaydigan texnologiyalardan foydalanishi lozim. Amaliyotdan kelib chiqqanda, atrof-muhitga ta’sirni kamaytirish uchun bu kabi texnologiyalarni muayyan AT- infratuzilmasiga tatbiq etishdan ko‘ra, “yashil” texnologiyalardan foydalanuvchi bulutli xizmatlarni ishlatish foydaliroq. Samaradorlikning yuqoriligi bosim butunligicha ko‘p sonli kichik serverlar orqali texnologiya gigantining ulkan ma’lumotlar bazasiga uzatilishi orqali izohlanadi. Bu esa uskunaga tushadigan bosimni maksimal darajada opmitallashtirish va unga xizmat ko‘rsatishni yengillashtirishga imkon beradi. Google ma’lumotlariga ko‘ra, bulutli xizmatlardan foydalanish nafaqat uskuna va xodimlar uchun, balki elektr energiyasi uchun sarf etiladigan mablag‘ni tejab qolishga imkon beradi. Tahlillarga ko‘ra, shaxsiy serverlardan bulutli xizmatga o‘tadigan o‘rtacha kompaniya uskunalar va kompyuterlar sarf etuvchi elektr energiyasini 65 % dan 87% gacha tejab qoladi.
Bulutli texnologiyalardan foydalanish bilan bog‘liq asosiy xavf korporativ ma’lumotlar xavfsizligi hisoblanadi. Ma’lumotlar maxfiyligi masalasi korxonalarni serverlardan bulutga ko‘chirishga to‘sqinlik qiladigan asosiy sabab sanaladi. Xavotirga o‘rin yo‘q, boisi, ma’lumotlar ochiq kanallar bo‘ylab uzatilganda ehtiyotkorlik bilan shifrlanadi. Bundan tashqari, zamonaviy bozor raqobati sharoitida har bir bulut xizmati provayderi xavfsizlik va ma’lumotlarni saqlash kafolati uchun o‘z texnologiyalarini yaxshilashga harakat qilmoqda.
2. Bulutli texnologiyalarning asosiy turlari
Bulutli xizmat taqdim qiluvchi istalgan modelni tanlash vaqtida qaror qilishni ta’minlovchi bulut turi borasida ham tanlov qilish lozim. Korporativ ma’lumotlarning xavfsizlik darajasi bulut turiga ham bogdiq bo‘lishi mumkin.
Bulut turi buyurtmachining ma’lumotlarini qayta ishlash markazidan ko‘chiriluvchi jismoniy infratuzilmani joylashtirish va foydalanish modelini belgilab beradi.
Texnologiya rivojlanishiga mutanosib ravishda insonlarning ma‘lumot olishga bo‘lgan ehtiyojlari ham ortmoqda. Bugun katta hajmdagi ma'lumotlarni tahlil qilish va saqlash uchun shaxsiy kompyuterlarning texnik imkoniyatlari yetarli bo‘lmay qoldi. Ayni shu xolat inson faoliyatining turli sohalardagi izlanishlarini osonlashtirish maqsadida bulutli (cloud) texnologiyalari yaratilishiga olib keldi.
Bulutli hisoblash - veb-ga asoslangan vositalar orqali hisoblash resurslari (ma’lumotlarni uzatish tarmoqlari, serverlar, ma’lumotlarni saqlash qurilmalari, ilovalar va xizmatlarlardan alohida yoki birgalikda)dan foydalanishda axborot texnologiyalari xizmatlarini taqdim etish modeli. Bulutli hisoblash resurslari bir nechta serverlarda joylashgan bo‘lib, markazlashtirilgan holda boshqariladi.
Bulutli hioblash texnologiyalari - ma'lumotlarni saqlash, boshqarish va qayta ishlash uchun Internetdagi kompyuterlardan foydalanish jarayoni tushuniladi. Bulutli hisoblash odatda, foydalanuvchiga kompyuter resurslari, dasturlari va quvvatini internet-xizmat ko‘rinishida taqdim etadi.
Virtual xizmatlarni taqdim etish va har qanday darajadagi axborot resurslariga kirishni ta'minlovchi bulutli xizmat ko'rsatuvchi provayder bulutli provayder deb ataladi. Xizmatlarga kirish avtomatlashtirilgan boshqaruv paneli yordamida amalga oshiriladi, bu orqali mijoz ijaraga olingan resurslarni mustaqil ravishda boshqarishi va sozlashi mumkin.
Bulutli hisoblash texnologiyalari qo‘llanilish sohasiga ko‘ra ommaviy, xususiy, jamoaviy va gibrid turlariga ajratiladi.