Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I

4.  Fikr yuritishda tushunchalar bilan
 
bogliq xatoliklar
Fikrning  to‘g‘ri  qurilishi  va  xatosiz,  ya’ni  chin  bolishi  tu­
shunchalarni  o‘z  o‘rnida,  faqat  bir  ma’noda  qollashga  bogliq. 
Tushunchalarni noto‘g‘ri qollash fikr mazmunining  o‘zgarib  ke- 
tishiga va turli mantiqiy xatolarga olib  keladi.
Quyidagi  holatlarda  tushuncha  noto‘g‘ri  qollanilgan  hisobla­
nadi:
1.  Bir tushuncha bir necha ma’noda qollanilsa (yulduz — ism, 
mashhur inson,  koinotdagi jism).
2.  Tushuncha  o‘z  ma’nosida  qollanilmasa  (uchar yigit,  tulki- 
ayyor inson).
3.  Tushunchada  predmetga xos bolmagan  belgilar  qayd  etilsa 
(jismsiz jism,  temir  odam,  kulayotgan  fil,  bir  asrda  uch  yuz  yil 
yashagan odam).
4.  Urg‘u  noto‘g‘ri  qo‘yilsa  ham  tushunchaning  ma’nosi 
o‘zgarib,  fikrda noaniqlik vujudga keladi.