Mexanika к. P. Abduraxmanov, V. S. Xamidov

MEXANIKA

К.P.Abduraxmanov, V.S.Xamidov

5 – ma’ruza
FIZIKA KAFEDRASI
2018
Fizika I

Ma’ruza rejasi

• Energiya.
• Mexanik ish. Kuch turlari.
• Quvvat.
• Mexanik tizimning kinetik energiyasi va uning tashqi va ichki kuchlar bilan bog‘liqligi.
• Potensial energiya. Uning bajarilgan ish va kuch bilan bog‘liqligi
• Energiyaning o‘zgarishi va saqlanish qonunlari.
• Butun dunyo tortishish qonuni.

Energiya barcha turdagi moddalarning harakati va o‘zaro ta’sirining universal miqdoriy o‘lchovi va ish bajarish qobiliyatidir. O‘zaro ta’sirlashayotgan jismlar orasidagi energiya almashuvi miqdorini baholash uchun, kuzatilayotgan jismga qo‘yilgan kuchning bajargan ishi ko‘rib chiqiladi.
Fizikada ish jismga ta’sir qilayotgan kuch jismni qandaydir masofaga ko‘chirishini ifodalovchi ma’noni bildiradi.
Ish – kuch vektorining modulini ko‘chish vektori moduli va ular orasidagi burchak kosinusiga ko‘paytmasiga teng fizik kattalikdir

F kuchning dr ko‘chishda bajargan dA elementar ishi:

F kuchning dr ko‘chishda bajargan dA elementar ishi:

Traektoriyaning 1 – nuqtasidan 2 – nuqtasiga jismning ko‘chishida kuchning bajargan ishi yo‘lning alohida cheksiz kichik bo‘laklarida bajarilgan elementar ishlarning algebraik yig‘indisiga tengdir:

Bajarilgan ishning geometrik ma’nosi:

bajarilgan A ish F(S) egri chiziq ostidagi yuza bilan aniqlanadi.

[A] = [N·m] = [J]

Bajarilgan ishni hisoblashning xususiy hollari

1) А>0; cos>0