35151801.
. Bronza davri, uning yodgorliklari. Ajdodlarimiz miloddan avvalgi 3 minginchi yillardayoq misga qalay aralashtirib bronza, ya’ni qattiq metall qotishmasi olishni, undan pishiq va qattiq mehnat qurollari, qilich, xanjar, uy-ro’zg’or buyumlari, zeb-ziynat bezaklari yasashni o’zlashtirib oladilar. Bu davr bronza davri deb nom oldi. Bronzaning kashf etilishi metallurg hunarmandlarni, metallurgiya ustaxonalari va zargarlik korxonalarini vujudga keltirdi.Eneolit va bronza davri mehnat qurollari: 1.Eritilgan mis, qalay aralashmasi quyiladigan tosh va loyqoliplar; 2Bronza qotishmasidan tayyorlangan bolta, o’roq, ketmon, tesha; 3Misdan, bronzadan yasalgan igna, nayza, xanjar, qilich; 4.Misdan yasalgan taqinchoq, bezak va boshqa buyumlar; 5Er haydaydigan omoch; 6.Yog’och arava. Bronza davrida yashagan ajdodlarimiz ho’kiz, ot, eshak va tuyadan transport vositasi sifatida foydalanganlar. Hayvonlar qo’shilgan g’ildirakli aravalar vujudga keladi. O’zbekiston hududidan eneolit va bronza davri odamlari hayotini tasvirlovchi ko’plab manzilgohlar topib o’rganilgan. Buxoro viloyati Qorako’l tumani markazidan 15 km. shimolisharqdagi Zamonbobo ko’li atrofida 1950 yillarda Ya.G’.G’ulomov, 1960 yillarda A.Asqarov tadqiqot ishlari olib borib, eneolit va bronza davri odamlarining makoni va qabristonini topib o’rganadilar. Bu Zamonbobo madaniyati deb ataladi.
. Buxoro amirligining iqtisodiy hayoti. Amirlikdagi iqtisodiy ahvol va mulkiy munosabatlar o’rganilganda shunga amin bo’ldikki, iqtisodiy hayotda Buxoro amirligi axolisining katta qismi dehqonchilik bilan shug’ullangan. Yerning ko’p qismi davlatning qo’l ostida bo’lib, u «amloki podshohi» yoki «mulki sultoni» deb atalgan. Yerning 2-qismi odamlarning xususiy mulki hisoblanib, uning talay qismi boylarning qo’l ostida edi. Bunday yerlar «mulk yerlari» deb yurgizilgan. Erning 3-qismi masjid, madrasa va mozorlarni moddiy jihatdan ta’minlash maqsadida vaqf nomi bilan berilgan. Davlat yerlarining ma’lum qismi amirlar tomonidan xizmat ko’rsatgan nufuzli kishilarga umr bo’yi foydalanish uchunin’om qilingan. Bu xildagi yerlar «suyurg’ol» yoki «tanho» nomi bilan atalgan. Dehqonlar paxtachilik, ipakchilik, kanopchilik, polizchilik, sabzavotchilik, bog’dorchilik va chorvachilik bilan shug’ullanganlar. Minglab kishilarni qamrab olgan hunarmandchilik keng qo’lamda rivojlangan. Uning mahsulotlari ichki va tashqi bozorlarning muhim buyumlari sifatida juda qadrlangan. Qishda (1834 yili) Buxoroda bug’doyning bir botmoni 12—14 tanga miqdorida, kunjutning bir botmoni 18—19 tanga, arpa (javdar(i))ning bir botmoni10,5 tanga, no’xatning bir botmoni 20 tanga miqdorida sotilgan. Qarshi va Miyonkol hududlarida juda ko’p tamaki yetishtirilgan. Qarshi tamakisi eng yaxshi sifatli tamaki hisoblangan.Shuningdeq Buxoroda juda kattamikdorda uzum yetishtirilardi. Uzumning husayni, sohibi, toifi, ishburxoni, siyohi, kishmishnavlari ko’p. Mayiz qilishga e’tibor juda katta bo’lgan, soyada quritilgan kishmish—soyaki deyilgan. Oftobda kuritilgani esa oftobi deyilgan. Bundan tashqari Buxoroda bog’yaratishga katta e’tibor berilgan. O’rik, bodom, gilos, olcha, yovvoyi gilos, tog’ olchasi,pista, shaftoli, nok olxuri, olma, yong’oq, behi, anor hamda tutlarning katta-katta bog’lari mavjud bo’lib, ulardan ko’plab hosil olingan
"Turkiston o'lkasini boshqarish to'g'risidagi nizom"ning qabul qilinishi. Чоризм узбек хонликларини босиб олгач, бу ерда азалдан давом этиб келаетган ерга эгалик килиш шаклига дуч келди. Сгориладиган ерларда дегкончиликнинг пахта, бугдой, шоли, беда, богдорчилик ва сабзавотчилик каби сохалари яхши ривожланган эди. Лалмикор ерларга дон экинлари экилган эди. Бу маълумотларга эга булган Туркистон генерал-губернатори 1870 йилда утрок ва кучманчи ахолидан олинадиган соликуларни купайтирди. Сув билан боглик булган, пахта билан боглик булган аграр сиёсат утказилди. Энг асосий аграр ислохотлар харбий коммунизм ва янш иктисодий сиёсат ислохотлари утказилган. Истило килинган ерларга рус ахолисини кучириш ташаббускори фон Кауфман эди У 1875 й.да Авлиё ота туманида дастлабки рус кишлогини ташкил этиш, уни мухофаза килиш коидаларини ишлаб чикди. Унинг бошкаруви даврида 8та рус кишлги ташкил топди. Кучириш сиёсатининг максади нима. Бу жойлар Европа Россияси мануфактура саноати эхтиёж махсулотларини етиштиришга кодир эди. Шунинг учун руслаштириш сиесати амалга оширилди. 1886 йилги "Низом" рус ахолисини кучириб келтириш йули билан улкани руслаштириш харакатини конуний мустахкамлади. Чоризм Туркистонни мустамлака улкага айлантиргандан сунг, улкада хар томонлама мукаммал ишланган режалар ва тадбирлар асосида иш юритди. Жумладан, аграр ислохоти утказилди, киска вакт ичида ушбу мустамлака улка Россия хом ашё базасига айлантирилди. Кучириш сиесати, руслаштириш сиёсати утказилди. Фаолият юритаётган мадрасаларни ёпиб ташлаб, янги рус-тузем мактаблари очилди. Ушбу мактабларда улка фарзандларини укитилиши натижасида укувчилар чаласавод булиб чикиши улар учун айни муддао эди. Улар улка фарзандларидан зиёли, билимли кишилар етишиб чикишидан жуда хам куркар эдилар. Лекин, шунга карамай, улкада зиёлилар мустакиллик учун кураш олиб борганлар. Жадидлар харакати, истиклолчилар харакати каби бир канча харакатлар вужудга келган. Аммо бу харакатлар намояндалари катагон килинган. Миллий анъаналаримиз, урф-одатларимиз Йуколиб кетаган. Улка маданий бойликлари, археологик топилмалар, кадимги кулёзмалар ёки марказга юборилган, ёки йук килиб ташланган.
O'lka musulmonlarining favqulodda IV qurultoyi. Turkiston muxtoriyatining tashkil etilishi. 1917 Y.26-28 noyabr Kukon shaxrida Turkiston ulka musulmoniarining favkulodda4 kurultoyi bulib utdi. Kurultoyda demokratik musulmon ziyolilar talabi bilan Turkiston axolisini evropalik kismi vakilligi xam teng gukukli bulib, ishtirok etdilar. Turkistonni boslikarish tuzumi tugrisidagi Macaia uch kun davom etgan kurultoyning dikkat markazida turdi. Kurultoyda ulkaning barcha mintakatari va kupgina jamoat tashkilotlaridan 200 nafardan ortik vakillar ishtirok etdi. Unda vakiillarning siyosiy faolligi tufayli muxim masalatar yuzasida kizgin munozaralar bulib utdi. Ma'lumki, musulmonlaming ushbu kurultoyi va unda kabul kilingan karorlar 10-yi!lar davomida "millatchilar guruxining yiginida e'lon kilingan burjua muxtoriyati" deb notugri tachkin kilinib keldi. Xujjatlar esa ushbu xolning butunlay aksi bulganligini isbotlayoydi. Masapan, Turkiston jadidlarining otasi sanalmish Maxmud\uja Bexbudiy uz ma'ruzasida kurultoyning Turkiston xalklari tarixida ulkan ijobiy, tarixiy xodisa va burilish davri ekanligini ta'kidlab, "Kurultoyimiz kabul kilayotgan karorlar shuning uchun xam axamiyatliki, unda Turkiston axolisining earopalik vakillari xam ishtirok etmokdalar" deydi. Bexbudiy kurultoy xayatida musulmonlar bilan bir katorda boshka milliy guruxlaming xam vakillari bulishini yoklab chikdi. Kurultoyda Turkistonni bokarish shakli tugrisidaga masala yuzasidan suzga chikkanlaming kupchiligi Turkistonni muxtor respublika deb e'lon kilinishini, bu esa ulka axolisining ijtimoiy maksadlaridan kelib chikkanligini unta moe tushishini uktirdi. Mchtstoriyat va mustakillik e'lo» kilish fikrini xamma kullab-kuvvatladi. Kurultoyda Turkiston Muxtoriyati Muvakkat Kengashi - xukumati tuzildi. Uning tarkibiga 12 kishidan iborat a'zolar saylandi:
O'zbekiston Respublikasining tinchliksevar mustaqil tashqi siyosat asoslarining ishlab chiqilishi, uning tamoyillari. Umuminsoniy qadriyat esa butun insoniyatga, jahon xalqlariga tegishli bo’lgan ma’naviy boyliklardan tashkil topadi. Milliy qadriyat, avvalo tarixiy hodisa ekanligi bilan ajralib turadi. U bir kun yo bir yilda shakllanmasdan, balki insoniyatning milliy ma’naviy tarixi, millatning ma’naviy kamol topish jarayoni bilan bog’lanib ketadi. Milliy qadriyatning asosiy belgisi va o’zagi, milliy axloq, milliy his-tuyg’u, milliy ruhiyat kabi masalalar bilan bog’liq, shu bilan birga, milliy qadriyatda milliy manfaat masalalarini ham o’rganib chiqish maqsadga muvofiqdir.
Ma’naviyat majmui ham milliy, ham umuminsoniy qadriyatlar asosida shakllanadi. Milliy ahloq qadriyatning markazida turadi. Uning belgilari rostlik, adolat, do’stlik, insonparvarlik, bir-biriga hurmat, hamjihatlik, bilimlilik, mehnatsevarlik, ona tili va Vatanga muhabbat, sahovat, mas’ullik, halollik singari fazilatlardir. Qadriyat so’zning ma’nosini o’zbek tilidagi qadr ma’nosidan bilib olish mumkin. Qadr tushunchasi serqirra ma’no va mazmunga ega bo’lib, qadriyat sifatida qaralayotgan ob’ekt, narsa, voqea, hodisa yoki biror idealning sub’ekt uchun ijtimoiy ahamiyatini anglatadm. Qadriyatlar mohiyati jnhatidan moddiy va ma’navmy qadriyatlarga bo’linadi va ular quyidagi shakllarda namoyon bo’ladi:
Inson yashab turgan moddiy muhit bilan bog’liq bo’lgan qadriyatlar;
An’nalar, urf-odatlar va marosimlarda aks etadigan axloqiy qadriyatlar;
Insoniyat aql-idroki va amaliy faoliyati zaminida shakllangan mehnat malakalari va ko’nikmalari, bilim va tajribalari, qobiliyat va iste’dodlarida namoyon bo’ladigan qadriyatlar;
Odamlar o’rtasidagi jamoatchilik, hamkorlik, xayrixohlik, hamjihatlikka asoslangan munosabatlarda ko’rinadigan qadriyatlar.
Kishilar yoshi, kasbi, jinsi va irqiy xususiyatlari bilan bog’lik bo’lgan qadriyatlar.
Bayon etilgan qadriyatlar, o’z navbatida: 1) umuminsoniy; 2) mintaqaviy; 3) milliy; 4) diniy qadriyatlarga bo’linadi. Umuminsoniy ma’naviyat birligida mazkur qadriyatlarning o’ziga xos o’rni bo’lib, ular 2 turga: milliy va umuminsoniy qadriyatlarga bo’linadi. Milliy qadriyatlar ayrim xalq, millatlar va elatlarning tarixiy taraqqiyoti jarayonida yaratilgan barcha moddiy va ma’naviy boyliklarning yig’indisidan iborat. Milliy qadriyatlar umuminsoniy va mintaqaviy qadriyatlar bilan birgaliqda mavjud bo’ladi. Milliy qadriyatlar masalasiga mustaqillikkacha etarlicha e’tibor berilmay kelindi. Endiliqda mustaqillik va demokratiya jarayoni milliy qadriyatlarii qayta idrok etish va anglashni talab etadi. Bu sohada yig’ilib qolgan muammolarni yangicha tafakkur asosida chuqur nazariy mushohada etish hayot taqozosidir.
531802.
Jahonda ilk davlatlar paydo bo’lishining asosiy omillari.Bizga ma’lumki jaxondagi dastlabki davlatlar bundan 6 ming yil ilgari paydo bulgan. Ular asosan Mesopotamiya va Misrda keynnchalik Xitoy, Xindiston va boshka mamlakatlarda paydo bo’ldi. Markaziy Osiyoda esa dastlabki davlatlar bundan 3 ming yil oldin paydo bulgan. Bular Katta Xorazm va Kadimgi Baktrriyadir. Bu xakda Avestoda va Erondagi Bexustun yozuvlarida xamda Yunon, Rim tarixchilarning asarlarida ma’lumotlar berilgan. Bizga ma’lumki kadimda ulkamizda Xorazmliklar, Baktriyaliklar, So’g’diylar, Sak va Massagetlar kuchmanchilik va chorvachilik bilan shugullanib kelishgan. Bu davlat axoliyey kuplab davlatlar bilan savdo alokalari urnatilgan. Baktriya xududiga xozirgi Kashkadaryo, Surxandaryo, Avgonistonning shimoliy kiyem i, va Tojikistonning djanubiy kismi uning markazi Baktr shaxri bulgan.
Xiva xonligining Rossiya bilan aloqalari Shoxniyoz xonlik makomiga ega bulgach, uz xomiysidan yuz ugirib, mustaxkam tayanch kidirnb, Rossiya xukmdori Petr 1ga xat yullab, Xnvani Rossiya tarkibiga kushib olnshni suraydi.Sharkda ta’sir utkazishni maksad kilib kuygan rus podshosi 1703 yilda Xivaning Rossiya xududida kushib olingani xakida yorlik junatdi.Lekin 1702-1715 yillarda xonlik kilgan Arab Muxammad bunga axamiyat bermadi.Bu rus podshosining Urta Osiyoga e’tiborini karatdi, xolos.U Xiva xonligini rasman tobe kilish maksadida Aleksandr - Bekovich -Cherkasskiy raxbarligida Xivaga xarbiy ekspedisiya tayyorladi.Arab Muxammad va uning vorisi Shergoziyxon (1715-1728) davrida xonlikdagi siyosiy nizolar mamlakatning iktisodini xam izdan chikardi.Shergozixon olti ming rus askari Bilan 1717 yilda xonlik xududiga kirib kolgan rus xarbiy ekspedisiyasini yaxshi kutib oldi.Uning maslaxati Bilan Belovich - Chernasskiy kushinlarini 3 ga bulib jonlashtirdi.Kulay vaziyatdan foydalangan xivatiklar rus kushinlarini butunlay kirib tashlashdi. Natijada rus xarbiy ekspednsiyasi samarasiz yakunlandi.
1898-yilgi Andijon qo’zg’oloni va uning ahamiyati Чоризмнинг Туркистон халкларига нисбатан юргазган мустамлакачилик, улуг давлатчилик ва шовинистик сиёсати албатта конуний суратда махаллий ахолининг уз миллий озродлиги, эрки ва инсоний хак-хукукларини химоя кнлиш учун мукаддас жангга отлантирди. Чоризм томонидан асоратга солинган, мустамлака килннган халклар дастлабки кунлардан бошлаб, Уз миллий мустакилликлари, озодликлари ва эрклар учун мукаддас курашга отландилар: 1868 й. Самарканд мудофааси ва Еухоро амириги Бухоро шахри, Шахрисабз беклигидаги харакатлар; 1870 й. Мангишлок киргизларининг исйнлари; 1871 й. Эшон Эшмухаммад бошчилигидаги Сирдаре' вилоятида чикишлар юз берди; 1871 й. Фаргонада Етимхон к^зг.; 1872 й. Чирчикаа исён булди: 1873-1876 йй. Пулатхон бошчилигидаги Кукон хонлигида кузголон. 1892 й. Тошкент кузг.; 1898 й. Андижонда Дукчи Эшон к^зг; 1899 Й. Сирдаре" вил. Харакатлар ва бошк. Ана шулар жумласидандир. 1887-1897 Йй. Мобайнида жами булиб Фаргона, Самарканд ва Сирдареда мустамлакачилар идораларига карши 663 марта хужум булган.
Turkiston ASSRning tuzilishi. «Harbiy kommunizm» siyosati. «Xarbin kommunizm»snyosati. Turkiston axolisining 80 foizdan ortigini dexkonlar tashkil kilardi. SHuning uchun ег-suv (agrar) munosabatlari va ular bilan boglik bulgan sanoat uchun xom-ashyo, oznk-ovkat muammolari jiddiy axamiyat kasb etdi. Rossiyada oktyabr tuntarishi kuniyok yirik er egatigini yuk kiliui tugrisida dekret e'lon kilindi. Erlar kashshok dexkonlarga taksimlab berildi. 1917 y.9 dek. Turkiston XKS erni sotish va sotib olishni man kiluvchi erni ijaraga berishni cheklovchi karor kabul kildi. Ammo u kogozda koldi. Xdrbiy kommunizm snyosati urta xol dexkonlarning tplash snyosati edi. Bu siyosat 1918 yili kabul kilindi. Unga kura urta xo! dexkoni ortikcha maxsulotni tortib olib ketilgan. Ular bozor bilan aloka kilolmadi. Bu siyosat 1921 yiigacha damom etdi. Bu davrga NEP yoki yangi iktisodiy siyosat kabul kilindi. U dexkonlarning erkinlik berdi. Uz maxsulotlarini bozorgachikarishga erishdi.
O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qonunchilik palatasi va uning vazifalari. Prezident I.A.Karimov 2000 yil 25 may kuni ikkinchi chakirik Uz Res Oliy Majlisining ikkinchi sessiyasida doimiy asosda ishlaydign ikki paxtaii parlament tizimiga utishni taklif kilinadi. 2001-yil 6-7 dekabr kuni bulgan oliy majlisning ettinchi sessiyasida parlamentni ikki papatali kilib tuzish zarar degan xulosaga kelindi. 2002-ynl dekabrda bulgan oliy Majlisning X sesiyasida «Uzbekiston Respublikasining Konunchilik patatasi tugrisida» konun kabul kilindi. Unga kura konunchilik papatasi 120 nafar deputatdan iborat etib shakllantirildi. 2004 yil 26 dekabr va 2005-yil 9 yanvarda mamlakatimizda ilk bor ikki palatachi paramentta saylovlar bulib utdi. Prlamcntning kuyi- konunchilik papatasiga 120 nafar deputat saylandi. Uzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 77 -78 -79 moddalarida Oliy Majlis Konunchilik patatasi va uning mutlok vakolatlari berilgan. Ushbu vakolatlar zimmasiga kuyidagilarkiradi.Uzbekiston Respublikasi Bosh Prokurorining takdimiga binoan konunchilik palatasi deputatini d&xleizlik xukukidan maxrum etish tugrisidagi masalalami xal etish. Uz faoliyatini tashkil eti shva palataning ichki tartib koidalari bilan boglik masalalar yuzasidan karorlar kabul kilish. davlat ichki va tashki siyosati masalalari yuzasidan karorlar kabul kilishkiradi
5131803.
«Avesto» kitobida qadimiy davlatchilik tariximizga oid ma’lumotlar. O’z mazmuni, mohiyatiga ko’ra yakkaxudolik, insonparvarlik, mehrshafqat, mehnatsevarlik, yurtparvarlik g’oyalarini tarannum etib, odamzod ahlini bunyodkorlik, yaratuvchilikka undagan muqaddas «Avesto» olis tariximizning asl durdona asarlari sirasiga kiradi1. «Avesto» kitobi mil. av. so’nggi ming yillik boshlari va o’rtalarida yashagan hududimizdagi qadimgi xalqlarning o’ziga xos turmush tarzi, xo’jalik mashg’uloti, ijtimoiy-madaniy hayoti, urf-odatlari-yu, marosimlari haqida ma’lumot beruvchi muhim tarixiy manbadir. Yurtboshimiz uqtirganidek: «Eng mo’’tabar, qadimgi qo’lyozmamiz «Avesto»ning yaratilganligiga 3000 yil bo’lyapti. Bu nodir kitob bundan 30 asr muqaddam ikki daryo oralig’ida, mana shu zaminda umrguzaronlik qilgan ajdodlarimizning biz avlodlarga qoldirgan ma’naviy, tarixiy merosidir. «Avesto» ayni zamonda bu qadim o’lkada buyuk davlat, buyuk ma’naviyat, buyuk madaniyat bo’lganidan guvohlik beruvchi tarixiy hujjatdirki, uni hech kim inkor eta olmaydi» . Modomiki, «Avesto» ona tariximizning muhim tarkibini tashkil etar ekan, bu noyob manba qachon, qaerda, kim tomonidan yaratilgan? Tarixiy manbalarni chuqur o’rganish, eng avvalo, «Avesto»da tilga olingan asosli jug’rofiy hududlar, yurtlar nomlarini, aholining mashg’ulot turlarini, urf-odatlarini, dafn marosimlarini sinchiklab o’rganish bu buyuk ta’limotning haqiqiy Vatani O’rta Osiyo o’lkasi, uning Xorazm vohasi ekanligini tasdiqlamoqda. «Avesto»da tilga olingan 16 ta yirik hududiy nomlarning ko’pchiligi ham O’rta Osiyoga taaluqlidir. Avval boshda «Avesto» 21 kitobdan iborat bo’lgan. Abu Rayhon Beruniyning «O’tmish xalqlardan qolgan yodgorliklar» kitobida ta’kidlanishicha, Eron podshohi Doro davrida «Avesto» to’liq holda 12 ming qora mol terisiga zarhal xarflar bilan bitilgan. Makedoniyalik Iskandarning Sharqqa istilosi davrida uning buyrug’i bilan zardo’shtiylik ibodatxonalari vayron qilinganidek, muqaddas «Avesto»ning 5 dan 3 qismi ham kuydirib yuborilgan.
. Eftaliylar davrida ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot.Mamlakatimiz xududida ilk urta ayerlar davrida tashkil topgan yirik davlatlardan dastlabkisi Eftaziylar davlatidir. "Eftal" suzi eftalimylar shoxi Vaxiunvor Eftalon nomi bilan boglik. U 457 yildan e’tiboran Choganiyon, Toxariston va Badaxshonni xam uziga buysundirib Urta Osiyoda katta davlatga asos soldi. Bundan taxlikaga tushgan Erom shoxi Peroz eftaliylarga karshi uch marta yurish kilgan va u uch marta tor-mor keltirilgan. Eftaliylar Marv, Kobul .Ishjob vodiysi Karashar, Kuchu, Kashkar va Xutoshsh egallaydilar. Eron uzok yillar eftaliylarga xiroj tulab turgan. Fakat 563-567 yy.da turk xokoni Silsnvul tomonidan bernlgan zarbadan sung eftaliylar inkiroz sari yuzlandilar va turk xokoni ta’siriga tushib koldilar. Dexkonchiliq chorvachiliq xunarmandchilik. Ja.miyatda yer egaligi munosabatlari shakllana boshlangan bulsada, kul mexnatidan foydalanish davom ettan. Oliy tabaka vakillarija xatto patriarxal tuzum koldiklari (kupxotinlilik) xukm surgan. Eski tartibdagi shaxarlar urniga shaxar-kal’alar karor topgan. Eron-Vizantiya, Xitoy, Xindiston bilan savdo. Sugd tilidan keng foydalangan. Madaniyat yukori darajada.
Turkiston general-gubcrnatorliginingtashkil etilishi. Turkistonni boshkaruv tartibi 1886 yili kabul kilingan "Turkiston ulkasini boshkarish tugrisidagi Nizom"da koiiuniy jixatdan rejalashtirildi.Gubernatorlikning xukuk va vazifalari "Oltin yorlik" deb aytilgan. Xujjatda podshoning 1867 y. general- gubemator fon Kaufman nomiga bulgan farmonida belgilangan. CHor Rossiyasi Turkistonda markazlashgan kuchli xarbiy xokimiyat zarur deb xisoblab, gencral-gubernatorlikka cheklanmagan vakolatlar berdi, bu xokimiyat rasman "Xarbiy xalk boshkaruvi" deyilgan. Aslida bu xokimiyat tula xarbiylar kulida edi. 1873 yilda general-gubemator Kaufman "Turkistonni boshkarish tugrisidagi Nizom'ning yangi loyixasini takdim etdi. Bu loyixa xokimiyatni kuchaytirish goyasi bilan sutorilgan edi, Xarbiy gubematorlar koshida viloyat boshkarmalari bulib, ular gubernator boshkarmasi xukuklariga ega bulishgan. Viloyat xayotining barcha masalalari shu boshkannada kuribchikilgan.
Qoraqalpog'iston muxtor jumhuriyatining tashkil topishi. 1924 yili milliy davlat chegaralanishi natijasida Urta Osiyo kartasida ittifokdagi respublikalar bilan birga muxtor, ya'ni avtonom tuzilmalar xam paydo buadi.Ular orasida Korakalpogiston (avtonom) viloyati xam bor eli.Uning tarkibiga volostlarga bulinadigan Turtkul, CHimboy, Xujayli, Kungirot okrutlari kirdi. 1925-yil 12-13 fevrat kunlari Turtkulda bulib utgan Sovetlaming 1 ta'sis kurultoyi Korakalpogiston muxtor viloyatining Kozogiston ASSR tarkibida tuzilganini konun yuli bilan rasmiylashtirdi va davlat xokimiyati ni ng raxbar organini -KorakadshAiston muxtor viloyati Ijroiya Komitetini sayladi.Muxtoriyatning vakolatli va ijroiya organlari viloyatningA beshkaruv soxdlarida xujatik va madaniy \ayotida xokimiyat vayulatiga ega edi.Korakatpogiston muxtor viloyati ijroiya Kshiteti Kozogiston ASSR Markaziy Ijroiya Komiteti Prezksh^da uz vakil i ga ega bulib, viloyat uchun muxim masalazaming xammasi bevosita Butunrossiya Markaziy Ijroiya Kamiteti Prezidiumida xal kilinar edi.Korakalpogistonda yaiiydigan asosiy ellatlar kbrakalpoklar (38,5), o'zbeklar {28,7%), kozoklar (22,6%) bulib, ruslar 1% dan xam kamrokni tashkil etardi (shaxar axolisini xisobga olmaganda)
5. O’zbekiston Respublikasini Prezidentining “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini oshirish va O’zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qo’llab-quvvatlash’ to’g’risidagi farmonida yosh oilalarni yanada qo’llab quvvatlash to’g’risida. Yoshlarga oid davlat siyosatini izchil va samarali amalga oshirish, yoshlarni har tomonlama qo'llab-quvvatlash, huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini tubdan isloh etish maqsadida hamda bu borada keng jamoatchilik, awalo, yoshlar vakillarining taklif va mulohazalarini e'tiborga olgan holda:
O'zbekiston "Kamolot" yoshlar ijtimoiy harakatining 2017-yil 30-iyun kuni bo'lib o'tgan IV qurultoyi qaroriga muvofiq, O'zbekiston yoshlar ittifoqi tashkil etilgani maMumot uchun qabul qilinsin.
O'zbekiston yoshlar ittifoqi tashkil topgan kun - 30-iyun sanasi mamlakatimizda "Yoshlar kuni", deb e"lon qilinsin.
O'zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatining ustuvor yo'nalishlari sifatida quyidagilar belgilansin:
Yoshlar markazlari va zamonaviy yoshlar kinoteatrlarini, shuningdek, yoshlarni, ayniqsa, ularning uyushmagan qismini 6 oygacha bo'lgan muddatda kasb-hunarga to'lovsiz o'qitish markazlarini tashkil etish dasturi loyihasini ishlab chiqsin va Vazirlar Mahkamasiga kiritsin. 13. O'zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashining: 2017-2018 o'quvyilidan boshlab umumiy o'rta ta'lim muassasalarida "katta yetakchi" va"to'garak rahbari" shtat birliklarini tugatish hisobiga lavozim maoshi yuqori sinf o'qituvchisiga tenglashtirilgan "yoshlar yetakchisi" shtat birligini joriy etish; o'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi muassasalarida "yoshlar yetakchisi" vazifasi yuklatilgan xodimga o'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi muassasasining direktor jamg'armasi mabiag'lari hisobidan oliy ma'lumotli o'qituvchi bazaviy tarif stavkasining 50 foizi miqdorida har oylik ustama belgilash; 14. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti devonining Tashkiliy-kadrlar xizmati manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda:O'zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasining yangilangan ustavi va tuzilmasini tasdiqlash to'g'risida O'zbekiston Respublikasi Prezidenti farmoni loyihasini kiritsin; "Mard o'g'lon" va "Kelajak bunyodkori" davlat mukofotlarini ta'sis etish to'g'risidagi qonun loyihasini O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga kiritish bo'yicha taklif tayyorlasin.15. Belgilab qo'yilsinki: O'zbekiston yoshlar ittifoqining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahri, tumanlar va shaharlar kengashlari raislari tegishliligi bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisi, viloyatlar, Toshkent shahri, tumanlar va shaharlar hokimlarining yoshlar siyosati masalalari bo'yicha maslahatchisi hisoblanadi va maqomi bo'yicha ularning birinchi o'rinbosarlariga tenglashtiriladi; 16. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, Iqtisodiyot va Moliya vazirliklari, Davlat arxitektura va qurilish qo'mitasi O'zbekiston yoshlar ittifoqi bilan birgalikda bir oy muddatda mamlakatning ijtimoiy- siyosiy hayotida faol ishtirok etayotgan yosh oilalami yanada qo'llab-quvvatlash, ulaming uy-joy va maishiy sharoitlarini yaxshilash maqsadida 2018-2021-yillarga mo'ljallangan Yoshlar uylarini barpo etish dasturini ishlab chiqsin va tasdiqlasin. Yoshlar uylarini barpo etish dasturida barcha yirik shaharlarda-ko'p qavatli, qishloq tumanlarida - 1-2 qavatli namunaviy loyihalar asosida arzon uylar yoshlaming uy-joyga bo'lgan ehtiyojlaridan kelib chiqib qurilishi nazarda tutilsin. 17. O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki, tijorat banklari O'zbekiston yoshlar ittifoqi bilan birgalikda bir oy muddatda O'zbekiston yoshlar ittifoqining viloyat, shahar va tuman kengashlari raislarini rag'batlantirish maqsadida ularga "Matiz" va "Damas" avtomashinalarini xarid qilish uchun 10-yil muddatgacha mo'ijallangan, boshlang'ich to'lovi 15 foizlik imtiyozli kreditlar ajratish bo'yicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritsin
Do'stlaringiz bilan baham: |