Mexanik va elektromagnit tebranishlar

Mexanik va elektromagnit tebranishlar

Mexanik va elektromagnit tebranishlar

4 – ma’ruza
FIZIKA KAFEDRASI
2021

D.SH. Saidov

Fizika

Ma’ruza rejasi

• 
  So‘nuvchi mexanik tebranishlar.
  
• 
  Garmonik tebranma harakat kinematikasi va dinamikasi.
  
• 
  To‘lqin jarayonlari. To‘lqin energiyasi.
  
• 
  To‘lqinlarning superpozisiya prinsipi.
  
• 
  Elektromagnit to‘lqinlarning Elektromagnit to‘lqinlar energiyasi.
  
• 
  Yorug‘likning elektromagnit to‘lqin nazariyasi.
  
• 
  Yorug‘lik difraksiyasi.
  
• 
  Yorug‘lik dispertsiyasi. Yorug‘likning qutblanishi.
  

Tebranma jarayonlar

Boshlang‘ich uzatilgan energiya hisobiga, keyinchalik tebranish
tizimiga tashqi ta’sir o‘tmasdan sodir bo’ladigan tebranishlar erkin yoki xususiy tebranishlar deb ataladi.
Davriy o’zgaradigan tashqi ta’sir ostida sodir bo’ladigan tebranishlar majburiy tebranishlar deb ataladi.
Vaqt bo’yicha aniq
qaytariladigan harakat yoki jarayonlar tebranma jarayonlar deb ataladi.

Garmonik tebranishlar

Garmonik tebranishlarda tebranuvchi kattaliklar vaqt o‘tishi bilan sinus yoki kosinius qonuniyatlariga bo’ysungan holda o’zgaradi.
Garmonik tebranishning tenglamasi


A – tebranish amplitudasi – tebranuvchi kattalikning maksimal qiymati,
 - doiraviy yoki siklik chastota.
Tebranish davriga teskari bo’lgan kattalik, birlik vaqt ichidagi to’la tebranishlar sonini belgilaydi va u tebranishlar chastotasi
deb ataladi.