Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
129 
оширилади. Бунинг учун тайёрланган ерда шарқ-ғарб йўналишида экиш 
майдонининг биринчи эгати 25-30 см чуқурликдаги ариқча очилиши билан 
шакллантирилади. Очилган эгат ариқчасига ораси 10-15 см жануб томонга қаратиб 
60
о
атрофида бурчак остида қиялатиб 10-15см оралиқ билан қаламчалар қадалади 
ва кўмилади. Қаламчалар ерга қадалганда қаламчанинг юқори учи умумий ер 
майдони сатҳидан 5 см атрофида чиқиб туриши керак. Кейинги жараёнда, яъни 
экилган қаламчалар тупроқ билан кўмилади, тупроқ уюмининг баландлиги 
қаламчанинг юқориги учи билан бир хил сатҳда бўлиши лозим, чунки тупроқ уюми 
остида шамол ва ҳаво ҳарорати таъсирида қаламчалардаги намликнинг беҳуда 
йўқолиши олди олинади.
Қаламчалар экиб бўлингандан сўнг кўчатзор режаси тузилиб дафтарга 
экилган куни қаторлардаги қаламчалар нави, сони белгилаб ёзиб, лойиҳаси чизиб 
қўйилади. Бу режа-лойиҳа далада ҳам экилган қаламчаларни навлар бўйича 
ажратиб турувчи қозиқлар қоқиб қўйиш билан ташкил этилади. 
Сирдарё вилояти шароитида анорзор боғлар яратиш учун кўчатлар 3х4 м ёки 
3,5х4 м схемада экилади. Бунда кўчатларнинг шарқ-ғарб йўналиши бўйича оралиғи 
3-3,5 м, шимол – жануб йўналиши бўйича 4 м бўлади. 
Анор кўчатларин экишда экиннинг тупроқ унумдорлиги ва намлигига 
талабчанлигини назарда тутиб, кўчатлар экиладиган чуқурни кўчатнинг илдиз 
ҳажмига қараб 50х50х50 ёки 60х60х60 см ўлчамда ковланади. Ернинг юза 
қатламидан олинган тупроққа яхши чириган (уч йил сақланган) гўнг ёки компост 
ва қум 2:2:1 нисбатда аралаштирилиб ковланган чуқур тубига кўчат илдизи остида 
қоладиган қилиб 5-15 см атрофида ташланади. Шундан сўнг кўчат ямага шохлари 
жануб томонга мойил 40-50
о 
қияликда жойлаштирилади ва тайёрланган унумдор 
аралашмали тупроқ билан кўмилади. Экилган кўчатларнинг ет устки қисмининг 2/3 
қисми кесиб ташланади, фақат шарқдан ғарбга томон мавсумий есиб турувчи 
кучли шамол есиб турувчи ҳудудларда, дижумладан Навбаҳор ҳудудида анор 
кўчатлари шохлари ғарб томонга мойил йўналтириб екилади. 
Кўчатлар экилган куниёқ сувни жилдиратиб оқизиш билан қондириб 
суғорилади. Агарда ўша кун экилган кўчатларни суғориш имкони бўлмаса экиш 
билан бирга бир челак (10 литр) миқдорда илдиз атрофига сув қуйиб экилади. 
Кўчат экиб бўлингач илдиз атрофи тупроғи илдиз нишчаларининг осон 
шаклланиши ва ривожланиши учун оёқ билан босиб зичланади.
Ўзбекистон республикасининг жанубий вилоятларидан ташқари барча 
туманларида анор тупи қишки совуқдан ҳимоя қилиш учун тупроқ билан 
кўмилади. Кўмилган анор туплари март ойи охири ва апрел ойининг бошларида 
очилади. Баҳорги парваришлаш ишлари айни шу кунданоқ бошланиб кетади. 
Тупроқ остидан чиқарилган анор тупи шохлари силкитиб тупроқ ва ёпишиб қолган 
ўтган йилги барг қолдиқларидан тозаланади. Синган, қуриган ва ортиқча намлик 
таъсирида чириган шохчалар кесиб олиб ташланади.

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг