Mic210 basic molecular biology

Ген

• генетик маълумотни ўз ичига олган ўзига хос ДНК кетма-кетлиги
• маълум бир оқсил тури учун зарур бўлган маълумот
• ушбу маълумот "маъноли" кетма-кетлик занжирида сақланади.
• ген оқсилни кодлайди, деймиз
• шунинг учун ДНК молекуласида кўплаб генлар бўлиши мумкин.
• ген секвенси доимо 5 дан 3 томон ёзилади.

5’ATGCTTGGACGTGATGACATTGGAGGA...
3’TACGAACCTGCACTACTGTAACCTCCT...
‘sense’
‘antisense’

3. Генетик код ва мутациялар

– ДНК ёки РНК секвенслари қандай қилиб оқсилнинг амино кислотаси тилига ўгирилади?

Reading frames

• генлар кетма-кетлигини ўқиш учун уч усул мавжуд– reading frames
• Ҳар бир reading frame турлича натижа беради
• Фақатгина битта reading frame тўғри (одатда)

Ген мутациялари

• ДНК кетма-кетлигида кодланган маълумот оқсилларни яратиш учун ишлатилади.
• Агар ДНК навбати ўзгарган бўлса нима бўлади?
• Ушбу генетик информациядаги ўзгаришлар мутация дейиладию
• ДНК мутацияларининг уч тури мавжуд.

Алмашинув мутациялари

-битта асоснинг алмашиниши
-AAC ATA ACG CCG CGA GAT GAA –
Asn Ile Thr Pro Arg Asp Glu
a. Индамас мутация
- AAC ATC ACG CCG CGA GAT GAA –
b. Миссенс мутацияси
- AAC ATA AAG CCG CGA GAT GAA –
c. Нонсенс мутацияси
- AAC ATA ACG CCG TGA GAT GAA –
Амино кислота секвенсида нима юз берди?
Оқсилда қандай ўзгаришлар пайдо бўлди?
Индамас мутациялар ДНКда мавжуд, аммо фенотипга таъсир кўрсатмайдиган мутациялардир. Улар нейтрал мутацияларнинг ўзига хос туридир. Индамас мутациялар атамаси кўпинча номутаносиблик билан бир-бирининг ўрнига ишлатилади. Аммо синоним мутациялар ҳар доим ҳам жим турмайди, ёки аксинча.

“Фремшифт” мутациялари

• делеция
• AAC ATC AC CCG CGA GAT GAA –
• инцерция
• AAC AATA AAG CCG CGA GAT GAA –