Mevalar va urug'larning shamol bilan tarqalishi Meva va urug'larni suv bilan taqsimlash



Download 0,53 Mb.
bet9/12
Sana19.04.2022
Hajmi0,53 Mb.
#562432
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Bog'liq
33. Meva va urug’larning tarqalish usullari

Tozalash
Urug'larni mevangizdan olib tashlang yoki agar siz g'ayratli va qiziquvchan bo'lsangiz, urug'lardan qanday o'simlik etishtirish mumkinligini ko'rib chiqing. Siz qolgan mevalarni yeyishingiz yoki keyinchalik mazali, sog'lom atirga saqlashingiz mumkin!

  1. Mevalar va urug'larning shamol bilan tarqalishi


O‘simliklarning mevasi va urug‘i tabiatda va madaniy sharoitda turli xil yo‘llar bilan tarqaladi. Tabiatda o‘simliklar million yillar davomida shamol, hayvonlar, qushlar, hasharotlar, suv yordamida va boshqa usullar bilan tarqalib ko‘payishga moslashgan. Ko‘pchilik yovvoyi va madaniy o‘simliklar odamlar ishtirokida tarqatiladi va ko‘paytiriladi. Meva va urug‘larning tarqalishga moslashishi o‘simliklarning eng muhim biologik xususiyatlaridan biri hisoblanadi. Meva va urug‘ shakli, vazni, rangi va hidi bilan bir-biridan ajralib turadi. Masalan, qo‘ng‘irbosh mevasining uzunligi 0,5 mm va og‘irligi 0,1-0,2 mg kelsa, aksariyat gulli o‘simliklarning mevasi kattaligi 3-10 sm orasida, og‘irligi esa bir necha kilogrammga yetadi. Jumladan, Seyshel palmasining og‘irligi 25 kg gacha yetadi. Shunga qaramay ular o‘ziga xos yo‘llar bilan tarqaladi.
Meva va urug‘larning tarqalishi ko‘p jihatdan ularning tuzilishiga (morfologiyasiga) bog‘liq. Meva va urug‘larini o‘z kuchi bilan tarqatadigan o‘simliklarga avtoxor o‘simliklar deyiladi. Bunga xina, ko‘pchilik dukkakli o‘simliklar, burchoq, o‘qotar (o‘qotar bodring), yorongul kabilar misol bo‘ladi. Bularning urug‘i mevasi, ichki bosim, pallalarining chatnashi yoki buralishi hisobiga tashqariga otilib chiqadi. Shamol yordamida tarqaladigan o‘simliklarning mevalari nihoyatda yengil bo‘ladi. Masalan, terak, tol, qoqio‘t, qo‘g‘a kabi mevalarning uchida joylashgan bir tutam popuklar (tuklar) hisobiga uchadi.

Faol urug'lik tashuvchilar, ayniqsa o'rmon o'tlari, chumolilar. Ular ularni ko'plab o'simliklar, faol urug 'tashuvchilar, ayniqsa o'rmon o'tlari chumolilaridagi urug'larni ko'tarishadi. Ular ko'plab o'simliklarning urug'larini injilda, ayniqsa moylarga boy bo'lganlar (binafsha ranglar, meditsinalarga) olib yurishadi. Urug'larning bir qismi, ular yo'lda yo'qotadilar va ular o'sadi. Ayniqsa, moylarga boy bo'lganlar (binafshalar, kislotalar, meditsina). Urug'larning bir qismi, ular yo'lda yo'qotadilar va ular o'sadi.
Meva va urug'lar, odamlarga ta'mga yoki barcha zaharli, qushlar uchun juda jozibali. Ammo qorinlarida qattiq qobiqli urug'lar hazm qilinmaydi. Qush axlat bilan birga bunday urug'lar kamolotdan uzoq masofada joylashgan. Rezervuarlar tayyorlash, qushlar uyada mevalar va urug'larni sudrab olishmoqda. Ularning bir qismi yo'l davomida yo'qoladi. Soyuch drnorlarni va uning fondlarini undirishni yaxshi ko'radi. Meva va urug'lar, odamlarga ta'mga yoki barcha zaharli, qushlar uchun juda jozibali. Ammo qorinlarida qattiq qobiqli urug'lar hazm qilinmaydi. Qush axlat bilan birga bunday urug'lar kamolotdan uzoq masofada joylashgan. Rezervuarlar tayyorlash, qushlar uyada mevalar va urug'larni sudrab olishmoqda. Ularning bir qismi yo'l davomida yo'qoladi. Soyuch drnorlarni va uning fondlarini undirishni yaxshi ko'radi.


  1. Download 0,53 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish