Mexanizatsiyalash muhandislari instituti ekologiya va suv resurslarini boshqarish

8-Mavzu: Ekologik ekspertizaning asosiy yo`nalishlari 

Reja: 

1. 

Ekologik 

ekspertizaning 

asosiy 

yo`nalishlari 

to`g`risida 

tushuncha 

2. 

Texnologik ekologik ekspertizasi 

3. 

Korxonalar ekologik ekspertizasi 

 

 

9-Mavzu: Ekologik ekspertiza xizmatini tashkil etish va davlat 

ekologik ekspertizasining xulosasiga qo`yiladigan talablar

1

 

Reja: 

1. 

Ekologik ekspertiza o`tkazish tartibi  

2. 

Davlat ekologik ekspertiza xizmatini tashkil etish 

3. 

Davlat  ekologik  ekspertizasi  xulosasining  strukturasi  va 

mazmuniga qo`yiladigan talablar 

---

 

32 

Ekologik eksperteza fanidan test savollari 

. 

1. Eksperteza so`zi _________________ma’nosini bildiradi? 

A. sinab ko`rish 

B. solishtirish 

V. tajriba 

G. o`xshatish 

2. Ekologik ekspertizaning vazifasiga kiradi 

A. Obyktlarini ishga tushirish 

B. Obyektlarni faoliyatiga xulosa berish 

V. Obyektlar faoliyatii baholash 

G. Yuqoridagilarning hammasi 

3. Ekologik ekspertiza to`g`risidagi qonun qachon qabul qilingan? 

A.2000 y 25 may 

B.1999 y 15 may 

V.2002 y 25 may 

G.2001 y 25 may   

4. Ekologik ekspertiza to`g`risidangi Nizom qachon qabul qilingan? 

A. 2000 y 

B. 2002y 

V. 1999y 

G. 2003y 

5. Ekologik ekspertiza fanining vazifasi nimalar iborat 

A. Obyekt faoliyatining tabiatga ta’sirini 

B. Obyekt faoliyatining inson salomatligiga ta’sirini baholash 

V. Ekologik prinsip normativlariga 

G. Hammasiga 

6. Ekologik ekspertiza fani nimalarga asoslanadi. 

A. Ekologik qonunlaroga 

B. Ekologik qoidalarga 

V. Ekologik prinsip normativlariga 

G. Hammasiga 

7. Ekologik ekspertiza fanining predmeti 

A. Ekspertiza jarayonidagi ekologik munosabatlar 

B. Ekspertiza jarayonida qo`llaniladigan qonunlar 

V. Ekspertiza jarayonidagi qo`llaniladigan qoidalar 

G. Ekspertiza jarayonida qo`llaniladigan me’yoriy hujjatlar 

8. Ekologik ekspertizaning subyekti hisoblanadi. 

A. Buyurtmachi 

B. Pudratchi 

V. Iste’molchi 

G. Hammasi 

9. Ekologik ekspertizaning obyekti hisoblanadi 

A. Davlat dasturlari 

---

 

33 

B. Konsepsiya loyihalari 

V. Normativ texnik hujjatlar 

G. Hammasi 

10. Ekologik ekspertiza faning uslublariga kiradi? 

A. Guruhlash 

B. Ekologik iqtisodiy baholash 

V. Qiyosiy tahlil 

G. Hammasi 

11. Ekologik ekspertiza fanining asosiy vaziflariga nimalar kiradi? 

A.  Respublikaning  barqaror  rivojlanishini  ta’minlaydigan  muammolarni 

yechish 

B. Atrof-muhitga ta’sirni kompleks baholash 

V. Tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni tartibga solish 

G. Hammasi 

12. Ekologik ekspertiza tushunchasi necha xil yo`nalishda talqin etiladi? 

A. ikki xil yo`nalishda 

B. uch xil yo`nalishda 

V. to`rt xil yo`nalishda 

G. yagona yo`nalishda 

13.  Ekologik  ekspertiza  boshqaruv  tizimida  maxsus  faoliyat  tarmog`i  bo`lishi 

uchun nechta sharoit bo`lishi zarur? 

A. uchta 

B. to`rtta 

V. ikkita 

G. bitta 

14.  Ekologik  ekspertiza  qonun,qoida,prinsiplarga  tayangan  holda  nimalarga 

asoslanib guruhlarga bo`linadi? 

A. tuzilmaga 

B. funksiyaga 

V. evolutsiyaga 

G. hammasiga 

15.  Ekologik  ekspertizani  funksiyasiga  asoslanib  bo`lingan  guruhlarda  nechta 

ekologik qonun mavjud? 

A.10 ta 

B.13 ta 

V.14 ta 

G.16 ta 

16.  Ekologik  ekspertizani  qonunlarga  asoslanib  bo`lingan  hamma  qonunlari  soni 

nechtani tashkil etadi? 

 

17. Ekologik holotni baholosh qanday tartib zanjiriga asoslangan. 

A. Tabiiy, muvozanatli, bo`hronli, og`ir halokatli, halokatli 

B. Muvozanatli, tabiiy, og`ir, bo`hronli, halokatli, halokat 

V. Tabiiy, muvozanatli, bo`hronli, halokatli, halokat 

---

 

34 

G. Tabiiy, muvozanatli, bo`hronli, halokatli, og`ir, halokat 

18.  Respublikada  ekologik  ekspertiza  talablariga  to`la  javob  beradigan  hududlar 

mamlakatning umumiy maydonining necha foizini tashkil etadi? 

A 30 

B 27 

V 33 

G 25 

19  Ekologik  ekspertiza  talablariga  javob  beradigan  hududlar  O`zbekistonning 

necha foiz aholisi yashaydi?. 

A .40 

B. 45 

V. 50 

G. 37 

20  Respublika  bo`yicha  atmosferaga  chiqariladigan  ifloslantiruvchi  moddalarning 

necha foizi avtomobil transporti hissasiga to`g`ri keladi?. 

A. 50 

B .53 

V. 58 

G. 60 

21 Atmosferani  ifloslantinishida  ekologik ekspertiza  nazoratini amalga oshirishda 

qanday chora tadbirlarga e’tibor berish lozim? 

A Korxonalar chiqaradigan chiqindilarni maksimum kamaytirish 

B. Korxonalardagi texnologik jarayonlarni takomillashtirish 

V. Nazoratni kuchaytirish 

G. Hammasi to`g`ri 

22  Suv  resurslarini  tejash  va  muhofaza  qilishning  ekologik  ekspertiza  nazorati 

uchun muhim yo`nalishini ko`rsating? 

A. Ichimlik suvi bilan ta’minlash 

B. Oqava suvlarini tozalash 

V. Irrigatsiya tuzilmasini modernizatsiyalash 

G. Hammasi 

23. O`zbekistonda yer fondini necha foizi qishloq xo`jaligida foydalaniladi? 

A) 60,5 

B) 61,5 

V) 63,0 

G) 65,2 

D)70,0 

24.  Respublikada  sho`rlangan  yerlar  sug`oriladigan  yer  turlarining  umumiy 

maydoni necha foizni tashkil etadi? 

A) 45 

B) 46 

V) 50 

G) 43 

D) 58 

---

 

35 

25. Ekologik holatning og`irlik darajasiga ko`ra tumanlar nechta rayonlar tizimini 

tashkil etadi? 

A) 3 

B) 4 

V) 6 

G) 5 

D) 8 

26.  Toshkent  viloyatidagi  qaysi  tuman  ekologik  vaziyatning  keskin  tumanlar 

sharoitiga  kiradi?

 

A) Bekobod 

B) Bo`ka 

V) Zangiota 

G) O`rta  Chirchiq 

D)Yuqori Chirchiq   

27.  Navoiy  viloyatida  qaysi  tuman  ekologik  vaziyatning  favqulotda  tumanlar  

sharoitiga kiradi? 

A) Uchquuduq  

B) Tomdi 

V) Qiziltepa 

G) Navoiy 

D)Xatirchi 

28.Qorqalpog`iston  Respublikasida qaysi tuman ekologik vaziyatning halokatli    

tumanlar sharoitiga kiradi? 

A)Amudaryo  

B) Mo`ynoq 

V) To`rtko`l 

G) Ellikqala 

D)Chimboy 

29.Yevropa Hamkorligi mamlakatlari ekologik   ustivorligini amalga oshirishning 

samarali yo`lini ko`rsating?        

A) Ekologik toza mahsulotni ishlab chiqarish  

B) Chiqitsiz texnologiya 

V) Energiyani kam sarflovchi jihozlarga ega bo`lish 

G) Hammasi 

D) A,B  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

30.AQSHda ekologik ekspertiza qonuni qachon qabul qilingan? 

  

A)  1970 

B)  1969 

V)  1975 

G)  1965  

G)  1980 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

31.E.E.da  prinsip so`zi qanday manoni anglatadi?  

 

A) asos 

B) qat’iylik 

---

 

36 

V) talabchanlik 

G) a,b 

D) a,b,d 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

32.E.E prinsiplariga qanday xususiyat xos emas?  

A) obyektiv o`zaro bog`langanlik 

B) tarixan shakllanganlik 

V)  tizimlilik 

G)  subyektiv bog`langanlik 

D)  Hech qaysisi 

33.Hozirgi zamon E.E prinsiplarining nechta yo`nalishi mavjud?   

A) 3 ta  

B)  2 ta 

V)  4 ta 

G)  5 ta 

D)  6 ta 

34.Qaysi  yo`nalish  E.E. prinsipiga kiradi?  

A) umumiy prinsip  

B)  ilmiy prinsip 

V)  huquqiy prinsip 

D)  a,b 

E) a,b,d 

35.Ekologik ekspertizaning  umumiy prinsipiga qaysi biri kiradi? 

A) tabiatning birlamchiligi  

B)  tabiiylik prinsipi 

V)  a,b 

G)  soxta muvafaqiyat prinsipi  

D)  a,b,d 

36. Ilmiy  

asoslangan  e.

eprinsiplariga  nimalar  kiradi?   

 

. 

.  

 

A) Ekologik  xavfsizlik prezumsiyasi  

B) Tabiiy muhitga ta’sirini baholashning kompleksligi 

 

V) jamoatchilik fikrini hisobga olish  

G) a,b 

D) a,b,d 

37.E.E. huquqiy prinsipiga nima kiradi? 

A) Qonuniylik 

B) Asoslik  

V) Xolislik  

G) A,B  

D) A,B,D 

38.E.Eni huquqiy normalarining asosiy bosh manbaini ko`rsating? 

A)  tabiatni muhofaza qilish to`g`risidagi qonun  

B)  O`z. respublikasining  Konstitutsiyasi 

V)  E.E to`g`risidagi qonun  

G)  O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari 

---

 

37 

D)   A, B 

39.Davlat  ekologik  ekspertizasi  sifatini  baholash  mezonlarining    ro`yxati  qachon 

tasdiqlangan?  

A) 1996 

B) 1997 

V) 1998 

G) 2000 

D) 2002 

 40.E.E. subyektiga nima kiradi? 

A) buyurtmachi  

B)  pudratchi 

V) iste’molchi 

G) A, B 

D) A, B, V 

41. Davlat ekologik ekspertizasi  soxasidagi maxsus vakolatli organni ko`rsating? 

A)  davlat standartlash boshqarmasi  

B)  vazirlar mahkamasi huzuridagi maxsus bo`lim 

V)  tabiatni muhofaza qilish qo`mitasi 

G)  sog`liqni saqlash vazirligi 

D)  prezident devonidagi maxsus bo`lim 

42. E.E. pudratga bo`lib qaysi tashkilot hisoblanadi? 

A) ayrim mutaxassislar  

B)  ilmiy tadqiqot institutlari 

V) maxsus komissiyalar 

G) A, B, V 

D) A, B,  

43. E.E turlariga qaysi biri kiradi? 

A) davlat E.E             

B) idoraviy E.E  

V) jamoat E.E 

G) A,V, S 

D) A, V 

44. E.E. maxsus turlariga qaysi bir ekspertiza turi kiradi? 

A) ekologik –sanitarya  ekpertizasi 

B)  eeologik audit 

V) ekologik - normativ 

G) A,B, V 

D) A, B, 

45. E.E bir turi bo`lgan ekoauditni asosiy yo`nalishini ko`rsating? 

A) standartlarga rioya qilish 

B)  javobgarlik 

V) ekologik sug`irtalash 

G) A,B,V 

D) A, B 

---

 

38 

46. Quyidagi qaysi obyektni  E.E dan o`tkazish  majburiydir? 

A) davlat dasturi loyihalari 

V)  loyiha oldi va loyiha hujjatlari 

S) Yangi mahsulotni yaratish oid hujjatlar 

D) A,V, S 

E) A, V 

47. E.E ga taqdim etilayotgan atrof – muhitga ta’sirini baholash materialiga qaysi 

bir hujjat kiradi? 

A) atrof – muhitga ta’sir to`g`risidagi bayonat loyihasi 

V)  atrof – muhitgata’siri to`g`risidagi bayonat 

S) ekologik oqibatlar to`g`risidagi bayonat 

D) A,V, S 

E) A, V 

48.  Ekologik  oqibatlar  to`g`risidagi  bayonatda  qaysi  ekologik  normativ 

ko`rsatiladi? 

A) ruxsat etilgan oqavalar 

V)  ruxsat etilgan chiqindilar 

S)ruxsat etilgan me’yor 

D) A,V 

E) A, V, S 

49.  Xalq  xo`jaligi  tarmoqlarining  atrof  –  tabiiy  muhitga  ta’siri  bo`yicha 

klassifikatsiyasiga qaysi daraja kiradi? 

A. katta 

V. o`rta  

S. past 

D. eng past 

E. A, V, S 

50.  Antropogen  faoliyat  turlarining  atrof  –  muhitga  ta’siri  nechta  kategoriyasi 

bo`linadi? 

A. 2 ta 

V.  3 ta 

S. 5 ta 

D. 4 ta 

E. A, V, S 

51. Antropogen  faoliyat turlari ro`yxati jami nechta nomdan iborat? 

A. 100 

V. 110 

S. 105 

D. 95 

E. 85 

52.“Ekologik monitoring” to`g`risidagi qonun qachon qabul qilingan? 

A.1996 y 

V.1998 y 

S.1999 y 

---

 

39 

D.2000 y 

E.to`g`ri javob yo`q 

53. Ekologik nazorat nazoratning qaysi turiga kiradi? 

A. Davlat 

V. Jamoat 

S. Nodavlat 

D. A,S. 

E. A,V,S. 

54. Qaysi davlat organi davlat ekologik ekspertizasinpr o`tkazadi?. 

A. Yer reserslari davlat qo`mitasi 

V. Ishlab chiqarish va konlarni da ishlarni xavfsiz olib borish agentligi  

S. Tabiatni muhofaza qilish davlat qumitasi  

D. Ichki ishlar vazirligi 

E. Tashqi ishlar vazirligi 

55. Ekosan ..................................... 

A. Xalqaro fond 

V. Mahalliy fond 

S. Respublika fondi 

D. Okrug fondi 

E. Region fondi 

56. Ekologiya bo`yicha kim davlat bosh eksperti? 

A. Prezident 

V. Bosh vazir 

S. Bosh prokuror 

D. Oliy sud raisi 

E. To`ri javob yo`q 

57. Avtomobildan havoga me’yordan ortiq SO gazini chiqargan haydovchi qanday 

javobgarlikka tortiladi? 

A. Jinoiy 

V. Ma’muriy 

S. Ahloq tuzatish 

D. Fuqaroviy 

E. To`g`ri javob yo`q 

58.  Ma’muriy  javobgarlik  to`g`risidagi  kodeksning  nechta  moddasi  atrof-muhit 

muhofazasiga oid? 

A. 30 

V. 34 

S. 32 

D.36 

E. 40 

59. Kodekslarda ekologiya sohasiga jinoyatlar oid  necha xil jazo qo`llaniladi? 

A. 3 

V. 4 

S. 5 

---

 

40 

D. 6 

E. 7 

60. Ekologiya sohasida qilgan jinoyatlari uchun kimlar javobgarlikka tortiladi? 

A. Mansabdor shaxslar 

V. Xodimlar 

D. Yuridik shaxslar 

E. Jismoniy shaxslar 

61. Yer resurslari davlat qo`mitasi qachon tashkil tapgan? 

A. 1992 yilda 

V. 1994 yilda 

S. 1996 yilda 

D.1998 yilda 

E. 2000 yilda 

62. Yerlar  ekologiya huquqiga muvofiq .............. obyekti sifatida qaraladi  

A. Kompleks 

V. Integral 

S. Differensial 

D. A,V 

E. V.S 

63.  Tabiatni  muhofaza  qilish  davlat  qumitasi  qaysi  munosabatlarni  regulirovka 

qiladi? 

A. Sohalararo 

V. Boshqaruv 

S. Kompleks 

D. Xo`jalik subyekti sifatida 

E. Hech qanday 

64. ___________________lar yerni ekologik huquqiy muhofaza qilishga kiradi. 

A.Tarqatish 

V.Bo`linmalarga tarqatish 

S. Uchaskalarga tarqatish 

D. Hisobga olish 

E.To`g`ri javob yo`q 

65. Qaysi qonun yerni muhofaza qilish oid?  

A. Yer kodeksi 

V. Tabiatni muhofaza qilish to`g`risidagi qonun 

S. Fuqarolik kodeksi 

D. Jinoyat kodeksi 

E. A.V 

66 Qonunga muvofiq yerdan ratsional foydalanish............................................ 

A. Yer to`lovlarida imtiyozlar berish 

V. Moddiy rag`batlantirish 

S. Qo`shimcha yer uchastkalari berish 

D. Imtiyozli kreditlar berish 

E. Hamma javoblar to`g`ri 

---

 

41 

67. Qishloq xo`jalik maqsadlarida ishlatiladigan yer fondi  ........ darajaga ega? 

A.Birinchi darajali 

V. Ikkinchi darajali 

S.Uchinchi darajali 

D. To`rtinchi darajali 

E. Ahamiyatsiz 

68. Tabiat muhofazasidagi yerlar nimadan ozod qilinadi?. 

A. Soliqlardan 

V. Boshqaruvdan 

S. Tartibga solishdan 

D. Muhofaza qilishdan 

E. Ratsional ishlatishdan 

69.  Ekologik  talablarni  bajarmaslik  shaxslarni  huquqiy  javobgarlikka  tortishga 

asos bo`ladimi? 

A. Ha 

V. Yo`q 

S. Faqat jinoyat qilsa 

D. Qisman 

E. Intizomiy 

70. Tuproq faqat qaysi xossalarni namoyish qiladi                 

A. Mineral tarkibga egaligi 

V. Organik tarkibga ega ekanligi 

S. Hosildorligi 

D. Qonun bo`yicha tarkibga ega ekanligi 

E. Hech qaysisi 

71. Suvdan foydalanishning maqsadli normalarini ko`rsating? 

A. Sanoatda qo`llash 

V. Qishloq xo`jaligi maqsadlari uchun 

S. Tog` metallurgiya sanoatida 

D. Transportda 

E. Ichimlik suvi va maishiy xizmatda 

72.  “Suv  va  undan  foydalanish”  to`g`risidagi  qonunga  muvofiq  suv  fondi  necha 

gruppaga bo`linadi?. 

A. 3 

V. 4 

S. 5 

D. 6 

E. 7 

73.  Yer  osti  suvlaridan  maxsus  foydalanishni  davlat  nazorat  qilish  qaysi  organga 

yuklatilgan?. 

A. Tabiatni muhofaza qilish davlat qo`mitasiga 

V. Yer resurslari davlat qo`mitasiga 

S. Geologiya va mineral resurslar davlat qo`mitasiga 

D. Qishloq va suv xo`jaligi vazirligi 

---

 

42 

E. Sanoat va konlarda ishlarni xavfsizligi ta’minlovchi agentlik 

74. Orol dengizi____________________huquq obyekti 

A. Milliy 

V. Mahalliy 

S. Regional 

D. Xalqaro 

E. To`g`ri javob yo`q 

75.  “Suv  va  undan  foydalanish”  to`g`risidagi  qonun  necha  bob  va  moddadadan 

iborat? 

A.XXV bob va 120 moddadan 

B.XXV bob va 119 moddadan 

C.XXIX bob va 119 moddadan 

D.XXIX bob va 120 moddadan 

E.XXIX bob va 118 moddadan 

76.  Suv  qonunlarinlarin  huquqiy  buzilganda  qanday  yuridik  javobgarlik 

qo`llaniladi?. 

A. Suv obyektlarini o`zboshimchalik bilan qzlashtirgan holda 

V. Suv obyektlaridan o`zboshimchalik bilan foydalanilganda 

S. Daryolarni iflos qilganda 

D. Suvdan xo`jasizlik bilan foydalanilganda 

E. Hamma javob to`g`ri 

77. “Yer osti boyliklari” to`g`risidagi Yangi qonun                yilda qabul qilingan? 

A. 1994 yilda 

V. 1998 yilda 

S. 2000 yilda 

D. 2001 yilda 

E. 2002 yilda 

78. Yer osti boyliklari qaysi funksiyani bajaradi? 

A. Ekologik 

V. Iqtisodiy 

S. Sog`lomlashtiruvchi 

D. A.V. 

E. A.V.S. 

79. “Konsessiyalar” to`g`risidagi qonun qaysi munosabatlarni tartibga soladi?. 

A. Moddiy boyliklarni chet ellik investorga berishni 

V. Suvni ches ellik investorga berish 

S. Yer osti uchastkalarini chet ellik investorga berish 

D. Yer uchastkalarini chet ellik investorga berish 

E. A.V.S. 

80. Jismoniy va yuridik shaxslar o`simlik dunyosida qancha muddatga foydalanish 

mumkin? 

A. Uzoq muddatga. 50 yil 

V. Qisqa muddatga 10 yil  

S. Uzoq va qisqa muddatga 10 yil  

---

 

43 

D. Muddatsiz  

E. Uzoq va qisqa muddatga 3 10 yilga 

81. O`zbekistonda o`rmonlar qaysi funksiyani bajaradi? 

A. Iqtisodiy 

V. Ekologik 

S. Ijtimoiy 

D.Estetik 

E.prosvetiteln 

82 “O`rmonlar to`g`risida “gi qonun qachon qabul qilingan? 

A. 1999 yil 26 dekabrda 

V. 1999 yil 27 dekabrda 

S. 1999 yil 26 avgustda 

D. 1999 yil 15 aprelda 

E. 1999 yil 27 avgustda 

83.O`rmon fondi va o`rmon yer fondi o`rtasida farq bormi? 

A. Bor 

V. Deyarli yo`q 

S. Yo`q 

D. Bir xil 

E. Sinonim so`zlar 

84. Biologik xilma xillik to`g`risida         qabul qilingan? 

A. Qonun 

V.Yechim 

S. Farmon 

D. Kodeks 

E. Hech narsa 

85.Tabiatda  yashovchi  hayvonlar  va  ularning  podalari  ekologik  huquq  obyekti 

bo`la oladimi? 

A. Yo`q 

V. Qisman bo`lishi mumkin 

S. Bo`lishi mumkin 

D. Podasi bo`lishi mumkin 

86.  “atmosfera  havosini  muhofaza  qilitsh  to`g`risidagi  “  qonun  qachon  qabul 

qilingan? 

A. 1996 yil 26 dekabrda 

V. 1996 yil 27 dekabrda 

S.1996 yil 26 avgustda 

D. 1997 yil 26 dekabrda 

E. 1997 yil 27 dekabrda 

87.___________________atmosfera havosiga kiradi? 

A. Tuproq havosi 

V. Suv havosi 

S. Troposfera havosi 

D. Stratosfera havosi 

---

 

44 

E. S.D. 

88. ____________________lar alohida himoya qilinadigan tabiatning regionlariga 

kiradi? 

A. Tarixiy haykallar 

V. Harbiy poligonlar 

S. Qadimiy yodgorliklar joylashgan yerlar 

E. To`g`ri javob yo`q 

89.  Qanday  muhofaza  qiltinadigan  kompleks  obyektlar  xalqaro  monitoring 

vetvisiga kiradi. 

A. Qo`riqxona 

V. Zakaznoy qo`riqxona 

S. Biosfera qo`riqxonasi 

D. Milliy park 

E. Dendrologik parklar 

90. Tabiiy kurort zonalari necha darajaga bo`linadi? 

A. 2 

V. 3 

S. 4 

D. 5 

E. 6 

91. O`zekistondagi qaysi qo`riqxona biosfera qo`riqxonasi maqomini olgan? 

A. Zomin 

V. Chotqol 

S. Bunday – tugay 

D. Zarafshon. 

 

92. Quyidagi tabiiy resurslardan qaysi biri tugallanmaydigan  resurslar turkumiga 

kiradi? 

A.quyosh  radiatsiyasi,  dengiz  mavjlari  energiyasi,  shamol va yer qa’ri 

energiyasi hamda suv va atmosfera havosi (nisbatan) 

B.suv, o`simliklar va hayvonot dunyosi, qazilma boyliklar. 

S.suv, havo, quyosh radiatsiyasi, mineral resurslar, o`simlik va hayvonot 

dunyosi, yashash muhiti. 

D.quyosh radiatsiyasi, shamol va dengiz mavjlari energiyasi, suv energiyasi. 

 

93. Tabiatning biologik muvozanati deganda nimani tushunasiz? 

A.tabiatdagi  barcha jarayonlarning tabiat qonunlari asosida o`zgarishi; 

B.tirik va o`lik tabiat vakillari miqdori va sifatining bir xilda saqlanishi; 

S.tabiatdagi jarayonlar yerdamida  atrof-muhitni o`z xususiyatlarini tiklash 

qobiliyati; 

D.hayvonot dunyosi va o`simliklarning miqdorini bir xilda saqlanishi; 

 

---

 

45 

94. Tabiatni muhofaza qilish deganda nimani tushinasiz? 

A.tabiatni ifloslanishiga,zaharlanishiga,salbiy  o`zgarishlariga  yul 

qo`ymasligi,tabiiy resurslarni qayta tiklash tadbirlarini  amalga oshirish. 

B.havoni ifloslamaslik 

S.tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni amalga oshirish 

D.tabiatga chiqindilar chiqarmaslik,resurslardan oqilona foydalanish va ularni 

qayta tiklash tadbirlarini amalga oshirish 

 

95. Tabiiy resurslar nimalardan iborat? 

A. havo, suv, tuproq, o`simlik, hayvonot, yer osti mineral va kosmik resurslar. 

B. suv, tuproq,o`simlik,yer osti mineral resurslari 

S.y yer osti mineral  resurslari, tuproq, o`simlik,hayvonot  va  kosmik 

resurslari 

D. neft va gaz resurslari 

 

96. Transportdan atmosferaga chiquvchi ifloslovchi elementlar qaysilar? 

A. Pb, CO2, CO, NO2, NO3, SO2 

B. H2, ch, h2s, so2, o3 

S. Co, ch, no3, no2, so2 

D. H2, h2s, so2 

 

97. Atmosfera havosini issiqlik rejimini buzilishi sabablari. 

A.havodagi karbanat angidrid gazini miqdorini ko`payishi,yashil o`simliklar 

maydonini qisqarishi. 

B.havoga chiqarilayotgan issiq chiqindilar 

S.havoga sanoatdan, issiqlik energetikasidan chiqarilaetgan  chiqindilar va 

ko`plab raketalarni uchirilishi 

D.orolni qurishi 

 

 

98. Atmosfera havosini ifloslanishidan, zaharlanishidan muhofaza  qilish usullarini 

ayting. 

A. sanoatda bezarar texnalogik jarayonlarni qo`llash, elektr toki va gaz, 

quyosh energiyasi bilan yuradigan transportlarga o`tish daraxtzorlar barpo  

qilish 

B. elektr toki bilan yuradigan transportlarni  joriy  qilish,  chang tutun va 

zaharli moddalarni havoga chiqarmaslik,daraxtzorlar barpo qilish. 

S. tutun, chang, zaharli chiqindilar manbalariga chang, tutun zaharli 

moddalarni tutib qoladigan filtrlar, tutkichlar  o`rnatish, transportlarda 

ekologik bezarar 

D. ekilgilardan foydalanish elektr toki bilan yuradigan transportlarga  o`tish,  

daraxtzorlar  barpo qilish. Sanoatda bezarar texnologiyalarga o`tish 

---

 

46 

 

99. Atmosfera havosini ifloslovchi manbalar. 

A.sanoatdan, energetikadan, transportdan chiqayotgan chiqindilar va chang 

tuzonlari. 

B.zavod, fabrikalar, transportdan va issiqlik energetikadan chiqayotgan 

chiqindilar. 

S.havoga chiqarilaetgan issiq chiqindilar. 

D.tabiy va sun’iy manba mahsulotlari sintetik organik moddalar  va  oqova  

suvlar  bug`lari bilan ifloslanishi shakillari mavjud.